Paragraaf 1.3: Denken en doen.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Paragraaf 1.3: Denken en doen.

Pak voor je blz. 12 van je tekstboek en je device!

Geschiedenis: Jagers en Boeren

De 10 tijdvakken

Tijdvak 1: De tijd van jagers en boeren

        Na deze les: kan je verklaren:

- Hoe boeren hun voorouders vereerden.

- Hoe boeren goden in de natuur vereerden.

Dit ga je leren

          Begrippen:

•  Cultuur, hiernamaals, 

  kunst, natuurgodsdienst

  en verklaring.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

verering van voorouders

Eerst doen!:

Lezen: Het kopje ¨Verering van voorouders¨

De eerste boeren

Middelen van bestaan:

• Akkerbouw

• Veeteelt

• Jagen en vissen 

Boeren 

Geloofden in een hiernamaals. Hunebedden waren familiegraven waarmee voorouders werden vereerd.

Samen wonen, samen werken.

Samen leven...samen sterven?

Hunnebedbouwers.

Wanneer zijn de hunebedden gebouw?

1. Tussen 5000 en 4000 v. Chr.
2. Tussen 3400 en 3200 v. Chr.
3. Tussen 3200 en 3400 v. Chr.
4. Vorig jaar

Hoe werd een hunebed gebouwd?

Hoe werd een hunebed gebouwd?

• Hunebedbouwers bouwden met enorme stenen hun graven. Hoe dat precies ging, weten we niet. 
  
• In die tijd kon men nog niet schrijven. 
  
• Maar we denken dat het ging zoals in de volgende twee filmpjes.
  

0

0

0

Kan jij..?

Bij elk cijfer uitleggen wat er op het plaatje gebeurt?

Verering van goden in de natuur

Eerst doen!:

Lezen: Het kopje ¨Verering van goden in de natuur¨

Natuurgodsdienst

Mannetje van Willemstad (4500 v. Chr.)

Kunst of godenverering?

• Natuurverschijnselen werden toegeschreven aan goden.
• Verklaring voor vervelende of   enge gebeurtenissen.
• Offeren om goden tevreden te stellen.

            

Maak nu digitaal de opgaven 1-4 van paragraaf 1.3

                   

TERUGKIJKEN

We weten dat de mensen die de hunebedden hebben gemaakt geloofden in het hiernamaals omdat:

1. Ze rotsschilderingen hebben gemaakt
2. Er rondom de heuvel een krans van kleinere stenen lag
3. Ze trechterbekers maakten
4. Er grafgeschenken werden meegegeven aan de overledenen

Wat is een natuurgodsdienst?

1. Er zijn heel veel verschillende goden
2. Er is maar één god
3. Alles in de natuur heeft een eigen god
4. Goden kunnen kenmerken van de natuur hebben

Leerdoel van deze les

Hoeveel sterren geef je jezelf?

Minimaal 1 ster, maximaal 5 sterren

Hoe boeren hun voorouders vereerden.
Hoe boeren goden in de natuur vereerden.

        Na deze les: kan je verklaren:

- Welke kleine verschillen er waren tussen jagers en verzamelaars. 

- Hoe de verschillen tussen boeren groter werden.

Dit ga je leren

          Begrippen:

•  Aanzien, macht, oorzaak, gevolg en sociale verschillen.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

Eerst doen!:

Lezen: Het kopje ¨Kleine verschillen tussen jager-verzamelaar¨

Kleine verschillen tussen Jager-verzamelaars

• Bij de Jager-verzamelaars was het verschil in aanzien (waardering, hoe belangrijk iemand is) niet zo groot.
  

• Jager-verzamelaars bezaten weinig spullen omdat ze steeds rondtrekken.
  

• Voorwerpen die er waren werden vaak door iedereen gebruikt en vangsten werden gedeeld.

Kleine verschillen tussen jagers-verzamelaars

Onderling weinig verschil in:

- aanzien

- macht

- bezit

Groep nam samen besluiten

Deelden bezit met elkaar

Continuïteit in leven

This video is no longer available

Welke video was dit?

            

Maak nu de digitale de opgave 5 van paragraaf 1.3

                   

Grote verschillen tussen boeren

Grote verschillen tussen boeren

• Boeren konden wel bezittingen   verzamelen, zoals potten en werktuigen.
• Sommige boeren hadden een beter stuk grond dan anderen, zij hadden meer oogst en konden zo rijker worden dan een boer met een slechte oogst.
• We kunnen dit zien aan de verschillen in graven en in grafgiften.

Gevolg van ongelijkheid:

• Ruzie en jaloezie

Oplossing: 

• Aanstellen leider

Ontstaan sociale verschillen

De landbouwsamenleving is moeilijker:

• Meer mensen om rekening mee te houden.
• Door verschillen tussen boeren ontstond er ruzie en jaloezie
• Er moeten afspraken gemaakt worden
• leiding over het dorp werd gegeven door een dorpshoofd. Hij kreeg hierdoor meer aanzien en macht.
• Er ontstaan in deze samenleving sociale verschillen, niet iedereen is meer gelijk.

            

Maak nu digitaal de opgaven 6 en 7 van paragraaf 1.3

                   

Waar is een hunebed voor?

1. Om onder te slapen
2. Als graf
3. Om op te zitten
4. Als keuken

De Hunnebeddenbouwers waren

1. jager-verzamelaars
2. boeren
3. geuzen
4. reuzen

De boeren waren in staat om hunnebedden te bouwen doordat...

1. ze slimmer waren dan de jager-verzamelaars
2. ze meer geld hadden dan de jager-verzamelaars
3. ze leefden in grotere groepen
4. ze op een vaste plek woonden

Hunnebedden zijn gemaakt door

1. Geuzen
2. Het trechterbekervolk
3. Reuzen
4. Jager-verzamelaars

Waardoor ontstond bij de boeren wel verschil tussen aanzien en macht?

1. De een was sterker dan de ander
2. Ze konden bezittingen verzamelen
3. De een was slimmer dan de ander
4. Ze konden voedsel verzamelen

Wat was het gevolg van de ongelijkheid van de boeren?

1. Ontstaan van ruzie en jaloezie
2. Ontstaan van criminaliteit
3. Geen grafgiften meer
4. Meer ziektes

Wat zijn hunnebedden?

1. mooi kunstwerk van stenen
2. grafheuvels van duizenden jaren geleden
3. huizen van duizenden jaren geleden
4. speeltuin van duizend jaar geleden

We gaan even kijken of we alles begrijpen!

Ik snap tot nu toe alle lesstof

😒🙁😐🙂😃