De Eerste Wereldoorlog breekt uit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Tijd voor Geschiedenis

H 1.2 De Eerste Wereldoorlog breekt uit

Spanning tussen buren

Wantrouwen tussen landen, boze Fransen, modern imperialisme, een Duitse keizer die zijn leger flink uitbreidt...

..Voorbodes van problemen in het begin van de 20e eeuw

Wapenwedloop

Britten zagen zichzelf als oppermachtig op zee. De Duitse marine werd steeds groter.

Gevolg: Britten breidden hun leger ook uit. 

Wapenwedloop: het ontwikkelen van steeds meer en betere moderne wapens. Dit paste ook in de cultuur van het militarisme (trots op het leger en soldaten).

Nationalisme

Nog een bedreiging was het opgekomen nationalisme. Het idee dat de eigen cultuur, identiteit anders en beter was dan die van andere culturen en landen.

Gevolg: veel mensen hadden eigen cultuur hoog in het vaandel, hun land moest wel beter en sterker zijn dan het andere..

Er hangt oorlog in de lucht..

Vooral de Balkan had er last van.

Rusland steunde nationalisten die onafhankelijk wilden worden om hun eigen macht uit te breiden.

Oostenrijk-Hongarije had controle in die gebieden en werd hier zenuwachtig van.

Bondgenootschappen

werden gesloten:

Triple Entente:

• Groot - Brittannië
• Frankrijk
• Rusland

Centrale mogendheden:

• Duitsland
• Oostenrijk-Hongarije

Een aanslag als startschot

Met al de oorzaken die speelden hoefde er maar iets te gebeuren.

28 juni 1914

Gavrilo Princip schiet de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije, Frans Ferdinand,  in Sarajevo dood. 

Oostenrijk-Hongarije was woest. Servië had Princip gesteund, die kreeg een ultimatum en daarna een oorlogsverklaring van Oostenrijk-Hongarije. Servië had een deal met Rusland, die haar legers ook mobiliseerde. Oostenrijk-Hongarije had een bondgenoot, Rusland ook. De oorlogsverklaringen volgden en de start van deze oorlog was een feit. 

Wat is modern imperialisme?

1. Het veroveren van landen binnen Europa om er zelf rijk van te worden.
2. Het helpen van kolonies in Afrika en Azië om onafhankelijk en welvarend te worden.
3. Het vormen van bondgenootschappen om samen machtig te zijn en meer en sterkere wapens te hebben.
4. Het veroveren en besturen van kolonies in Azië en Afrika om er zelf rijk van te worden.

Welke landen zaten in de Triple Entente?

De centralen waren:

1. Rusland, Ottomaanse rijk en Duitsland
2. Duitsland, Oostenrijk (-Hongarije) en het Ottomaanse rijk
3. Duitsland, Engeland en Frankrijk
4. Duitsland, Slowakije en Oostenrijk

Wat is Militarisme?

1. Liefde voor het leger, wapens en militaire discipline.
2. Grote liefde voor je eigen land, volk en cultuur.
3. Grote liefde voor uniformen en tanks
4. Oorlog is een goede manier om conflicten op te lossen.

Aan het werk:

H1.2 De eerste wereldoorlog breekt uit

Vraag 1 t/m 5

Een makkelijke oorlog?

Er heerste eerst enthousiasme (nationalisme, militarisme) over het uitbreken van deze oorlog. Men zou de oorlog snel gewonnen hebben, met kerst zou iedereen weer thuis zijn. 

Von Schlieffenplan

Duitsland had de oorlog voorbereid: 

Via het neutrale België zou snel Frankrijk ingenomen worden. 

Als hier gewonnen was kon het Duitse leger zich gaan richten op het oostfront tegen de Russen. Het Von Schlieffenplan heet dit. 

Maar de Duitsers kwamen flink wat Belgische tegenstand tegen.. 

Zo konden de Britten en de Fransen hun legers paraat zetten in Frankrijk. 

Loopgraven

De oorlog liep vast, in België en Noord Frankrijk. 

Vanaf West Vlaanderen kwam tot en met Noord Frankrijk een oorlogsfront te liggen. Het Westfront, waar de legers zich in gangenstelsels ingroeven. De loopgraven. 

Verder werken:

H 1.2 De eerste Wereldoorlog breekt uit

Vraag 6 t/m 13