POËZIE - DE IDIOOT IN HET BAD

• Nederlands
• Secondary Education

INTERTEKSTUALITEIT IN POËZIE - 

DE IDIOOT IN HET BAD

"Het natste gedicht uit onze literatuurgeschiedenis" (Gerrit Komrij)

Vasalis is het pseudoniem van de psychiater Margaretha Droogleever Fortuyn-Leenmans

Welke associatie heb jij bij WATER (en bad)?

veiligheid

reiniging

vernieuwing

vrijheid

dreiging

iets anders

Hoe voelt een baby zich in een bad?

Over WIE zou het gedicht EEN IDIOOT IN BAD gaan? Wie is de IDIOOT?

idioot:  iemand met een IQ onder de 20, dus zwakzinniger dan debiel en imbeciel

Wat representeert het bad voor de hoofdpersoon?"

1. vrijheid en ontspanning
2. een gevangenis
3. een plek van chaos
4. het symbool van zijn identiteit

Wat gebeurt er als hij uit het bad wordt gehaald?

1. hij is blij en opgelucht
2. hij verzet zich en huilt
3. hij blijft stil en rustig
4. hij begrijpt niet wat er gebeurt

Waarom wordt hij ‘opnieuw geboren’? En waarom blijft hij ‘een bange idioot’?

Het gedicht bestaat uit 7

1. distichons
2. terzines
3. kwatrijnen
4. sextetten

Welk rijmschema wordt vooral gebruikt in het gedicht?

1. omarmend
2. gekruist
3. gepaard
4. verspringend

Waarom wijkt Vasalis hier af van haar rijmschema?

gepaard -> omarmend

past mooi bij de boodschap dat hij in het bad stapt (waar hij zich geborgen voelt)

Vormen van halfrijm

assonantie - legt tussen ‘draven’ en ‘haken’ een formele band

Welke stijlfiguur herken je hier?

parallellisme

vormen van beeldspraak

VERGELIJKING MET ALS: 

zijn lichaam wordt vergeleken met plantaardig leven dat net als hij geen zelfstandig denkvermogen bezit.

Hoezo "ongeboren"?

ls een foetus wiens enige wijsheid bestaat uit die van het lichaam. Begrip van de dingen van de geest is niet voor hem weggelegd.

verwijst naar het prenatale bestaan in de moederschoot, waar de ‘hij’ zich nog volmaakt waande, zich beschermd en veilig warm wist. Uitsluitend als foetus, als verstandelijk onbewust en onvoltooid wezen, voelt hij zich ontspannen en thuis. 

Welke stijlfiguur herken je?

parallellisme

-> past ook goed bij de inhoud - zijn leven is erg repititief

Vorm van rijm?

alliteratie! halfrijm -> om nadruk te leggen

waarom - ?

 in 1940, toen het gedicht voor het eerst werd gepubliceerd, was dit erg ongebruikelijk . Onder ‘waterleven’ verstaan we: het leven òp of ìn het water. Het streepje geeft de levende eigenschap van het nat meer nadruk. Water is dan de bron en drager van alle levenskracht, het staat voor de onbewuste lagen van de persoonlijkheid en is verbonden met lichamelijke en rituele reiniging, soms zelfs met genezende krachten. De kringloop van het leven wordt door water beschreven, van de wassing van de pas geborene tot die van de pas gestorvene. Water als de levensstroom die gewoon zijn eigen weg gaat én als een stille spiegel aanzet tot reflectie.

Genante situaties, waarin je het liefst door de grond zou willen zakken

Wat verwacht je van een gedicht met de titel 'De idioot op het dak'?"

Iemand die iets onhandigs doet

Iemand die zich buiten de maatschappij voelt

Iemand die letterlijk op een dak staat

Iets anders

bad

dak

Wat symboliseren....

draagt voor: 

DE IDIOOT OP HET DAK (p. 41)

Wat valt je op aan de schrijfstijl van Tjitske Jansen?

1. Veel korte, eenvoudige zinnen
2. Hermetisch taalgebruik en complexe beelden
3. klassiek rijn en metrum
4. een bijna proza-achtige vertelstijl

Tjitske Jansen gebruikt veel enumeraties. Wat is het effect daarvan?

1. Ze laten de chaos van het moment zien
2. Ze maken het gedicht saai
3. Ze zorgen voor een helder overzicht
4. Ze benadrukken de complexiteit van de situatie

Welke stijlfiguur herken je?

Welk gedicht bevalt jou persoonlijk het meest?

DE IDIOOT IN HET BAD

DE IDIOOT OP HET DAK

Ook Ingmar Heytze schreef een variant

De idioot in HET WAK

Wat is een WAK?

1. Een koude waterbron
2. Een opening in het ijs
3. Een moerasgebied
4. Een diepe put

Wat gebeurt er als iemand hierin valt? Waarom is het gevaarlijk?

Welke emotie overheerst voor jou in dit gedicht

angst

berusting

hoop

verzet

iets anders

Wat heeft dit gedicht gemeen met ‘De idioot in het bad’ ?

1. Het gaat om een situatie waarin iemand zich kwetsbaar voelt
2. de hoofdpersoon voelt veiligheid en geborgenheid in water
3. de hoofdpersoon sterft op het einde
4. het gedicht gebruikt humor

Wat is het grootste verschil tussen dit gedicht en ‘De idioot in het bad’

1. De idioot in het bad wordt met tegenzin uit het water gehaald, de idioot in het wak lijkt zich er eerst prettig te voelen
2. De ene idioot is op het einde van het gedicht gelukkig. De andere niet
3. In het gedicht van Vasalis is het perspectief van een verteller, bij Heytze is het een ik-verteller

Is de redding in dit gedicht echt een redding?

ja

ik weet het niet

nee

Geef 2 voorbeelden van RIJM! En benoem om welke vorm het gaat!

Citeer vormen van BEELDSPRAAK!

Welke stijlfiguur wordt in de slotstrofe gebruikt?

1. alliteratie
2. metafoor
3. paradox
4. ironie

Welk IDIOOT-gedicht maakte het meest indruk op jou?

DE IDIOOT IN HET BAD

DE IDIOOT OP HET DAK

DE IDIOOT IN HET WAK

SCHRIJF!

Een literaire appreciatie van min. 250 woorden waarin je uitlegt welke versie jou het meest aanspreekt. Verwijs niet alleen naar de INHOUD (die je misschien herkenbaar/geloofwaardig/ interessant) vindt maar ook naar de vormelijke kenmerken (vast rijmschema t.o.v vrije verzen,...)