§1.4 De nieuwe kaart van Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§1.4 De nieuwe kaart van Europa

In deze paragraaf leer je:

• hoe na de Eerste Wereldoorlog vrede werd gesloten
• welke invloed het nationalisme had
• hoe de republiek Turkije ontstond
• hoe nieuwe etnische spanningen ontstonden

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

De vrede met de Russen had er niet voor gezorgd dat de Duitsers

de oorlog het Westfront konden winnen.

Uiteindelijk zorgt de komst van de Amerikanen voor de doorslag:

na vier jaar is het voorbij voor Duitsland

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

1919

Een wapenstilstand is nog geen vrede. Hierover werd 

tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Vrede van Versailles

28 juni 1919

Exact 5 jaar na de aanslag op Franz-Ferdinand 

door Gavrilo Princip is de oorlog voorbij.

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles

De vrede van Versailles

Duitsland word gezien als grote verliezer van de Eerste Wereldoorlog.==> Straf wordt opgenomen in het de vrede van Versailles: 

• Herstelbetalingen aan de overwinnaars. 132 miljard goudmark (binnen 30 jaar!)
  

Duitsland verliest 1/5 van hun grondgebied:

• - Posen (Polen)
  
• - Eupen Malmedy (België)
  
• - Sleeswijk Holstein (Denemarken)
  
• - Elzas Lotharingen (Frankrijk

De vrede van Versailles

• Duitsland moet schadevergoeding betalen: 132.000.000.000 (miljard) goudmark.
  
• Het Duitse leger mag niet groter zijn dan 100.000 man en geen luchtmacht en marine: militair machteloos.
  
• Rijnland wordt gedemilitariseerd: geen Duitse troepen in het gebied wat grenst aan Frankrijk.
  
• Duitsland wordt een republiek: een staat zonder een vorst.
  
• En een parlementaire democratie: bestuursvorm waarbij de bevolking mag meebeslissen via een volksvertegenwoordiging
  

spotprent over het verdrag van Versailles: Bijschrift: u heeft nog een zelfbeschikkingsrecht. Wilt u dat uw zakken voor of na de dood geleegd worden?

De vrede van Versailles

Een apart onderdeel van het Verdrag van Versailles, was het oprichten van de Volkenbond --> Dit was een internationale organisatie die een nieuwe oorlog moest voorkomen.

Deze Volkenbond was zwak doordat:

• Duitsland geen lid mocht worden
  
• De SU mocht vanwege het communisme geen lid worden
  
• De VS wilde geen lid worden
  
• De Volkenbond geen leger had dat kon optreden

De invloed van het nationalisme

• Na de Eerste Wereldoorlog vielen de multi-etnische staten uiteen, zoals het Habsburgse rijk (Oostenrijk-Hongarije). 
• Oorzaak: alleen Hongaarse en Duitstalige soldaten van het Habsburgse rijk hadden met overtuiging gevochten
• Dit kwam door nationalisme en het zelfbeschikkingsrecht: het recht van een volk om zelf te bepalen bij welke staat zijn gebied hoort en hoe deze staat bestuurd wordt.

De invloed van het nationalisme

Gevolgen voor de kaart

Duitsland moest veel grondgebied afstaan, onder andere:

• Elzas-Lotharingen (aan Frankrijk)
• Gebieden aan Polen en Denemarken

Oostenrijk-Hongarije werd opgesplitst in nieuwe staten:

• Oostenrijk, Hongarije, Tsjecho-Slowakije, Joegoslavië

Het Ottomaanse Rijk verloor veel grondgebied in het Midden-Oosten.

• Rusland verloor gebieden door de oprichting van nieuwe staten zoals Finland, Estland, Letland en Litouwen.

De invloed van het nationalisme

Zelfbeschikkingsrecht bevorderde de vorming van natiestaten, maar doordat het zelfbeschikkingsrecht niet overal werd toegepast veroorzaakte het nieuwe spanningen.

Vóór...

...na