Stijl moeilijk

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Stijl moeilijk

Nakijken huiswerk: pleonasme en tautologie

Herhaling samentrekkingen

Oefenen in de les 

Samentrekkingen

Welk zinsdeel ontbreekt in de samentrekking?
"Lotte is heel grappig en past eigenlijk totaal niet bij die saaie Martijn."

1. persoonsvorm
2. onderwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

"Van de 16e tot de 20e eeuw was het Britse rijk groter dan ooit."
Wat voor type samentrekking?

1. op woordniveau
2. op woordgroepsniveau
3. op zinsniveau
4. geen samentrekking in deze zin

Wat is de juiste verbetering? "Tennissen doe ik graag en biedt mij ontspanning."

1. ... en mij biedt ontspanning
2. ... en biedt ontspanning
3. is correcte samentrekking
4. en het biedt mij ontspanning

Belangrijk: vier voorwaarden

1. De betekenis van het samengetrokken woord/ zinsdeel moet hetzelfde zijn. 
2. De grammaticale functie van het samengetrokken woord/ zinsdeel moet hetzelfde zijn.
3. De volgorde onderwerp-persoonsvorm moet hetzelfde zijn.
4. Een samentrekking kan alleen plaatsvinden bij zinnen die tot dezelfde rang behoren: binnen twee of meer hz of bz 

Gisteren hadden wij u speciaal gebeld en hadden erop gerekend dat alles nu in orde zou zijn.

1. correcte samentrekking
2. incorrecte samentrekking

"Gisteren hadden wij u speciaal gebeld en hadden erop gerekend dat alles nu in orde zou zijn."
Welke van de vier voorwaarden v/e correcte samentrekking is in het geding?

Jullie hebben veel tijd, maar ik veel minder.
Welke voorwaarde is in 't geding?

1. betekenis niet zelfde
2. gramm functie niet zelfde
3. volgorde ow-pv niet zelfde
4. Zinnen zijn niet van zelfde rang

Samentrekking verbeteren? 

Voeg alleen het teveel geschrapte woord/ zinsdeel toe. Dus als de pv terecht samengetrokken is, maar het ow niet, noteer je alleen het ow!

Oefenen samentrekking 

Vlekkeloos Nederlands: 

Maak van oefening 22 de nummers 2, 5, 7 , 9 en 10 (p. 106)

Theorie op p. 87-88

De (foutieve) beknopte bijzin

zinsdeelzinnen

beknopte bijzin

foutieve beknopte bijzin

oefenen

{Wie hem helpt bij het opknappen van zijn tuin}, geeft hij een stekje.
Wat is het type zinsdeelzin?

1. onderwerpszin
2. bijwoordelijke bepalingszin
3. lijdend voorwerpzin
4. meewerkend voorwerpszin

Ik neem mijn paraplu mee, {omdat het vanmiddag gaat regenen}.
Wat is het type zinsdeelzin?

1. onderwerpszin
2. bijwoordelijke bepalingszin
3. lijdend voorwerpzin
4. meewerkend voorwerpszin

{Nadat de film is afgelopen} gaan we nog wat drinken.
Wat is het type zinsdeelzin?

1. onderwerpszin
2. bijwoordelijke bepalingszin
3. lijdend voorwerpzin
4. meewerkend voorwerpszin

Beknopte bijzin

Vorm beknopte bijzin

Beknopte bijzin = zinsdeelzin

Vriendelijk lachend komt Najib binnen.

1. beknopte bijzin
2. gewone bijzin
3. geen samengestelde zin
4. foutieve beknopte bijzin

Na de verdachte ondervraagd te hebben, besloot de politie tot arrestatie over te gaan

1. Na - hebben = bijzin
2. besloot - gaan = bijzin
3. Na - hebben = bekn. bijzin
4. Na - hebben = hoofdzin

Foutieve beknopte bijzin

Als het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin niet overeenkomt met het onderwerp van de hoofdzin spreek je van een foutieve beknopte bijzin. 

Zo'n foutieve beknopte bijzin moet je vervolgens veranderen in een gewone bijzin (met ow en pv)

Na een half uur in de abri gewacht te hebben, kwam de bus er eindelijk aan.

1. goed
2. fout

Veranderen beknopt > gewoon

Stap 1: Voeg een voegwoord toe. Dit voegwoord is afhankelijk van het zinsverband. Gebeurt iets tegelijk, dan gebruik je 'terwijl',   gebeurt iets ergens na, gebruik je 'nadat'. (etc)

Stap 2: Maak van de werkwoordsvorm in de beknopte bijzin een pv. 

Stap 3: Gebruik hetzelfde onderwerp als de hoofdzin of een verwijzing ernaar 

Na een half uur in de abri gewacht te hebben, kwam de bus er eindelijk aan. Verander de beknopte bijzin in een gewone, zodat de zin deugt.

Studerend in mijn dikke biologieboek viel ik van pure vermoeidheid in slaap.
Goed of fout geformuleerd?

1. Goed
2. Fout

Oefenen beknopte bijzin

Vlekkeloos Nederlands: 

Oefening 21: nr. 1, 3, 6, 8, 10 (p. 106)

(Uitleg op p. 86-87)