§4 koppelteken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lesplanning

* stillezen in je leesboek

* terugblik vorige les

* huiswerk

* theorie §4 koppelteken en weglatingsstreepje

Lesdoel

Aan het eind van de 

les kan/weet ik:

* Engelse leenwoorden op de juiste manier schrijven.

* Franse leenwoorden op de juiste manier schrijven.

* koppeltekens en weglatingsstreepjes op de juiste manier gebruiken.

Vraag

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Hoe spel je Engelse leenwoorden als ze bestaan uit een samenstelling van Engelse woorden?

1. aan elkaar

2. als losse woorden

3. met een koppelteken ertussen

Vraag

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Hoe spel je Engelse leenwoorden als ze bestaan uit een samenstelling van Engelse woorden en het rechterdeel van de samenstelling is een Engels voorzetsel?

1. aan elkaar

2. als losse woorden

3. met een koppelteken ertussen

Vraag

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Waarom schrijf je bij sommige Franse leenwoorden wel een accentteken?

1. Dat accentteken schrijf je, omdat de Fransen dat willen.

2. Dat accentteken schrijf je, omdat dat nodig is voor de uitspraak.

3. Dat accentteken schrijf je, omdat wij Nederlanders wel houden van een teken.

4. Dat accentteken schrijf je, omdat wij anders niet weten dat het woord oorspronkelijk Frans is.

Huiswerk

Maandag 16-09:

C7 §3 m. opdr. 8 + 9 (online)

Vraag §4 koppelteken en weglatingsstreepje

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Wat is er fout bij de tekst in dit plaatje?

1. Worsten zijn nooit €5,- voor 4 stuks.

2. Er staat geen koppelteken tussen 'boeren' en 

'met' en 'met' en 'worsten' zijn niet aan elkaar 

geschreven, hierdoor staat er dat

Hollandse boeren met worsten €5,- kosten.

Vraag

Steek het aantal vingers omhoog dat correspondeert met het juiste antwoord.

Waarom gebruik je een koppelteken?

1. Je gebruikt een koppelteken, omdat je sommige woorden anders niet herkend als een leenwoord.

2. Je gebruikt een koppelteken, omdat sommige woorden nou eenmaal zo geschreven worden.

3. Je gebruikt een koppelteken, omdat je anders sommige samengestelde woorden verkeerd kunt lezen en uitspreken.

Samengestelde woorden

Samenstellingen schrijf je in principe aan elkaar.

voetbal + competitie = voetbalcompetitie

tentamen + stress =  tentamenstress

en soms gebruik je een tussenletter

station+straat = stationsstraat

bij + honing = bijenhoning

rood+kool = rodekool

Koppelteken

Je gebruikt een koppelteken als er klinkers botsen, die ook samen een klank kunnen vormen.

bijvoorbeeld:

naapen / na-apen

auto + ongeluk = auto-ongeluk

mini + jurk = mini-jurk

Koppelteken

Je gebruikt een koppelteken bij aardrijkskundige namen

bijvoorbeeld:

Zuid + Holland = Zuid-Holland

Koppelteken

Je gebruikt een koppelteken als er in het samengestelde woord een afkorting voorkomt.

bijvoorbeeld:

usb-stick

Koppelteken

Bij cijfers, letters en andere tekens

50-plusser, T-shirt, $-teken, 112-melding

Bij dubbele achternamen en aardrijkskundige namen

Mevrouw Van der Wal-de Vries, Zuid-Nederland

Bij een functie, rang of titel

minister-president Rutte, assistent-trainer

Bij een combinatie met pro-, niet-, ex-, non-, oud-, oer- (voorbepaling)

Non-alcohol, ex-vriendin, niet-roken

Bij afkortingen, klinkerbotsingen en tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling

cd-speler, EU-landen, gala-avond, diploma-uitreiking, woon-werkverkeer

Weglatingstreepje

Je gebruikt het weglatingsstreepje als je een deel van een woord weglaat:

- in- en uitvoer (invoer en uitvoer),

- jongensjassen en -petten (jongensjassen en jongenspetten).

Let op: gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat: dure en goedkope oorbellen.

Opdracht havo

Je maakt opdracht 1 t/m 3 en opdracht 6.

Als je klaar bent, kom je het antwoordboekje ophalen.

Opdracht atheneum

Je maakt de opdrachten die vooraan liggen en kijkt deze kritisch na.

Huiswerk

Vrijdag 20-09:

C7 §9 m. opdr. 1 t/m 4 (online)

Maandag 23-09:

§10 Engelse werkwoorden

lezen theorie + maken opdr. 1 en 2