Hoofdstuk 4, paragraaf 1.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4: Boeren, heren en monniken 

Paragraaf 1: Leven op het platteland

Wat gaan wij vandaag doen?

• Introductie
• Leerdoelen
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Bron 1: Munt met daarop de laatste (West)-Romeinse keizer afgebeeld: Romulus Augustulus. 

Studiewijzer

d

Week 5	Lesdoel	Opdracht
29 januari t/m 2 februari	A: Je kunt beschrijven hoe de economie in de vroege middeleeuwen in West-Europa veranderde en die veranderingen verklaren. B: Je kunt beschrijven hoe een middeleeuws domein eruitzag. C: Je kunt uitleggen hoe het hofstelsel werkte en welke plaats horigen in dat stelsel hadden.	Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 4. Opdracht: 3 t/m 11 van paragraaf 1, hoofdstuk 3.

A: Een Agrarische economie

Val van het Romeinse Rijk zorgt voor nieuwe periode.

Tijd van Monniken en ridder     Tijd van steden en staten

500                                            1.000                                         1.500

De Middeleeuwen

B: Het Domein

Platteland was onveilig.

Wat doe je als het onveilig is?

A: Een Agrarische economie

Val West-Romeinse Rijk (476 n.C.)

• Veel oorlogen
• Minder handel
• Graan duurder
• Ambacht staat stil
• Stedelingen trekken weg

• Er ontstaat een agrarische samenleving; bijna iedereen werkte als boer.

Bron 2: Kaart van de volksverhuizingen in het Romeinse Rijk dat voor veel problemen zorgden tussen 100 n.C. - 500 n.C.

B: Het Domein

Platteland was onveilig.

Wat doe je als het onveilig is?

• Bescherming opzoeken bij een machtige boer; 

Wat moet je daar in ruil voor doen?

Bron 3: Reconstructie van een vroegmiddeleeuws kasteel van een domeinheer. 

B: Het Domein

Platteland was onveilig.

Wat doe je als het onveilig is?

• Bescherming opzoeken bij een machtige boer; 

Wat moet je daar in ruil voor doen?

• Grond afstaan
• herendiensten

Bron 4: Bij herendiensten moest je enkele dagen per week gratis werken op de grond van de domeinheer. Zoals hierboven: Landarbeiders tijdens de oogst, ca. 1310

B: Het Domein

Hoe zag het Domein er uit?

• Vroonland:

• Hoeveland:

• Woeste gronden:

Bron 5: Moderne tekening van het Vroonland van een domeinheer. 

Je eigen Domein

Benodigdheden:

• Stiften/kleurtjes/potloden, etc
• Oud gemaakt papier
• Samenvatting van de les

Wat ga je doen?

Maak een kaart van jouw Middeleeuws domein

Hoe ga je dat doen?

Zorg dat op jouw tekening het duidelijk is wat: Vroonland, hoeveland en 'woeste gronden' zijn. Teken de bijhorende gebouwen.  

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 4.

Maak: Opgave 3 t/m 11.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 4

Stiltetimer

Afsluiting

• Stiftenopdracht
  
• Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:
  
• Wat heb je vandaag geleerd het Middeleeuws domein?
  

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien.

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht. 

Hoofdstuk 4: Boeren, heren en monniken 

Paragraaf 1: Leven op het platteland

Wat gaan wij vandaag doen?

• Terugblik
• Leerdoelen
• Instructie
• Verwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Bron 1: Munt met daarop de laatste (West)-Romeinse keizer afgebeeld: Romulus Augustulus. 

Je eigen Domein

Benodigdheden:

• Stiften/kleurtjes/potloden, etc
• Oud gemaakt papier
• Samenvatting van de les

Wat ga je doen?

Maak een kaart van jouw Middeleeuws domein

Hoe ga je dat doen?

Zorg dat op jouw tekening het duidelijk is wat: Vroonland, hoeveland en 'woeste gronden' zijn. Teken de bijhorende gebouwen.  

Studiewijzer

d

Week 5	Lesdoel	Opdracht
29 januari t/m 2 februari	A: Je kunt beschrijven hoe de economie in de vroege middeleeuwen in West-Europa veranderde en die veranderingen verklaren. B: Je kunt beschrijven hoe een middeleeuws domein eruitzag. C: Je kunt uitleggen hoe het hofstelsel werkte en welke plaats horigen in dat stelsel hadden.	Lees: Paragraaf 1 van hoofdstuk 4. Opdracht: 3 t/m 11 van paragraaf 1, hoofdstuk 3.

C: Lijfeigenschap en horigheid

Grote verschillen op domein

Domeinheer: militaire verdediging

Boeren: Werken op het veld

Tussen de boeren, ook verschil:

Lijfeigenen

Horigen

Vrije boeren

Aan de slag!

Lees: Paragraaf 1, hoofdstuk 4.

Maak: Opgave 3 t/m 11.

Klaar?

Samenvatten paragraaf 1, hoofdstuk 4

Stiltetimer

Afsluiting

• Stiftenopdracht
  
• Je krijgt met je klas 2 minuten de tijd om op het bord zo veel mogelijk op de schrijven over:
  
• Wat heb je vandaag geleerd het Middeleeuws domein?
  

Je mag stiften doorgeven, maar niet gooien.

Als je klaar bent ga je zitten.

Op het einde bespreken we de opdracht.