Kennismaken - Wie ben jij

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Groepsdynamica

Informatie voor de docent

Bij 'Vooraf' begint het deel voor de leerlingen

Gebruik de notities linksonder!

Gebruik de notities, ze helpen je 'hoe de les te geven'. 

DE START - VORMEN.

Het jaar begint, sommige leerlingen kennen elkaar, sommigen niet. Kennismaken kan op heel veel verschillende manieren. De eerste week introduceer je jezelf als leerkracht door iets over jezelf te vertellen. Vertel naast de alledaagse, schoolse zaken ook vijf dingen over jezelf die de leerling niet verwacht; waar je bent opgegroeid, wie is je creatieve buurman, of wat is je favoriete voetbalclub?

Valkuil leerkracht in deze 1e les: Jezelf anders voor doen dan je bent.

Kernwoorden: Zelfvertrouwen | Leren | Reflecteren | Sociale veiligheid | Samenwerken

Introductie: Groepsdynamica

Het vormen van groepen, groot of klein, jong of oud gaat altijd op dezelfde manier.

Een klas is geen uitzondering.

De haantjes kraaien om het hardst wie de mooiste veren heeft, de stille leerlingen trekken zich terug, groepjes ontstaan. En dan moet je een heel jaar, dag in dag uit, met elkaar omgaan en dan óók nog leren en samenwerken!?

Week 1: Vormen

Leerlingen functioneren allemaal individueel.

Hoe kan dat? Leerlingen komen allemaal ergens anders vandaan, hebben verschillende normen en waarden aangeleerd en worden onzeker van veranderingen.

Het ik-gevoel staat voorop.

Opmerking:

Binnen de klas zijn er leerlingen die elkaar al kennen van de basisschool of bijv. het dorp. Mogelijk hebben leerlingen elkaar gezien omdat ze tijdens de vakantie via bijv. een app-groep afspraken hebben gemaakt. Mogelijk is 'vormen'  daardoor al voor een deel een gepasseerd station.

Week 2: Stormen

In week twee gaan leerlingen ‘stormen’.

Ze worden zich steeds meer bewust van elkaar. Grenzen worden opgezocht en krachten worden gemeten. Er zullen in deze week conflicten of misschien zelfs ruzies ontstaan.

Week 3: Normeren

Dit is de tijd voor afspraken maken.

Deze maak je samen met de groep (zonder afspraken gaat de prestatielijn omlaag).

Week 4, 5, 6, enz. : Performen

De groep heeft afspraken gemaakt en een duidelijke richting.

De groepsidentiteit ontstaat en conflicten worden positief opgelost. Het is tijd voor presteren! 

Pas op: houd je je als mentor zelf niet aan de afspraken, 

of ben je niet consequent, dan gaat de prestatielijn alsnog omlaag.

Groepsdynamica: les 1

De lessenreeks van zes lessen gaat over groepsdynamica; hoe maak je van je klas een groep die op een prettige manier met elkaar omgaan?

Elke les heeft een korte introductie, tips en valkuilen en een klassikale les, evt. gevolgd door een opdracht. 

Iedere week doe je één van deze lessen.

De lessenreeks van zes lessen gaat over groepsdynamica; 

Hoe maak je van je klas een groep die op een prettige manier met elkaar omgaan? Elke les heeft een korte introductie, tips en valkuilen en een klassikale les, evt. gevolgd door een opdracht. 

Iedere week doe je één van deze lessen. 

Een schooldag is vaak bomvol! Veel to do’s lopen in de klas door elkaar. Als leerkracht moet je overal bijspringen: je hebt wel 10 klasassistenten nodig. Ze zijn dichterbij dan je denkt, alle 25 zitten ze voor je. “Zou het niet fantastisch zijn als we elkaars talenten gaan benutten?” Bespreek deze ambitie met de klas en droom samen verder. “Kennen we elkaar daar wel goed genoeg voor? Weten we waar we goed in zijn?” Motiveer de klas om de blik op de ander te richten en wakker de nieuwsgierigheid aan.

• Vertrekpunt = Wat weet je al van de ander?
• Doel = Ogen open voor nieuwe dingen! 
• Valkuil leerkracht les 1 = De grootste druktemakers verplichten om samen te werken met de stilste leerlingen van de klas.

De leerlingen maken individueel een beschrijving van vijf feiten over zichzelf.  De feiten die ze opschrijven moeten dingen zijn die nog onbekend zijn bij de klasgenoten. Welke activiteiten doe je graag na school, welk beroep hebben je ouders, of wat is het coolste aan je kamer?

Ze schrijven de feiten op het blad en nummeren deze van 1 t/m 5. 

LET OP: De leerlingen zetten hun naam NIET op het blad. Ze vouwen vervolgens hun blaadje op en leveren deze in bij de leerkracht.
Hij/zij stopt ze in een afgesloten doos (of la). 

Bespreek het voorbeeld en check of alle leerlingen hebben begrepen wat de bedoeling is.

De leerkracht leest een aantal briefjes voor en de leerlingen proberen te raden om wie het gaat. De leerling wiens kaartje wordt voorgelezen, moet natuurlijk zorgen dat hij niet geraden wordt en doet actief mee met het spel. Na een paar minuten discussie wordt er gestemd. De meeste stemmen gelden. De docent vraagt aan de gekozen leerling of het inderdaad zijn/haar kaartje is. Nu moet hij/zij eerlijk antwoorden. Is hij/zij inderdaad de leerling op de kaart, dan schrijft de leerkracht de naam op het briefje en prikt dat op een prikbord. Is er niet goed geraden, dan gaat het briefje terug in de doos voor een volgende ronde. 

De volgende les speel je weer een aantal rondes van het spel.De leerlingen die aan het eind van het spel nog in de doos zitten, winnen!

Door naar onderdeel 2! Een onderdeel waar leerlingen (persoonlijke) ervaringen met elkaar gaan delen.

De leerlingen gaan elkaar interviewen over de gekste, leukste, bijzonderste activiteit van afgelopen zomer. Start je op een ander moment, dan kun je natuurlijk ook het weekend als onderwerp nemen.

 

Maak duo’s. De leerlingen interviewen elkaar over de vakantie. Eerst vertelt de één (5 tot 7 min). Dan -op teken van de leerkracht- wisselen ze van rol (5 tot 7 min).  Ze moeten elkaar flink aan de tand voelen, blijf vissen tot je alle feiten hebt! Het is de bedoeling dat de leerling goed doorvraagt en de gekste details verzamelt. 

Loop rond en check of er goed wordt doorgevraagd.

De leerlingen moeten goed opletten, of aantekeningen maken, want ze moeten het straks nog na kunnen vertellen.

Maak nu viertallen. 

De leerlingen presenteren elkaar in deze viertallen:

Leerling 1 zegt wat leerling 2 heeft verteld. Leerling 2 zegt wat leerling 1 heeft verteld. Leerling 3 zegt wat leerling 4 heeft verteld. Leerling 4 zegt wat leerling 3 heeft verteld. 

Neem hier ongeveer 10 minuten de tijd voor.

Sluit de les klassikaal af.

Vraag elk viertal wat het leukst, gekst of meest bijzondere detail was dat ze hebben gehoord.