Les 3 hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Les 3 hoofdstuk 1

Organisatie tijd

boeken op tafel

Pen

Lees/ Verwerkingstijd

Maak de vragen bij les 2 af. Klaar?

Lees blz. 8-9 “Geen stadhouder meer” t/m “Het Rampjaar"

Bekijk wat je moet doen voor les 3

in je werkboekje

Lestijd 15 minuten

Wat wordt bedoeld met de Republiek?

1. Een land met een president als baas
2. Nederland in de 19e eeuw
3. België, Nederland en Luxemburg in 1900
4. Nederland in de 17e eeuw

Hoe werd de Republiek werd bestuurd?

1. Door een regent
2. Door een raadspensionaris
3. Door een stadhouder
4. Door de Staten-Generaal

Een provincie nu, heette vroeger een gewest.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een stadhouder?

1. De voorzitter van de Staten-Generaal
2. Net zo machtig als een raadspensionaris
3. De baas over het leger en de vloot
4. Een regent en de baas over een gewest

Leerdoelen

1. Je weet wie Van Oldenbarnevelt was en waarom hij is vermoord.

2. Je weet de jaartallen van de 80-jarige oorlog en het Twaalfjarige Bestand.

3. Je wanneer het rampjaar was en waarom dit het rampjaar wordt genoemd.

Theorie

De 80-jarige oorlog was een oorlog tussen de Republiek en Spanje (1568-1648). 

Tijdens het Twaalfjarige Bestand (1609-1621)werd er niet gevochten want er was een wapenstilstand. 

Ruzie tussen machtige mannen

• Verschillen tussen Johan en Maurits: 

- Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt wilde bezuinigen op het leger. Prins Maurits wilde dat niet. Prins Maurits wilde graag doorvechten.

- Om geloof 

- Slag bij Nieuwpoort 

• De ruzie loopt volledig uit de hand en in 1618 pleegde Maurits een staatsgreep en liet de raadspensionaris gevangen zetten.
• Een jaar later liet Maurits de raadspensionaris onthoofden.

De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt in Den Haag.

Sprong in de tijd

Republiek na 1648

Theorie

Met de Vrede van Munster in 1648 was er een einde gekomen aan de oorlog met Spanje. De Republiek ging na de dood van de stadhouder dan ook eerst zonder stadhouder verder. Waarom zou dit zijn?

1650-1672: Stadhouderloos tijdperk

Johan de Witt

 Stadhouderloos tijdperk: 1651 tot 1672 

In 1667 kwam er een oorlog tussen de Republiek en Engeland. De Engelse vloot werd onder leiding van Michiel de Ruyter verslagen.

 Michiel de Ruyter

Michiel de Ruyter werd de admiraal van alle Hollandse oorlogsschepen. Met die schepen kwam Michiel ook in een echte oorlog terecht. Er waren drie landen die ons land wilden bezetten: Duitsland, Frankrijk en Engeland.

Hij leerde de bemanning in linie varen. Dat zie je op deze afbeelding

Seinvlaggen

Door middel van seinvlaggen communiceerden de schepen met elkaar, welke strategie zij gingen volgen.

Rampjaar 1672

• In 1672 werd opnieuw de Republiek aangevallen door de Engelsen, dit maal hadden deze hulp van de Fransen en twee Duitse legers. Het land werd dus vanaf drie kanten aangevallen.

Het Rampjaar (1672)

• Door de dijken in Holland door te steken wisten de Hollanders een verovering door de Fransen te voorkomen.

• Het Rampjaar was bewijs voor vele dat men weer een stadhouder nodig had. En wie anders dan dat een Oranje die rol kon vervullen.

https://www.youtube.com/watch?v=LrJlH1U5ZWg

De moord op de gebroeders de Witt

• Hoewel Michiel de Ruyter wederom de Engelse vloot wist te verslaan was het landleger te zwak om zowel de Fransen als de Duitsers tegen te houden. 
• Raadspensionaris Johan de Witt kreeg de schuld hiervan, deze had te weinig geïnvesteerd in het landleger volgens sommige. Zowel Johan de Witt als zijn broer, Cornelis de Witt, werden door een woedende menigte de Gevangenenpoort uit gesleurd en gelyncht.
  

De lijken van de gebroeders De Witt door Jan de Baen (1672-1675)

Theorie

In 1672 vielen de Engelsen opnieuw aan. Maar nu ook met een Frans en Duits landleger. 

Het Nederlandse landleger werd verslagen en raadspensioanaris Johan de Witt werd hiervoor opgehangen. 

De Republiek werd uiteindelijk gered maar door oorlogen en moord op de raadspensionaris was de Gouden Eeuw voorbij.

Pauzemomentje

Werktijd max. 20 min.

1. Maak de vragen bij les  3 in je werkboekje af
2. Klaar? Lees alvast paragraaf 1.2 voor de volgende les en/of  help andere leerlingen.

Afsluiting

Schrijf 3 woorden op die je deze les hebt geleerd en licht deze toe