5.3 Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

5.3 Koude Oorlog

Deze les

• Leerdoelen
• Terugblik vorige lessen
• Uitleg Koude Oorlog (deel 2)
• Leerdoelen controleren

Leerdoelen

Aan het eind van de les kun je uitleggen:

• Je kunt verklaren waarom de VS en SU lijnrecht tegenover elkaar kwamen te staan in de Koude Oorlog
•  Waardoor de tegenstelling groeide
• Je kunt uitleggen hoe de Koude Oorlog eindigde 

Einde tweede wereldoorlog

• Februari 1945: Conferentie van Jalta
• Afspraken Europa na WO2
• 30 april 1945: Hitler pleegt zelfmoord
• 8 mei: Europa bevrijd
• Direct na WOII: Koude Oorlog
  
• Strijd tussen VS en SU

Afspraken

• Invloedssferen bevrijdde gebieden
• West-Europa (VS) en Oost-Europa (SU)
• Duitsland werd opgesplitst
• Angst voor elkaar leidde tot wapenwedloop
• Bondgenoten > vijanden

Kapitalisme

• Een systeem dat draait om:

1. Winst maken
   
2. Privébezit
3. Concurreren
4. Vrijheid (geen gelijkheid)

• Klassenmaatschappij
• VS en West-Europa

Communisme

• Kenmerken communisme:

1.  Geen kapitalisme
2. Klasseloos (iedereen is gelijk)
3. Alles is van iedereen
4. Alle bedrijven zijn van de staat

Duitsland

• Duitsland verdeeld in West en Oost
  
• Bonds Republiek Duitsland (west)
• Duitse Democratische Republiek (oost)
• Berlijn verdeeld 

Vijanden

• VS en SU willen beiden voorkomen dat landen zich bij de tegenstander aansluiten 
• VS: Marshallhulp en NAVO
  
• SU: Ijzeren Gordijn, Berlijnse Muur Warschaupact

NAVO

• Noord-Atlantische Verdrag Organisatie
• Militair bondgenootschap VS, Canada en West-Europa
• Opgericht 1949
• Doel: militair ingrijpen als een land communistisch wordt

Warschaupact

• Militair bondgenootschap Sovjet-Unie
• Tegenhanger NAVO
• 1955 opgericht
• Reactie op de West-Duitsland in de NAVO

Marshallhulp

• VS geeft landen geld en goederen na WO2
• Doelen:

1. Indammen van communisme 
2. Europa heropbouwen

Het parlement heeft

1. Alleen uitvoerende macht
2. Alleen wetgevende macht
3. Alleen rechtsprekende macht
4. Alle drie

In het parlement zitten:

1. De eerste en tweede kamer
2. Ministers en de koning
3. Ministers en staatsecretarissen
4. Ministers en de tweede kamer

Wat zijn politionele acties?

1. Acties van NL om te voorkomen dat NL-Indië onafhankelijk zou worden
2. Acties van Japan om te voorkomen dat NL Indonesië weer inneemt
3. Acties van Indonesiërs om te voorkomen dat zij onafhankelijk werden
4. De strijd tussen Japan, Indonesië en Nederland om de macht in Indonesië

Israël en Palestina hebben strijd om het geloof

1. Waar
2. Niet waar

Wat houdt zionisme in?

1. Mensen die streven naar vrijheid
2. Mensen die streven naar een Joodse onafhankelijke staat
3. De Joodse bevolking die onderdrukt wordt
4. Palestijnen die streven naar een eigen staat

Van wie was Palestina in 1900?

1. Van niemand
2. Van Groot-Brittannië
3. Van het Ottomaanse rijk
4. Van de zionisten

Wat is dekolonisatie?

1. Het streven naar een nieuwe kolonie
2. Het zelfstandig worden van een kolonie

De leiders van welke landen waren aanwezig bij de conferentie van Jalta?

De NAVO was een militair bondgenootschap tussen Oost-Europese landen

1. Waar
2. Niet waar

Verenigde Staten en West-Europa

Sovjet-Unie

Democratie

Communisme

Kapitalisme

Dictatuur

De VS bood Marshallhulp aan om het communisme tegen te gaan

1. Waar
2. Niet waar

IJzeren Gordijn

• Grens tussen West -en Oosten-Europa
• Voorkomen van Westerse invloedssferen in Oostblok
• Niet meer reizen tussen West en Oost

Berlijnse Muur

• Berlijn verdeeld in West en Oost
• Veel mensen vluchten via Berlijn naar West-Duitsland
• Bouw muur 1961
• 30 jaar geen contact
• Demonstraties

Korea

• Noord-Korea viel het zuiden aan
  
• Doel: één communistische staat 
• VN hielp Zuid-Korea
• SU hielp Noord-Korea
• Wapenstilstand (nog steeds)
• 1950-1953

Vietnam

• Noord tegen Zuid
  
• Dominotheorie
• Doel: communisme voorkomen 
• Napalmbommen en chemische middelen
• Protesten
• 1955-1975

Cubacrisis

• Cuba werd communistisch in 1959
• Cuba en SU sloten bondgenootschap
• SU installeerde kernraketten op Cuba 1962
• Reactie VS: zeeblokkade 
• Gevolg: dreigende atoomoorlog
• Hotline

Einde Koude oorlog

• 1985 Michail Gorbatsjov leider SU
• Glasnost (openheid) 
• Perestojka (economische hervormingen)
• Wapenwedloop afgeschaft
• 1989 Val Berlijnse Muur
• 1991 Val Sovjet-Unie

West-Duitsland hoorde bij het kapitalistische westen

1. Waar
2. Niet waar

De Sovjet-Unie zorgde voor Marshallhulp om te voorkomen dat landen communistisch werden

1. Waar
2. Niet waar

De Verenigde Staten en de Sovjet-Unie vochten indirect tegen elkaar

1. Waar
2. Niet waar

Waarom werd het een Koude oorlog genoemd?