Lezen/luisteren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Lesdoelen

Je weet welke tekstdoelen er zijn

Je herkent het tekstdoel

Je weet wat een betoog is

Planning deze les berspreken

Welke tekstsoorten zijn er?

- informatieve teksten

- instructieve teksten

- betogende teksten

- activerende teksten

Wat is het doel van een tekst?

De schrijver wil bij de lezer iets bereiken, daarom heeft een tekst een DOEL

DOEL:

Informeren

De schrijver wil dat je iets te weten komt

Informatieve teksten

Opsomming van feiten

Er wordt iets uitgelegd 

Er wordt géén mening gegeven

DOEL:

Overtuigen

De schrijver wil zijn mening geven

Overtuigende teksten

de bedoeling dat de lezer tot actie overgaat

voorbeelden: een aankoop, contact opnemen, offerte aanvragen

DOEL:

Activeren/overhalen

De schrijver wil dat je iets gaat doen

DOEL:

Instrueren

De schrijver wil uitleggen hoe je iets moet doen

Instrueren

geeft praktische informatie

legt uit

gebiedende tekst

niet te uitgebreid dus

DOEL:

Amuseren

De schrijver wil je vermaken

amuseren

vertellen een verhaal

geen zakelijke informatie

bijvoorbeeld: verhalen, strips, gedichten, romans

TEKSTDOELEN

PUBLIEK van een tekst

- Om het DOEL van een tekst te kunnen bereiken, moet de schrijver rekening houden met zijn PUBLIEK

PUBLIEK van een tekst

Voor welk publiek een tekst bedoeld is,

zie je aan:

- het onderwerp

- het taalgebruik

- de bron

De opbouw van een tekst

Hoe begint de schrijver de tekst?

1. Hij geeft een aantal nuttige tips.
2. Hij maakt een probleem duidelijk.
3. Hij noemt persoonlijke ervaringen.

Waarom spreekt de arts hier van tragedie?

1. Omdat er een patiënt is overleden
2. De patiënt had langer geleefd als hij gezond was
3. De arts mist zijn I-pod
4. Er worden teveel fouten gemaakt.

Welk probleem wordt besproken in het fragment

1. Slechte beheersing van de Nederlandse taal
2. Hun zoon haalt alleen maar onvoldoendes
3. Buitenlandse mensen hebben te weinig kennis van de Nederlandse taal

Welk tekstdoel heeft het filmpje over de appie-app?

1. instructief
2. overhalend/activerend
3. informerend
4. amuserend

Wat voor soort tekst is dit?

1. nieuwsbericht
2. stripverhaal
3. reclametekst
4. recept

Advertentie op Marktplaats

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Oproep om te gaan demonstreren tegen coronamaatregelen

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. overhalen

Betoog

Wat is het doel van de schrijver?

Teksten zonder mening

- Informatieve tekst: informatie geven

- Instructieve tekst: hoe moet je een instructie gebruiken?

Teksten met een mening

- Betogende tekst: overtuigen

- Beschouwende tekst: aan het denken zetten over een bepaalde kwestie, verschillende kanten worden belicht

Ingezonden brief in een krant is vaak een betoog

1. Waar
2. Niet waar

In een betoog probeert de schrijver je te overtuigen van zijn gelijk

1. Waar
2. Niet waar

Betoog:

Met een betoog wil iemand het publiek overtuigen van zijn/mening in een vorm van een standpunt.

Zijn mening wordt onderbouwd met argumenten (redenen). Deze argumenten worden weer ondersteund met uitleg of voorbeelden. Een betoog wordt sterker als er tegenargumenten worden weerlegd. Aan het eind van een betoog worden de argumenten kort samengevat en het standpunt herhaald.

Informatieve tekst

betogende tekst

vooral feiten

brochure

overtuigen

informeren

vooral mening

standpunt onderbouwen

Tip 1

Beantwoord eerst de vragen die je weet

Tip 2

Lees eerst de vraag goed door en luister of lees daarna pas de tekst.

Tip 3

Er zijn vaak 2 antwoorden (bijna) goed. 

Ga 'strepen' op basis van logisch nadenken.

Maak een tekst in Taalblokken

Bouwstenen 3F

Lezen en luisteren

Maak 2 opdrachten

 deze mag je zelf uitkiezen

Wat heb je van deze les onthouden?