Socialezekerheidsrecht: inleiding (1)

• rechten
• MBO
• Studiejaar 2

Introductie

Wat gaan we in OP3 doen?

• Wat is SZ?
  
• Volksverzekeringen
  
• Werknemersverzekeringen
  

Wat gaan we in OP4 doen?

• Sociale voorzieningen
  
• Sociale kaart & rechtshulp
  

Benodigdheden

• Kleine Gids editie 2024.2 voor de Nederlandse sociale zekerheid
  
• Boek
• Laptop
  
• Rekenmachine
• Markeerstift
  
• Gekleurde stickers
  

Waar denk je aan bij socialezekerheidsrecht?

Van belang!

Waar hebben we het nou over als we het hebben over socialezekerheidsrecht?

Geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op het verschaffen van bestaanszekerheid.

Garantie dat mensen altijd een minimum inkomen hebben.

Wat vinden we van dit stelsel?

Afschaffen of omarmen?

Geef aan wat je vindt van de volgende stelling:
De WW-uitkering moet worden afgeschaft. De staat moet jou, als je werkloos wordt, niet financieel helpen. Dat moet je zelf doen.

Geef aan wat je vindt van de volgende stelling:
De kinderopvangtoeslag moet worden afgeschaft en daarvoor in de plaats moet er voor iedereen gratis kinderopvang komen.

Geef aan wat je vindt van de volgende stelling:
De AOW-uitkering kan ook worden afgeschaft!
Je moet maar zelf voor je pensioen zorgen door te sparen.

Bouwwerk socialezekerheidsstelsel

• Nachtwakersstaat: taak overheid is het handhaven van de (openbare) orde (19e eeuw)
• Verzorgingsstaat: overheid zorgt voor sociale zekerheid en waarborgt recht heeft op bestaansminimum (na WOII)
• Participatiestaat: iedereen neemt zoveel mogelijk deel aan de maatschappij, zelfredzaamheid en individuele verantwoordelijk vormen uitgangspunt (vanaf 2015)

Wat is de chronologische volgorde van het socialezekerheidsstelsel?

1. participatiestaat-nachtwakersstaat-verzorgingsstaat
2. verzorgingsstaat-participatiestaat-nachtwakersstaat
3. nachtwakersstaat-participatiestaat-verzorgingsstaat
4. nachtwakersstaat-verzorgingsstaat-participatiestaat

Welk rechtsgebied?

Onder welk rechtsgebied valt het socialezekerheidsrecht eigenlijk?

Valt het onder het privaatrecht of het publiekrecht?

Is het bestuursrecht, strafrecht, vermogensrecht?

Hoe zit het socialezekerheidsstelsel in elkaar?

• Het socialezekerheidsstelsel is te verdelen in:

1. sociale verzekeringen
2. sociale voorzieningen

• Sociale verzekeringen zijn zelf weer op te delen in:

1. volksverzekeringen
2. werknemersverzekeringen

Sociale verzekeringen

• Volksverzekeringen gelden voor ingezetenen, herken je aan de beginletter A van algemeen
• Werknemersverzekeringen zijn alleen bedoeld voor werknemers. Wanneer ben je werknemer?

Sociale voorzieningen

• Zijn een vangnet en komen dus pas aan bod als je geen (volledig) beroep kunt doen op een sociale verzekering 
• Hiermee wordt een bestaansminimum en/of verzorgingsmogelijkheid gegarandeerd

Noem nu enkele werknemersverzekeringen

Noem nu enkele volksverzekeringen

Noem nu ook enkele sociale voorzieningen

Tip!

Leer dit schema uit je hoofd, want dit vind je NIET terug in je Kleine Gids!!

Wat nu deze les geleerd?

1. Waar komt het socialezekerheidsstelsel vandaan?

2. Onder welk rechtsgebied valt het?

3. Hoe is het socialezekerheidsstelsel onder te verdelen?

4. Wat valt nu onder de volksverzekeringen respectievelijk de werknemersverzekeringen en de sociale voorzieningen?

5. Gebruik altijd De Kleine Gids..!

Socialezekerheidsrecht

Inleiding: uitvoeringsorganen

Vorige les

1. Waar komt het socialezekerheidsstelsel vandaan?

2. Rechtsgebied

3. Onderverdeling sociale zekerheid

4. Wanneer volksverzekering of werknemersverzekering?

5. Gebruik De Kleine Gids (DKG)!!

Oefenen

Welke wet is nu een sociale voorziening, volks- of werknemersverzekering?

Wat is het ezelsbruggetje dat je gebruikt om te onthouden wanneer sprake is van een volksverzekering?

De Wlz is een

1. sociale verzekering
2. werknemersverzekering
3. volksverzekering
4. zorgverzekering

De TW is net als de Wajong een

1. sociale voorziening
2. werknemersverzekering

Bij welk antwoord staat een wet in het verkeerde rijtje?

1. ZW, WW, WAZO, WIA
2. PW, IOW, WMO, AOW
3. ANW, AOW, AKW, WLZ

Vandaag: uitvoeringsorganen

• Belastingdienst: Voert de toeslagen (huur, zorg, kinderopvang) en kindgebonden budget regeling uit en is belast met het heffen van belastingen.
• DUO: Voert de Wet Studiefinanciering uit.
  
• Gemeenten: Voeren met betrekking tot het socialezekerheidsrecht de sociale voorzieningen uit.
• SVB: Voert de volksverzekeringen uit.
  
• UWV: Voert de werknemersverzekeringen uit.
  
• Zorgverzekeraars: Voeren de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg uit.
  

Hoe weet je nu welk uitvoeringsorgaan erbij betrokken is? Zie grijze kader DKG!

Oefenen met uitvoeringsorganen

Noem 5 uitvoeringsorganen

Welk uitvoeringsorgaan was betrokken bij een affaire waardoor het kabinet in 2021 is afgetreden?

Welk uitvoeringsorgaan voert zowel de werknemersverzekeringen als een aantal sociale voorzieningen uit?

1. SVB
2. belastingdienst
3. gemeente
4. UWV

Wat wordt er naast huurtoeslag, zorgtoeslag en kinderopvangtoeslag nog meer uitgevoerd door de belastingdienst?

1. de Toeslagenwet
2. de WAZO
3. Kindgebonden budget

De zorgverzekeraar voert naast de zorgverzekeringswet nog een wet uit, welke?

1. geen, dit klopt niet
2. de WMO
3. de WAZO
4. de Wlz

Op welke pagina van je Kleine Gids vind je precies terug welke wet door welk uitvoeringsorgaan wordt uitgevoerd?

p. 293

Financiering

Hoe wordt de sociale zekerheid in Nederland eigenlijk gefinancierd?

Voor welke verzekeringen of voorzieningen betalen we geen premies?

1. volksverzekeringen
2. sociale voorzieningen
3. werknemersverzekeringen
4. zorgverzekeringen

Door de overheid via belastingen

Welke stellingen zijn juist:
1. Alleen diegenen met een inkomen betalen premie over hun loon voor de volksverzekeringen.
2. Ook de werknemersverzekeringen worden betaald door de mensen met een baan in loondienst.

1. stelling 1 en 2 zijn juist
2. stelling 1 en 2 zijn onjuist
3. stelling 1 is juist, stelling 2 in onjuist
4. stelling 2 is juist, stelling 1 is onjuist

Wie betalen er premie voor de zorgverzekering?

Dit was het voor vandaag!!

We weten nu welke uitvoeringsorganen we in NL kennen en welke wetten ze uitvoeren, want dit staat op blz. 293 DKG,

én we weten hoe het socialezekerheidsstelsel wordt gefinancierd!

Na de vakantie: drie volksverzekeringen: AOW, ANW en AKW.