§6.2 Eenheid en verdeeldheid in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

6. De wereld van nu

6.2 Eenheid en verdeeldheid in Europa

Beeldkenmerk

Op de achtergrond zie je de printplaat van een computer en op de voorgrond de televisie, die zich na 1950 tot een indringend massamedium ontwikkelde. De raket is een wapen, maar brengt ook satellieten naar de ruimte die een snelle communicatie in de wereldwijde informatiemaatschappij.

de dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld . (dekolonisatie)

• §4.1 EInde van de wereldrijken

De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog . (koude oorlog)

• §4.2 Koude Oorlog

De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen

De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen

• §4.3 American way of life
• §5.3 Er komen andere tijden

De eenwording van Europa

• §4.4 Herstel van Europa
• §6.3 Eenheid en verdeeldheid in Europa

Einde Sovjet-Unie

• Protesten tegen het communisme en de slechte economie dankzij de glasnost.
  
• Volken die bij de Sovjet-Unie hoorden wilden onafhankelijkheid.
  
• Nationalisme zorgt voor het uiteenvallen van de Sovjet-Unie
  
• De val van SU betekende het einde van de Koude Oorlog. 

Wie is de baas?

• Europese Raad: de regeringsleiders van alle lidstaten bepalen het beleid in grote lijnen.
  

• Europese Commissie: de 'regering' van de EU. 

• Europees Parlement: gekozen door Europese burgers. Het parlement controleert en keurt wetten goed of af.
  

• Raad van de Europese Unie: groep ministers uit alle EU-landen die stemt over alle wetsvoorstellen.
  

De Europese Commissie kun je in Nederland het best vergelijken met …

1. Alle politieke partijen samen
2. De leden van de Eerste Kamer
3. De leden van de Tweede Kamer
4. De regering

Als een EU onderwerp heel belangrijk is, zoals bijv. het incident boven Belarus (Wit-Rusland), dan komen zelfs alle regeringsleiders bij elkaar.
Hoe heet deze groep?

1. de Europese Raad
2. de Raad van Ministers
3. de Europese Commissie
4. het Europees Parlement

kaart van Europa 1988

kaart van Europa 2008

Nieuwe machtsverhoudingen

• Grote veranderingen in Midden- en Oost-Europa.

• Veel onafhankelijke landen
  Uiteenvallen Tjecho-Slowakije en Joegoslavië

• Onder Poetin trekt Rusland weer aan Oost-Europese landen.
  

• Grote veranderingen in Midden- en Oost-Europa.

• Veel onafhankelijke landen

• Uiteenvallen Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië

• Onder Poetin trekt Rusland weer aan Oost-Europese landen.

Machtsverhoudingen veranderen

Terugkeer als wereldmacht

In de jaren 1990 ging het dramatisch slecht in Rusland. Het Sovjetrijk was uiteengevallen en de economie lag bijna stil.

In 2000 werd Vladimir

Poetin president. Hij

vond de neergang

onverdraaglijk en wilde

van Rusland weer een

sterk land maken,

dat internationaal

meetelde.

Om de economie op gang te helpen, voerde hij ingrijpende hervormingen door. Met de opbrengsten versterkte hij het leger. Zo herstelde hij de Russische machtspositie van eerder.

Een autoritair bewind
In het Rusland van Poetin is weinig ruimte voor kritiek. Critici van het bewind, zoals Navalny, werden/worden vaak gearresteerd en opgesloten. Poetin kiest voor een autoritaire stijl van regeren: het gezag ligt bij hem en zijn vertrouwelingen. Er worden regelmatig verkiezingen gehouden, maar tegenstanders van het bewind kregen geen eerlijke kans. De staat houdt toezicht op de media en dwingt ze om Poetin te steunen.

Maidanopstand in Oekraïne (2014)
Poetin wil niet dat het Westen invloed krijgt in de buurlanden van Rusland. Toen Oekraïne een verdrag wilde sluiten met de Europese Unie, was Poetin daar fel tegen. Hij zette de Oekraïense president onder druk om het verdrag niet te tekenen. Maar toen deze weigerde zijn handtekening te zetten, brak er in Kiev een bloedige opstand uit. De Oekraïense president werd afgezet en een prowesterse regering nam de macht over.

Door de komst van Poetin kan je zeggen dat ...

de spanning tussen het West- en Oostblok weer terug is!