This lesson contains 14 slides, with interactive quiz and text slides.
Lesson duration is: 15 min
Items in this lesson
Literatuur
Slide 1 - Slide
Wat is literatuur?
Slide 2 - Open question
Definitie literatuur Dera (2020)
"Literatuur is datgene wat in een bepaalde tijd en in een bepaalde context literatuur genoemd wordt".
(Functionalistische/ institutionele definitie)
Slide 3 - Slide
Twee definities van literatuur
(1) Functionalistische/ institutionele definitie
Instituties beslissen wat literatuur is: literaire kritiek, de bibliotheek, de boekhandel, de uitgeverij en het literatuuronderwijs.
Slide 4 - Slide
Twee definities van literatuur
(1) Functionalistische/ institutionele definitie
Binnen het onderwijs is de docent 'poortwachter'.
Probleem: docenten verschillen sterk in hun opvattingen over literatuur.
Discussies over de leeslijst.
Slide 5 - Slide
Advies:
Vanuit literatuurwetenschap: sterk inclusief perspectief - Klassiekers met hoofdletter K, populaire literatuur, jeugdliteratuur, non-fictieboeken en films, televisieseries en games die zich op de literaire traditie beroepen.
Slide 6 - Slide
Twee definities van literatuur
(2) Essentialistische definitie
Literaire teksten hebben een aantal vaststelbare eigenschappen waardoor ze onderscheiden kunnen worden van niet-literaire teksten (lectuur).
Slide 7 - Slide
Twee definities van literatuur
(2) Essentialistische definitie
Zit in veelgebruikte lesmethoden in het VO:
- Laagland: 'meerduidigheid en open plekken' - Nieuw Nederlands: 'Teksten met een diepere laag (complexiteit, originaliteit, onvoorspelbaarheid, bijzonder taalgebruik en ambiguïteit.
Slide 8 - Slide
Twee definities van literatuur
(2) Essentialistische definitie
Alsof er objectieve regels zijn waaraan je een literaire tekst kunt toetsen.
Slide 9 - Slide
De rol van de docent
- Je draagt altijd een poëtica uit.
Vier typen literatuurdocenten:
(1) Culturele vormer (focus op lit. geschiedenis/ lit. stromingen)
(2) Literair-esthetische vormer (focus op lit. theorie en formele structuuranalyse)
(3) Maatschappelijke vormer (focus op de maatschappelijke achtergrond van teksten)
(4) Individuele ontplooier (focus op de persoonlijke leesbeleving van leerlingen)
Slide 10 - Slide
Twee basisprofielen docenten (Verboord, 2003)
Cultuurgerichte en lezersgerichte docenten
Lezersgerichte benadering komt steeds centraler te staan.
Match tussen leerling en boek staat centraal.
Slide 11 - Slide
Lezen voor de lijst
- Geeft mede vorm aan wat in het onderwijs 'literatuur' genoemd wordt.
- Handige keuzegids
- Bepaalt mede welke teksten er onder leerlingen (blijven) circuleren.
Slide 12 - Slide
Vervolgonderzoek nodig
- Weinig onderzoek gedaan naar werking van het begrip 'literatuur' in het VO.
- Afwezigheid leerlingperspectief (wat betekent literatuur volgens leerlingen?)
- Weinig inzicht in definities die docenten zelf hanteren in en buiten de les.
Slide 13 - Slide
Voor de toekomst?
Breedte van het literatuurbegrip
- Literatuuronderwijs met andere media (film en games)
- Instagramgedichten (poëziedidactiek)
Interessant: staat haaks op de essentialistische definities van de veelgebruikte methodes.
Lesson duration is: 15 min
