Basisstof 2, De huid

• Middelbare school

Thema 5: Waarneming en gedrag

Basisstof 1: Waarnemen (+ 4: Zenuwstelsel KGT)

Manier van waarnemen

Prikkel

Zien

Horen

Ruiken

Proeven

Voelen

Licht

Geluid

Geur

Smaak

Warmte

Koude

Druk

Aanraking

Wat is een impuls?

1. Een zenuw signaal ("seintje")
2. Een hersensignaal ("seintje")
3. Een elektrisch signaal ("seintje")
4. Een motorisch signaal ("seintje")

Impuls

Hersenen

Zintuig

Prikkel

Wat vormen al je zintuigen samen?

Waaruit bestaat het zenuwstelsel?

1. Uit het ruggenmerg en de hersenen
2. Uit het centrale zenuwstelsel en de zenuwen
3. Uit het centrale zenuwstelsel en de hersenen
4. Uit het ruggenmerg en het centrale zenuwstelsel

1

2

3

4

In de zintuigcellen ontstaan impulsen

Deze worden door zenuwen naar de hersenen geleid

De hersenen verwerken de impulsen van alle zintuigen

Je wordt je bewust van wat je waarneemt

Leerdoelen:

3. Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

De opperhuid

De huid bestaat uit twee delen:

1. De opperhuid 
   - Hoornlaag
   - Kiemlaag
2. De lederhuid 

De hoornlaag bestaat uit resten van dode cellen.

• De hoornlaag beschermt je lichaam tegen beschadiging en uitdroging
• Beschermt tegen ziekteverwekkers
• Slijt aan de buitenkant steeds af

De Kiemlaag bestaat uit levende cellen.

• In de onderste laag worden steeds nieuwe cellen gevormd. Cellen van de kiemlaag schuiven op naar boven en gaan dan dood. 

Opper- en lederhuid

Door de opperhuid steken haren. Naast de haren liggen talgklieren. -> Maken talg, een vettige stof. Houdt de haren en de hoornlaag soepel.

In de lederhuid liggen de warmte-, koude-, druk-, en tastzintuigen.  

De tastzintuigen liggen in tastknopjes vlak onder de kiemlaag. De drukzintuigen liggen dieper.  Daarnaast liggen de pijnpunten, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren.

Opper- en lederhuid

Onder de huid ligt vet opgeslagen. Dit dient als reservevoedsel. Het vet vormt een isolerende laag, daardoor verliest je lichaam niet teveel warmte. 

Regeling van lichaamstemperatuur

Gemiddeld is de lichaamstemperatuur 37 graden

De zweetklieren produceren zweet, vooral als je het warm hebt.

Door de verdamping daarvan koelt je lichaam af.

Regeling van lichaamstemperatuur

Als je lichaamstemperatuur te hoog is neemt ook de doorbloeding van de huid toe.

De bloedvaatjes in de huid worden wijder, zodat er meer bloed doorheen kan.

Het bloed geeft warmte af aan je huid, je huid geeft de warmte weer af aan de omgeving. Daardoor koelt je lichaam af. 

Regeling van lichaamstemperatuur

Als je lichaamstemperatuur te laag is, dan verminderd de doorbloeding van de huid. Je bloedvaten worden dan ook nauwer.

Je bloed geeft dan minder warmte af aan de huid, waardoor de warmte in je lichaam blijft. Je geeft dus minder warmte af aan de omgeving.

Ook kun je gaan rillen. Daardoor wordt warmte in je spieren opgewekt.

Brandwonden

Een brandwond = een beschadiging van de huid die wordt veroorzaakt door warmte, een chemische stof of elektriciteit. 

De huid is op die plek stuk, er is dus geen bescherming meer. Bacteriën kunnen makkelijker binnendringen, waardoor infectie kan ontstaan. 

Brandwonden

Brandwonden kunnen ernstig of minder ernstig zijn. Dat hangt af van:

• 
  De plaats
• De grootte
• De diepte

Het lichaam kan de opperhuid wel herstellen, maar als de lederhuid kapotgaat, komt die niet meer terug.

Eerste hulp bij brandwonden

1. Koel de brandwond   min. met lauw, zacht stromend leidingwater. -> Verminderd pijn en haalt hitte uit de wond.
2. Voorkom dat het lichaam teveel afkoelt. Koel alleen de wond.
3. Bedek een open wond met plasticfolie of vet verbandgaas. Zo blijft deze schoon
4. Smeer niets op de wond.
5. Waarschuw een arts bij grote blaren, een open wond en brandwonden door chemische stoffen of elektriciteit.

Smeersels, zalf, tandpasta of andere middelen maken de wond erger. Gebruik ook geen betadine of jodium.

Brandwonden kunnen erger zijn dan ze lijken. Bel bij twijfel altijd een arts!

Lederhuid

Kiemlaag

Hoornlaag

Onderhuidse bindweefsel

Welk zintuig van de huid ligt dieper in de huid?

1. Pijnpunten
2. Drukzintuigen
3. Koudezintuigen
4. Tastzintuigen

Welk gedeelte van de huid worden nieuwe huidcellen gevormd?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid

Aan de slag!

Kader/GL:

Thema 5, basisstof 2 De huid

Opdrachten 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9