2.3.1 lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Doel

Je herkent signaalwoorden en de bijbehorende verbanden.

Wat is een signaalwoord?

• Verbindingswoorden 

•Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s.

•"Verkeersborden" in een tekst.

• Ze laten je weten wat er gaat gebeuren en waar je op moet letten.

De signaalwoorden 

opsomming	en, ook, daarnaast, vervolgens...
tegenstelling	maar, toch, echter, hoewel...
voorbeeld	bijvoorbeeld, zo, zoals...
reden	omdat, want, daarom, vanwege...
oorzaak-gevolg	doordat, hierdoor, als gevolg van...
conclusie	dus, kortom, dan ook...

Voorbeeld signaalwoorden

1. Hardlopen heeft veel voordelen. Ten eerste is het een goedkope sport. 

2. Deze telefoon heeft een groter scherm, maar de kleuren zijn minder helder. 

3. Veel scholieren slaan het ontbijt over, omdat het te veel tijd kost. 

4. In de schoolkantine wordt meer gezond eten verkocht, zoals broodjes gezond.

Het is warm buiten, toch heb ik het koud.
Wat is het signaalwoord?

1. is
2. ik
3. heb
4. toch

Welk tekstverband hoort er bij 'het woord: toch?

1. een voorbeeld
2. een tegenstelling
3. een samenvatting
4. een opsomming

Hij heeft het koud, omdat hij nat geregend is
Wat is het signaalwoord?

1. Hij
2. omdat
3. nat
4. geregend

Tijdsvolgorde

Chronologie

Voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger.

Welk signaalwoord past in de zin?

[........] ik kan gaan koken, moet ik eerst nog boodschappen doen.

1. Nadat
2. Voordat
3. Eerst
4. Want

Opsomming

En, ook, ten eerste, ten tweede, daarnaast, bovendien

Welk signaalwoord past in de zin?

Ik kan niet naar het feest, omdat ik een sportafspraak heb. [.......] heb ik nog huiswerk te doen.

1. en
2. Daarnaast
3. Bovendien
4. want

Tegenstelling

Zo, evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e), maar, echter, daarentegen

Welk signaalwoord past in de zin?
Pizza met tonijn vind ik vreselijk. Een pizza met ham vind ik [.......] heerlijk.

1. in tegenstelling tot
2. ondanks
3. echter
4. behalve

Oorzaak – gevolg

Door, doordat, waardoor

Welk signaalwoord past in de zin?

De PVV heeft hele extreme standpunten, .... veel partijen niet met hen willen samenwerken.

1. omdat
2. dus
3. aangezien
4. waardoor

Doel – middel

Om (te), daarmee, waarmee, door middel van

Welk signaalwoord past in de zin:

De taalvaardigheid van jongeren zal verbeteren, [......] ze fictie lezen.

1. waarmee
2. ALS
3. door middel van
4. vandaar dat

Voorbeeld/ toelichting

Een voorbeeld ( hier)van, ter illustratie, bijvoorbeeld, zoals

Welk signaalwoord past in de zin:
Iedere partij heeft een eigen standpunt t.o.v. het onderwijs : De leraren moeten ....meer salaris krijgen.

1. aangezien
2. omdat
3. want
4. bijvoorbeeld

Verklaring / argument

Want, omdat, daarom, vanwege, immers,

Welk signaalwoord past in de zin?

Mensen stemmen in een hokje achter een gordijn, ... hun privacy.

1. omdat
2. vanwege
3. want
4. immers

Voorwaarde

Als, wanneer, tenzij, in (voor) het geval dat, mits

Welk signaalwoord past in de zin:
... iemand zich niet kan legitimeren, mag hij/zij ook niet gaan stemmen.

1. Als
2. Tenzij
3. Bijvoorbeeld
4. Want

Samenvatting / conclusie

Samengevat, kortom, dus, al met al, vandaar dat

Welk signaalwoord past in de zin:
..... hoop ik dat jullie nu begrijpen wat signaalwoorden zijn.

1. Al met al
2. Vandaar dat
3. Aan het eind
4. Tenzij