Les 4 - 6.4 Noordelijk bezoek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Monniken en ridders

Les 4:

6.4 Noordelijk bezoek

Welkom bij geschiedenis!

Onze afspraken

1. In onze klas mag je altijd een vraag stellen. 
2. Rust in de klas                                        - Als ik uitleg -> stilte.                          - Geconcentreerd werken -> stilte
3. Telefoon, jassen, petten en AirPods zijn niet zichtbaar zonder mijn toestemming. 
4. Vertrouwen

Lesplanning

• Lesdoelen
• Herhaling en vragen
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Bespreken lesdoelen

Lesplanning en huiswerk

Lesdoelen en opdracht

Oefenvragen

Instructie

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Lesdoelen

• Ik kan uitleggen wie de Noormannen waren en waar zij vandaan kwamen
  
• Ik kan de redenen achter de invallen en kolonisatie door de Noormannen benoemen.
  
• Ik kan beschrijven waarom de plundertochten minder werden en wat de gevolgen waren.
  

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Wat weet je nog
van de vorige les?

De vroege middeleeuwen; Een nieuw tijdperk

• Na de val van het West-Romeinse Rijk werd het leven moeilijker.
• Geen bescherming meer van het Romeinse leger.
• Handel en geldverkeer vielen stil.
• Mensen trokken naar het platteland en werden afhankelijk van een heer.

Het hofstelsel; leven op de domein

Boeren werkten voor een heer in ruil voor bescherming.

Zelfvoorzienend systeem: autarkie.

Domein: land van de heer, met het vroonhof en boerderijen.

Horigen:

• Afhankelijk van de heer.
• Betaalden pacht (huur) en deden herendiensten.
• Mochten het domein niet verlaten.

Het drieslagstelsel

Grond raakte uitgeput door overgebruik.

Invoering drieslagstelsel:

Wintergraan, zomergraan, braakliggend land.

Om en om gewisseld voor vruchtbare grond.

Resultaat: hogere opbrengsten en betere voedselvoorziening.

Ridder worden

Niet alle zonen erfden land, sommigen werden ridders.

Ridder worden:

Speciale ceremonie.

Strijd in dienst van een heer.

Soms beloond met grond.

Ridder worden

Eigenschappen van een ridder:

Eer, moed, trouw, hoffelijkheid, vrijgevigheid, eerlijkheid.

Uitrusting: paard, zwaard, schild, maliënkolder.

Het leven van een ridder

In oorlog:

Strijden voor de heer.

Soms plundertochten in vredestijd.

Toernooien:

Wedstrijden tussen ridders.

Roem en losgeld voor de winnaar.

De verspreiding van het christendom

Vanaf 312 werd het christendom belangrijk door keizer Constantijn.

Missionarissen verspreidden het geloof: Willibrord en Bonifatius.

Steun van Frankische koningen. Redenen voor Karel de Grote:

• Eenheid in het rijk.
• Meer macht en aanzien.

Het werk van missionarissen 

Missionarissen brachten Bijbelverhalen, muziek en boeken.

Kloosters:

Monniken en nonnen kopieerden boeken.

Werkten in de tuin en baden.

Geestelijken en hun rol

Geestelijken:

Enige die konden lezen en schrijven.

Legden wetten en kennis vast.

De paus:

Hoofd van de kerk.

Woonde in Rome.

Geholpen door bisschoppen.

Opdracht(en)

VMBO-T: 3.3 Verspreiding van het christendom 1 t/ 18 

HAVO/VWO: 6.3 Horigen en ridders 1 t/m 13

Als het niet af is = huiswerk

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Huiswerk

VMBO-T: 3

HAVO/VWO: 6.4

Wanneer inleveren: Voor de volgende les

Waar inleveren: Tijd voor geschiedenis

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Lesdoelen

• Ik kan uitleggen wie de Noormannen waren en waar zij vandaan kwamen
  
• Ik kan de redenen achter de invallen en kolonisatie door de Noormannen benoemen.
  
• Ik kan beschrijven waarom de plundertochten minder werden en wat de gevolgen waren.
  

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Lesdoelen-Check