3.2 De Gouden eeuw?

H3 Regenten en vorsten


3.2 Nederland en Europa
Wat moeten we nu eigenlijk met die gouden eeuw?
1 / 31
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

H3 Regenten en vorsten


3.2 Nederland en Europa
Wat moeten we nu eigenlijk met die gouden eeuw?

Slide 1 - Slide

Lesdoel
Aan het eind van deze les kun je :

  • uitleggen wat de Gouden eeuw is
  • uitleggen hoe het komt dat er discussie is over de term de "Gouden eeuw" 
  • met argumenten aangeven wat jouw mening is in deze discussie

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Bij geschiedenis maken we gebruik van 4 invalshoeken: economisch, sociaal, cultureel en politiek. Leg per
invalshoek uit wat daar ook alweer mee bedoeld wordt.
timer
3:00

Slide 4 - Open question

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Nu gaan we een aantal bronnen over de Gouden eeuw bekijken

Zoek naar argumenten voor of tegen de naam "De Gouden eeuw"

Slide 9 - Slide

Slide 11 - Video

Gouden eeuw?

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Geef aan wat jij vindt over de actuele discussie over de Gouden Eeuw. Ben je het ermee eens dat er discussie over is?
Eens
Oneens

Slide 15 - Poll

Geef één argument voor het gebruik van het begrip 'Gouden Eeuw'

Slide 16 - Open question

Geef een argument tegen het gebruik van het begrip 'Gouden Eeuw'

Slide 17 - Open question

Bedenk een nieuwe naam voor de Gouden eeuw. En geef daarbij minstens één argument voor deze nieuwe naam.

Slide 18 - Open question

De stadhouder en de raadspensionaris

Na de dood van stadhouder Willem II in 1650, moest Willem III nog geboren worden. Regenten gebruikte dit moment om de macht van de Oranjes te minderen. In een bijzondere vergadering van de Staten-Generaal (de Grote Vergadering) werd afgesproken om geen nieuwe stadhouder te benoemen.

Johan de Witt werd raadpensionaris.

Maurits van Oranje, prins van Oranje en graaf van Nassau was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. 
Na de dood van stadhouder Willem II in 1650, moest Willem III nog geboren worden. Regenten gebruikten dit moment om de macht van de Oranjes te minderen. In een bijzondere vergadering van de Staten-Generaal (de Grote Vergadering) werd afgesproken om geen nieuwe stadhouder te benoemen. - Dirck van Delen, Grote Vergadering 1651, Rijksmuseum Amsterdam
Johan de Witt werd de belangrijkste bestuurder in dit Eerste Stadhouderloze tijdperk
Johan de Witt 
Raadspensionaris van 1650 tot aan het Rampjaar (1672).
Onder zijn leiding groeide de Republiek uit tot een internationale grootmacht met als gevolg drie handelsoorlogen met Engeland en uiteindelijk een Franse aanval.  

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Regering waarbij de macht van de vorst door niets wordt beperkt
Hoogste dienaar van een staat, lid van een regering
Regering van een kleine groep bevoorrechte personen
Overheidsbestuurder
Staten
Tijd zonder stadhouder
Absolutisme
Minister
Oligarchie
Regent
Bestuur van een gewest
Stadhouderloos tijdperk

Slide 21 - Drag question

Staten-Generaal
Legeraanvoerder
Voorzitter Hollandse Staten

Raadspensionaris
Stadhouder
Vertegenwoordigers 7 gewesten

Slide 22 - Drag question

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Wanneer was de Gouden Eeuw?
A
16 eeuw
B
17e eeuw
C
18e eeuw
D
19e eeuw

Slide 25 - Quiz

Er komen 2 quizvragen aan... 

Slide 26 - Slide

Wat is een stapelmarkt precies?
A
Een markt waar goederen worden opgeslagen en verder verhandeld
B
De markt in het centrum van de stad
C
De markt voor eten, grote kraampjes stonden naast elkaar
D
Markt met kostbare sieraden

Slide 27 - Quiz

Nederland in oorlog
Buurlanden wilden een einde maken aan de Nederlandse economische macht

- Drie handelsoorlogen met Engeland.
- Koning Lodewijk XIV valt de Republiek in 1672 aan samen met  Engeland, Keulen en Münster (Rampjaar). 

Slide 28 - Slide

Regels voor oorlogen
In de Gouden Eeuw was Nederland rijk.
Nederland kon daardoor een goed leger betalen.
Dit waren huursoldaten.

Hugo de Groot schreef over hoe staten met elkaar moeten omgaan  (volkenrecht)en legde ook de basis voor oorlogsrecht.  
Hugo de Groot

Slide 29 - Slide

Radeloos, reddeloos, redeloos
Michiel de Ruyter,
Nederlands grootste zeeheld. Leidde succesvol de Nederlandse vloot tijdens de tweede en derde Nederlands-Engelse zeeoorlog.
Stadhouder Willem III,
Werd in 1672 benoemd tot stadhouder, nadat de Republiek 22 jaar lang geen stadhouder meer had gehad. 
Werd tot stadhouder benoemd in de hoop dat hij de buitenlandse invasie van het Rampjaar zou afslaan. Dat lukte hem uiteindelijk, waarna hij de rest van zijn leven machtig bleef in de Republiek. Werd daarnaast in 1688 ook nog koning van Engeland (zie paragraaf 3.1). Als koning van Engeland had hij minder macht. 

Slide 30 - Slide

Korte chronologie
  • 1568-1648: De tachtigjarige oorlog.
  • 1650: De Republiek gaat verder zonder stadhouder; Johan de Witt wordt als raadspensionaris de belangrijkste man.
  • 1652/1654 en 1665/1667: De Republiek voert oorlog met Engeland
  • 1672: Rampjaar; de Republiek wordt aangevallen door Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen; Johan de Witt wordt vermoord en Willem III wordt stadhouder.
  • 1688: Stadhouder Willem III wordt koning van Engeland.

Slide 31 - Slide