3.1 t/m 3.5

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Verhouding

3.1 Maatschappelijke en politieke conflicten

CONFLICT

Een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken.

Micro niveau (individueel)

• Personen hebben ruzie met elkaar

Meso niveau (groep)

• Werknemers hebben conflict met baas

Macro niveau (samenleving, nationaal, internationaal)

• Conflicten tussen Noord-Korea en Zuid-Korea

In welke conflict situatie ben jij wel eens gekomen?

Conflictbenadering

Karl Marx

De ongelijke materiële verschillen tussen de bezitters en de niet-bezitters staat centraal. 

Klassenstrijd! (... en dus conflict)

Samuel Huntington

Sociale en culturele verschillen kunnen tot conflict leiden.

Conflicten tegenwoordig gaan tussen culturen en niet tussen ideologieën.

Ideologieën

Welke ideologieën kennen we?

Hoe zouden deze tot conflicten kunnen leiden?

Twee soorten conflicten

Manifeste conflicten

- Zichtbare conflicten

Latente conflicten

- Niet zichtbare conflicten

Verhouding

3.2 Oorzaken van conflicten

Sociale ongelijkheid als bron voor conflict

Vijf voorbeelden hiervan zijn:

1. Klasse (klasseverschillen)
2. Gender (ongelijke behandeling man-vrouw)
3. Etniciteit (spanningen tussen bevolkingsgroepen)
4. Generaties (generatieconflict)
5. Sociaal-culturele verschillen

In-group vs Out-group

In-group = wij-groep (degenen die erbij horen)

Out-group = zij-groep (degenen die er niet bij horen)

Waarom zal een sterke sociale cohesie nadelig zijn voor de out-group?

Verhouding

3.3 Gevolgen van conflicten

Gevolgen conflicten

Vier belangrijke gevolgen van politieke/maats. conflicten:

1. Afname sociale cohesie in de maatschappij
2. Versterking sociale cohesie binnen partijen die in conflict zijn.
3. Sociale verandering.
4. Blokkeren sociale verandering

Verhouding

3.4 Overlegstrategieën bij conflicten

Conflictmodel

Conflicten kunnen op verschillende manieren worden opgelost.

Conflictmodel

• Hierbij gebruiken partijen machtsvertoon en andere strijdmiddelen om hun gelijk te krijgen. 
• Denk aan een staking of demonstratie.

Harmoniemodel

Conflicten kunnen op verschillende manieren worden opgelost.

Harmoniemodel

• Hierbij worden besluiten genomen door middel van overleg en samenwerking tussen verschillende partijen. 
• Consensus en compromissen sluiten
• Poldermodel in Nederland

Verhouding

3.5 Maatschappelijke en politieke samenwerking

SAMENWERKEN

Samenwerken is het proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te stemmen voor een gemeenschappelijk doel.

EFFECTIEVE SAMENWERKING

Voor een effectieve samenwerking zijn drie eigenschappen belangrijk:

1. Onderling vertrouwen
2. Wederzijdse acceptatie
3. Compromisbereidheid

VRAAG

Leg uit waarom de eigenschappen voor een effectieve samenwerking belangrijk zijn voor het laten slagen van een coalitie in Nederland.

- Gebruik in je uitleg alle drie kenmerken. (3p)

ANTWOORD

De eigenschappen voor een effectieve samenwerking zijn belangrijk voor het laten slagen van een coalitie in Nederland, omdat al deze kenmerken bijdragen aan een succesvolle samenwerking. Als er namelijk geen sprake is van onderling vertrouwen, zullen partijen sneller geneigd zijn om de coalitie stop te zetten. 

Ook moet er sprake zijn van wederzijdse acceptatie, aangezien er verschillen zijn dus de coalitiepartners en ze zonder het accepteren van die verschillen niet effectief kunnen samenwerken. 

Tot slot moeten ze ook bereid zijn compromissen te maken, alleen op die manier is het mogelijk in Nederland een coalitie vol te houden. 

Waarom samenwerken?

Politieke samenwerking kan vrijwillig plaatsvinden vanwege:

1. Gedeelde waarden

2. Landen zijn op elkaar aangewezen

3. Dwang

Als samenwerking niet werkt ..

Tactieken bij een machtsstrijd:

1. Stakingen

2. Boycots

3. Burgerlijke ongehoorzaamheid

4. Het uitroepen van een tegenregering

5. Organiseren van een opstand