2.5 Verweringsmateriaal in beweging

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

2.5 Verweringsmateriaal in beweging

Lesdoel

• Je kent de verschillende manieren waarop verweringsmateriaal in beweging komt.
  
• Je begrijpt hoe exogene processen bijdragen aan het ontstaan van aardverschuivingen, puinhellingen en puinwaaiers.
• Je kent de drijvende krachten achter erosie en de gevolgen van erosie

§5Erosie

Stromend water

IJs

Regenwater

Zeewater

Rivierwater

V-dal

U-dal

Meander

Klifkust

Bodemerosie

Wind

Hoe ziet het eruit?

Waarom?

Verweringsmateriaal in beweging

Verwering -> aardverschuiving -> sedimenttransport -> riviererosie

Welke van de volgende begrippen passen bij het begrip massabeweging? Er kunnen meerdere antwoorden goed zijn.

Massabeweging

Zwaartekracht

Erosie

Puinhelling

Grind

Verweringsmateriaal in beweging?

Aardverschuivingen: alle bewegingen van verweringsmateriaal die veroorzaakt zijn door zwaartekracht. 

Vier soorten massabewegingen:

Vallend gesteente: losse stenen/rotsblokken vallen loodrecht naar beneden

Bergstorting: rotsblokken glijden

Puinlawine: een mengsel van losse stenen rolt en glijdt

Modderstroom: een verweringslaag verzadigd met water vloeit naar beneden

1. 
   

www.bing.com

4 voorbeelden van massabeweging

vallend gesteente: losse stenen of rotsblokken vallen vrij loodrecht naar beneden 

een grote rotsmassa glijdt over een helling naar beneden

puinlawines: losse stenen van verschillende omvang rollen en glijden naar beneden

modderstroom  bestaande uit zand en klei dat verzadigd is  met water en de helling af stroomt

Te zien aan: puinhelling

Wat zie je hier en waardoor is het ontstaan?

1. Modderstroom, erosie
2. Bergstorting, verwering
3. Vallend gesteente, erosie
4. Puinhelling, verwering

1. Puinhelling
2. Puinwaaier
3. Modderstroom
4. Bergstorting

In welk seizoen is de kans op modderstromen/ aardverschuivingen in Lhasa (China) het grootst?

1. Winter
2. Zomer
3. Herfst
4. Lente

Hieronder worden vier uitspraken gedaan over de foto hiernaast:
1. Hier vindt vooral erosie plaats.
2. Deze foto is gemaakt in de middenloop van de rivier.
3. Op de foto zie je een puinhelling.
4. Hier vindt vooral verwering plaats.

1. 1. onjuist, 2. onjuist, 3. juist, 4. juist
2. 1. juist, 2. onjuist, 3. juist, 4. juist
3. 1. onjuist, 2. juist, 3. juist, 4. juist
4. 1. juist, 2. onjuist, 3. onjuist, 4. onjuist

aan de slag

maak opg. 1,2,3 van § 2.5

werk aan je PO 

Erosie

= een mogelijk gevolg van gesteente in beweging

Uit/afschuren gesteente

Vormen van erosie = drijvende kracht achter erosie

erosie door:

- Rivierwater

- Zeewater

- IJs

- Wind

www.bing.com

Erosie

U en V-dal

Gletsjer: morene

Bodemerosie

Met bedekking, minder erosie, minder volle rivieren, vruchtbaardere bodem op berg. 

www.bing.com

profiel rivier

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

bovenloop

Dit is het deel van de rivier bij de bron, dat meestal het verst an de kust afligt. Het verval is in de bovenloop het grootst en het water stroomt het snelst.

middenloop

Dit is het deel van de rivier waar de stroomsnelheid afneemt, en het water dus langzamer gaat stromen.

benedenloop

Dit is het deel waarbij de rivier bij de moning aankomt. De benendenloop voert meestal door laagland.

verval

Dat is het verschil in meters tussen twee plaatsen. Het geeft aan hoeveel meter een rivier richting zeeniveau zakt.

rivierdelta

een rivierdelta is waar de rivier uitloopt in heel veel kleine riviertjes en daar stroomt het water de zee in

Puinwaaier

riviererosie: horizontale erosie

Verticale erosie

Meanderen

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Wat is hier de drijvende kracht achter erosie?

1. rivierwater
2. zeewater
3. ijs
4. wind

Lesdoel

• Je kent de verschillende manieren waarop verweringsmateriaal in beweging komt.
  
• Je begrijpt hoe exogene processen bijdragen aan het ontstaan van aardverschuivingen, puinhellingen en puinwaaiers.
• Je kent de drijvende krachten achter erosie en de gevolgen van erosie

§5Erosie

Stromend water

IJs

Regenwater

Zeewater

Rivierwater

V-dal

U-dal

Meander

Klifkust

Bodemerosie

Wind

Hoe ziet het eruit?

Waarom?