H1.1 les 4 Dichtheid met leerlingenpracticum ARE_2425

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H1 Stoffen en materialen

Les 4 Dichtheid

NOVA 3H H1.1
Materiaal- en stofeigenschappen

Nodig:

- labjas

- pen

verder tafel leeg

Deze les:

- practicum: dichtheid van vloeistoffen

- uitleg dichtheid en rekenen met formules

- oefenen

Leerdoelen van deze les:

• je kunt de dichtheid van een stof berekenen als massa en volume bekend zijn
• je kunt het volume van een stof berekenen als massa en dichtheid bekend zijn
• je kunt de massa van een stof berekenen als volume en dichtheid bekend zijn

Starter

DEMO het raadsel van de paarse en kleurloze vloeistoffen

Practicum vloeistofstapel

Voer het practicum in duo's uit

Klaar? 

- lever practicum materialen in

- hang labjas op

- leg je schrift en rekenmachine klaar.

wel een stofeigenschap

geen stofeigenschap

kleur

geur

smeltpunt

kookpunt

massa

volume

dichtheid

fase (vast, vloeibaar, vast)

temperatuur

oplosbaarheid in water

oplosbaarheid in olie

massa

van iedere stof kun 

je een hoeveelheid 

afmeten met een massa van 1 kg

ONTHOUD:

--> massa is geen stofeigenschap

volume

van iedere stof kun je een hoeveelheid afmeten
met een volume van 1 cm3

ONTHOUD:

--> volume is geen stofeigenschap

van iedere stof

--> kun je de massa en het volume bepalen

--> met massa en volume kun je de dichtheid berekenen 

ONTHOUD:

--> dichtheid is een stofeigenschap
 

glycerol

1,26 g

water

slaolie

olijfolie

1,00 g

0,96 g

0,92 g

Leg met het deeltjesmodel uit waarom de dichtheid van een gas lager is dan van een vaste stof

Schrijf je antwoord op zoals je dat op een toets zou doen!

(oefen in formuleren)

DENKEN

DELEN

UITWISSELEN

Eenheid van dichtheid

• Aluminium heeft een dichtheid van 2,70 

• Je schrijft het ook wel als    2,70 g/cm3     of    2,70 g cm^-3

• Dit spreek je uit als 2,70 gram per kubieke centimeter. 

​cm​3​​​​g​​

NOTEER EN LEER:

    Dichtheid is de massa (in kg)  van 1 m3 stof

Dit is een stofeigenschap

Berekeningen met massa, volume en dichtheid doe je met de formule:

hierin is        (spreek uit als 'rho') is dichtheid (eenheid kg/m3)

                   m is massa (eenheid kg)

                   V is volume (eenheid m3) 

ρ=​V​​m​​

ρ

NOTEER EN LEER:

Berekeningen met massa, volume en dichtheid doe je met de formule:

hierin is          (spreek uit 'rho') de dichtheid (eenheid kg/m3)

                   m is massa (eenheid kg)

                   V is volume (eenheid m3)

ρ=​V​​m​​

ρ

m=V⋅ρ

V=​ρ​​m​​

NOTEER EN LEER:

Even oefenen...

De massa = 10 g

Het volume = 5 cm3

Wat is de dichtheid?

Even oefenen...

De dichtheid = 0,8 g/cm3

Het volume = 4 cm3

Bereken de massa

Even oefenen...

De massa = 15 g

De dichtheid = 3 g/cm3

Bereken het volume

Boek voorbeeldopdracht 1 (blz 10)

Het onderste gedeelte 

"rekenen met de

verhoudingstabel"

mag je overslaan

(doorstrepen).

Stappenplan "werken met formules" (blz 188/189)

Vaak hoort bij een rekenopgave bij scheikunde een stuk tekst. Je moet dan zelf de informatie eruit halen die je nodig hebt voor je berekening én je moet duidelijk laten zien hoe je je antwoord berekent.

Leer daarom stap voor stap te werken met een stappenplan.

Stappenplan

1. Lees de opgave  (schat hoe groot de uitkomst ongeveer zal zijn)

2. Noteer de gegeven en gevraagd (getallen + eenheid)

3. Schrijf de formule op (schrijf de formule om als dat nodig is)

4. Vul de gegevens in en werk de berekening uit

5. Noteer de uitkomst (je hoeft nog niet op significantie te letten)

               m = 2,5 g

                V = 4 cm3

? dichtheid = ...  g/cm3 

Stappenplan (vervolg)

6. Controleer

Antwoord gegeven op de vraag?

Logisch? klopt het met wat je verwachte in stap 1?

Leesbaar?

Eenheid juist en opgeschreven?

(s)ignificantie > hoef je nu nog niet op te letten

Even oefenen

De massa = 20 g
Het volume = 5 cm3
Wat is de dichtheid?

1. 5 : 20 = 0,25 g/cm3
2. 20 : 5 = 4 g/cm3
3. 5 x 20 = 100 g/cm3

De dichtheid = 8 g/cm3
Het volume = 2 cm3
Bereken de massa.

1. 8 : 2 = 4 g
2. 2 : 8 = 0,25 g
3. 2 x 8 = 16 g

De massa = 30 g
De dichtheid = 15 g/cm3
Bereken het volume

1. 30 : 15 = 2 cm3
2. 15 : 30 = 0,5 cm3
3. 15 x 30 = 450 cm3

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

nog iets anders (vul de vraag op de volgende slide in)

Nog iets anders, namelijk...

Eigen werk

Deze LessonUp is ook met je gedeeld.

Hierin vind je nog filmpjes met extra uitleg en oefenopgaven

Leer de formule van de dichtheid

Bestudeer blz 188/189 en blz 10

Maak de oefenopgaven uit deze LU. Gebruik kladpapier!

Extra uitleg en oefening

Er volgen nu twee filmpjes

In het eerste filmpje wordt nog een keer uitgelegd wat dichtheid nu precies is

In het tweede filmpje wordt  een (verkort) stappenplan uitgelegd  om opgaven over dichtheid te kunnen maken.

Daarna volgen vijf oefenopgaven

0

voorbeeldopgaven

Stap 1 - formule :

Stap 2 - gegevens:

Stap 3 - invullen:  

Stap 4 - antwoord + eenheid:

 

voorbeeldopgaven

Stap 1 - formule :

Stap 2 - gegevens:

Stap 3 - invullen:  

Stap 4 - antwoord + eenheid:

 

voorbeeldopgaven

Stap 1 - formule :

Stap 2 - gegevens:

Stap 3 - invullen:  

Stap 4 - antwoord + eenheid:

 

dichtheid

Gebruik

deze 

tabel bij de

volgende

opgaven

Oefenopgaven

Er volgen nu nu 5 oefenopgaven.

Gebruik het stappenplan en je rekenmachine.

Gebruik zo nodig kladpapier.

De dichtheid van alcohol is 0,80 g/cm3

Bereken de massa van 80 cm3 alcohol.

De massa van een koperen voorwerp is 403,2 g.
De dichtheid van koper is 8,96 g/cm3.

Bereken het volume.

Een hoeveelheid zand heeft een volume van 40 cm3
De dichtheid van zand is 1,6 g/cm3.

Bereken de massa in gram van deze hoeveelheid.