HAVO4 - Criminaliteit en opsporing - les 6
1 / 26
Items in this lesson
Slide 1 - Slide
This item has no instructions
Slide 2 - Slide
This item has no instructions
Ik fiets wel eens zonder licht!
Dat doe ik
Dat doe ik niet
Slide 3 - Poll
This item has no instructions
Ik draag (bijna) altijd mijn gordel!
Dat doe ik
Dat doe ik niet
Slide 4 - Poll
This item has no instructions
Ik drink wel eens alcoholische dranken
Dat doe ik
Dat doe ik niet
Dat doe ik, maar durf ik niet toe te geven
Slide 5 - Poll
This item has no instructions
Als ik gedronken heb, ga ik gerust op de fiets naar huis toe.
Dat doe ik
Dat doe ik niet
Slide 6 - Poll
This item has no instructions
Slide 7 - Slide
This item has no instructions
Slide 8 - Slide
Wat ik doe: Ik vertel dat dit Ridouan Taghi is, de man die de komende lessen centraal zal staan, direct of indirect. Hij is de grootste verdachte uit het Marengo-proces. Een hele ingewikkelde zaak en dat is nog niet eens de enige zaak waar hij in betrokken is. Zie volgende slide.
Slide 9 - Link
Slide 10 - Slide
Wat ik doe: Daarom heeft de advocaat van Taghi ook het verzoek gedaan om zijn zaak los te koppelen van het Marengo-proces. Net als Koper, is Marengo een willekeurig gekozen woord door de computer, zodat de zaak een neutrale naam heeft.
Slide 11 - Video
Waarom is de advocaat van Taghi opgepakt?
A
Verdenking voor deelname aan criminele organisatie.
B
De advocaat is de 'boodschapper' van Taghi.
C
Er was een afspraak over een uitbraakpoging.
D
Ze communiceerden door papiertjes met tekst omhoog te houden.
Slide 12 - Quiz
Leerdoel: De leerlingen kan vertellen wat hij weet over de aanhouding van de neef van Taghi.
Wat ik doe: Ik behandel de vraag over Taghi en kijk daarna de video af.
Vul in: de neef van Taghi is op het moment een...
A
Crimineel
B
Verdachte
C
Beide
D
Geen van beide
Slide 13 - Quiz
Wat ik doe: Ik leg ze een vraag voor over de rol die de neef van Taghi op het moment bekleedt. Het goede antwoord is natuurlijk verdachte. Want er is op het moment een redelijk vermoeden van schuld (zie Punaise, B). Hij is geen crimineel, want in Nederland kennen we het onschuldvermoeden: je bent onschuldig totdat de rechter heeft vastgesteld dat het tegendeel is bewezen (zie vraagteken, A).
Slide 14 - Slide
Leerdoel: De leerling kan beschrijven volgens welk vast patroon de procedure loopt, wanneer er een misdrijf is gepleegd, door de rol van de politie en de officieer van justitie te bepalen.
Wat ik doe: Ik leg uit dat de politie al een langere tijd onderzoek deed naar de neef van Taghi, omdat de verdenking ontstond dat de neef zijn positie als advocaat misbruikte. Vanaf toen was de neef verdachte. Omdat er een redelijk vermoeden van schuld bestond, mocht de politie gebruik maken van dwangmiddelen. Dat zijn de opsporingsbevoegdheden van de politie. In een onderzoek hoort de politie getuigen, zoeken ze naar sporen, houden ze de verdachte aan (de neef van Taghi) en houden ze alles netjes bij in een proces-verbaal. De officier van Justitie heeft de leiding over een onderzoek. Die controleert of alles zorgvuldig en eerlijk verloopt.
Na afronding van het onderzoek bepaalt de officier van Justitie hoe de zaak verder gaat: seponeren, de zaak zelf af doen of vervolgen. Alle officieren van Justitie werken voor het openbaar ministerie (OM). Dat zijn de openbare aanklagers, ofwel zij klagen voor ons (de samenleving) criminelen aan.
Slide 15 - Slide
Wat ik doe: Ik leg uit dat de politie gebruik mag maken van dwangmiddelen. Dat is een ander woord voor hun opsporingsbevoegdheden. Dat mag enkel wanneer er sprake is van een redelijke vermoeden dat de wet wordt overtreden. Denk bijvoorbeeld aan een situatie dat de politie ziet dat jij iets uit de winkel steelt.
De politie ziet dat jij de winkel uitrent zonder te betalen. Mag de politie bij jou thuis komen zoeken naar de boodschappen?
A
Ja, ik ben tenslotte verdachte.
B
Ja, ik ben tenslotte crimineel.
C
Ja, de politie mag altijd een huis binnengaan.
D
Nee, ze mogen niet binnenkomen.
Slide 16 - Quiz
Leerdoel: De leerling kan uitleggen wanneer de politie gebruik mag maken van dwangmiddelen en wanneer er eerst toestemming van de rechter-commissaris moet worden gevraagd.
Wat ik doe: In dit geval heeft de politie gezien dat jij de winkel uitrent zonder te betalen. Ze achtervolgen jou en zien je je huis binnengaan. Mogen ze nu binnenkomen om te zoeken naar de boodschappen?
Slide 17 - Slide
Leerdoel: De leerling kan uitleggen wanneer de politie gebruik mag maken van dwangmiddelen en wanneer er eerst toestemming van de rechter-commissaris of officier van justitie moet worden gevraagd.
Wat ik doe: Ik leg uit dat wanneer de grondrechten van mensen ernstig worden aangetast, de politie om toestemming moet vragen aan de officier van justitie of rechter-commissaris voor het gebruik van bepaalde dwangmiddelen. Dit sluit aan bij de voorwaarde van de rechtsstaat dat de grondrechten zijn vastgelegd in de Grondwet. Je mag deze dus niet zomaar schenden. Voorbeelden hiervan zijn: het binnengaan van een woning (enkel als er een vermoeden is dat er iets heel ergs aan de hand is), afluisteren van telefoongesprekken en het aftappen van internetverkeer, preventief fouilleren (enkel bij veiligheidsrisicogebieden), een verdachte langer dan negen uur vasthouden (officier van justitie kan twee keer drie dagen verlengen), infiltratie (waarbij uitlokken verboden is).
Slide 18 - Slide
Wat ik doe: Ik leg uit dat ook in het geval van de zaak van de neef van Taghi gebruik is gemaakt van bijzondere opsporingsbevoegdheden. In dit geval is de advocaat afgeluisterd, iets wat normaal gesproken absoluut niet mag.
Slide 19 - Slide
Leerdoel: De leerling kan uitleggen dat de inrichting van het strafproces aansluit bij de 3 voorwaarde voor een rechtsstaat.
In de eerste plaats heeft iedereen recht op een advocaat, waar we verder op ingaan in de volgende les. Dit is een grondrecht wat je hebt. Deze advocaat controleert namelijk of alles netjes volgens de regels wordt gedaan door de politie en justitie. Die regels zijn niet gemaakt door politie en justitie, maar door de wetgevende macht. De rechter moet vervolgens toetsen of alles eerlijk is verlopen of dat er fouten zijn gemaakt. Op die manier is er scheiding van de machten. De politie mag namelijk dus niet zomaar alles doen voor opsporing, vooral niet als je grondrechten worden geschonden, dan hebben ze toestemming nodig. Dit sluit aan bij het legaliteitsbeginsel: al het overheidshandelen moet een wettelijke basis hebben.
Slide 20 - Slide
Leerdoel: De leerling kan beredeneren op basis van welk grondrecht de politie niet zomaar gebruik mag maken van een bepaald dwangmiddel.
De leerling kan beargumenteren wat de voor- en nadelen zijn van ruimere opsporingsmogelijkheden voor de politie.
Wat ik doe: Ik leg de opdracht uit.
Opdracht 1: Geef per opsporingsbevoegdheid aan welk grondrecht onder druk staat en waarom.
Opdracht 2: Bedenk argumenten voor en tegen het uitbreiden van de opsporingsbevoegdheden van de politie.
Slide 21 - Slide
This item has no instructions
Slide 22 - Slide
Wat doe ik: Ik leg uit dat de politie omwille van artikel 12 niet zomaar een huis binnen mag gaan. Zij mogen dit enkel in de gevallen die zijn beschreven in de wet. Ook moeten ze voordat ze een huis binnengaan zich legitimeren en aangeven waarom ze dat doen.
Slide 23 - Slide
Wat doe ik: Ik leg uit dat het verboden is om in de telefoon van anderen te kijken op basis van artikel 13 van de grondwet. Dit mag alleen als daar toestemming voor is gegeven door iemand die de wet daartoe heeft aangewezen. Ik vraag aan de leerlingen wie daarmee worden bedoeld (de officier van justitie of de rechter-commissaris).
Slide 24 - Slide
Wat ik doe: Ik leg uit dat de politie dus niet zomaar aan jouw lichaam mag zitten. Met dit artikel is het zelfs verboden om zonder toestemming iemands haar te knippen. Overigens staat er wel duidelijk in dat er uitzonderingen zijn. Daarmee wordt gedoeld op het (preventief) fouilleren.
Slide 25 - Slide
Leerdoel: De leerling kan beschrijven volgens welk vast patroon de procedure loopt, wanneer er een misdrijf is gepleegd, door de rol van de politie en de officieer van justitie te bepalen.
Wat ik doe: Ik leg uit dat de politie al een langere tijd onderzoek deed naar de neef van Taghi, omdat de verdenking ontstond dat de neef zijn positie als advocaat misbruikte. Vanaf toen was de neef verdachte. Omdat er een redelijk vermoeden van schuld bestond, mocht de politie gebruik maken van dwangmiddelen. Dat zijn de opsporingsbevoegdheden van de politie. In een onderzoek hoort de politie getuigen, zoeken ze naar sporen, houden ze de verdachte aan (de neef van Taghi) en houden ze alles netjes bij in een proces-verbaal. De officier van Justitie heeft de leiding over een onderzoek. Die controleert of alles zorgvuldig en eerlijk verloopt.
Na afronding van het onderzoek bepaalt de officier van Justitie hoe de zaak verder gaat: seponeren, de zaak zelf af doen of vervolgen. Alle officieren van Justitie werken voor het openbaar ministerie (OM). Dat zijn de openbare aanklagers, ofwel zij klagen voor ons (de samenleving) criminelen aan.
Slide 26 - Slide
This item has no instructions
