Watani My Homeland

Watani

My Homeland

Thema's:
oorlog, vluchten, familie

VO jaar  3-6 MBO

Welkom! Deze les is onderdeel van het IDFA scholierenprogramma.

Waar gaat de film over?

Watani My Homeland speelt zich af tussen 2013 en 2016. In het door de burgeroorlog grotendeels verwoeste Aleppo woont een gezin met vier jonge kinderen. De vader waagt als commandant bij het Vrije Syrische Leger elke dag zijn leven om het regime van Assad omver te werpen. Tussen de puinhopen van de vrijwel verlaten woonwijk, en onder voortdurende dreiging van bombardementen en sluipschutters probeert het gezin zich staande te houden. Dan wordt vader door zijn eigen kameraden overgeleverd aan IS en besluit moeder dat het tijd is om te vluchten. Samen met de kinderen reist ze via Istanboel naar Duitsland, waar zij in het fraaie oude stadje Goslar liefdevol worden opgevangen. De kinderen lijken zich ondanks hun traumatische ervaringen redelijk snel aan te passen, maar moeder heeft het zwaar, zonder haar man en in een vreemde cultuur.

Waar gaat de film over?

Watani My Homeland speelt zich af tussen 2013 en 2016. In het door de burgeroorlog grotendeels verwoeste Aleppo woont een gezin met vier jonge kinderen. De vader waagt als commandant bij het Vrije Syrische Leger elke dag zijn leven om het regime van Assad omver te werpen. Tussen de puinhopen van de vrijwel verlaten woonwijk, en onder voortdurende dreiging van bombardementen en sluipschutters probeert het gezin zich staande te houden. Dan wordt vader door zijn eigen kameraden overgeleverd aan IS en besluit moeder dat het tijd is om te vluchten. Samen met de kinderen reist ze via Istanboel naar Duitsland, waar zij in het fraaie oude stadje Goslar liefdevol worden opgevangen. De kinderen lijken zich ondanks hun traumatische ervaringen redelijk snel aan te passen, maar moeder heeft het zwaar, zonder haar man en in een vreemde cultuur.

Stelling: eens of oneens? Documentaires moeten altijd een objectief beeld geven.

Wat is een documentaire? Noem drie kenmerken van documentaires. Wat is volgens jou een belangrijk verschil tussen documentaires en fictiefilms?

Kijk je wel eens documentaires? Waarom wel of niet? Welk genre films kijk je het liefst? Waarom spreekt dit genre jou aan?

Als een documentaire subjectief is, is het dan nog wel geloofwaardig? Leg je antwoord uit.

Vragen over genre

• Wat is een documentaire? Noem drie kenmerken van documentaires. Wat is volgens jou een belangrijk verschil tussen documentaires en fictiefilms?
  Documentaire is een filmgenre waarin echte mensen en echte gebeurtenissen worden laten zien. Fictiefilms (speelfilms) kunnen ook over echte gebeurtenissen gaan, maar hierin wordt het verhaal gespeeld door acteurs – het is niet hun echte leven.
  
  
• Kijk je wel eens documentaires? Waarom wel of niet? Welk genre films kijk je het liefst? Waarom spreekt dit genre jou aan?
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? 'Documentaires moeten altijd een objectief beeld geven.'
  Documentaires tonen echte mensen en echte gebeurtenissen, maar zijn door de maker bewust op een bepaalde manier vormgegeven of gestructureerd. Ook geven ze vaak inzicht in de persoonlijke belevingswereld van de maker of hoofdpersoon; hierbij komen niet altijd andere betrokken partijen aan het woord. Bespreek met leerlingen/studenten: bestaat er een objectieve werkelijkheid? En wat is de functie van documentaires?
  
  
• Als een documentaire subjectief is, is het dan nog wel geloofwaardig? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden

Bekijk op de volgende slide het filmpje: Hoe is de oorlog in Syrië begonnen?

Bekijk op de volgende slide het filmpje: Hoe is de oorlog in Syrië begonnen?

Hoe is de oorlog in Syrië begonnen? NOS Jeugdjournaal via YouTube

Als jij zelf documentairemaker was een een film zou maken over Syrië, welk perspectief zou jij interessant vinden om te belichten? Welk perspectief lijkt je minder interessant? Leg je antwoord uit.

Marcel Mettelsiefen heeft er in Watani My Homeland voor gekozen het perspectief van Syrische kinderen te belichten. Welk ander perspectief had hij ook kunnen kiezen?

Wat is jouw beeld van vluchtelingen?

Welke nieuwsitems over vluchtelingen kun jij je nog goed herinneren?

Voorafgaand aan het kijken

• Wat is jouw beeld van vluchtelingen?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke nieuwsitems over vluchtelingen kun jij je nog goed herinneren?
  Eigen antwoorden
  
  
• Marcel Mettelsiefen heeft er in Watani My Homeland voor gekozen het perspectief van Syrische kinderen te belichten. Welk ander perspectief had hij ook kunnen kiezen?
  Bijvoorbeeld het perspectief van het leger waarbij de vader vecht, vanuit de politiek, buurlanden, ziekenhuizen of hulporganisaties, etc.
  
  
• Als jij zelf documentairemaker was een een film zou maken over Syrië, welk perspectief zou jij interessant vinden om te belichten? Welk perspectief lijkt je minder interessant? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden

Naar IDFA! Jullie bekijken de film in het filmtheater.

Watani My Homeland, Marcel Mettelsiefen, 2016

Wat heb je in de film gezien en gehoord? Wat gebeurde er allemaal?

Wat dacht je tijdens het kijken? Welke vragen kwamen in je op? Noem ook drie emoties die je hebt gevoeld tijdens het kijken.

Wat vond je van de film? Leg uit waarom.

Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?

Vragen over de filmervaring

• Wat heb je in de film gezien en gehoord? Wat gebeurde er allemaal?
  Eigen antwoorden
  
  
• Welke scène maakte de meeste indruk op je? Waarom?
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat dacht je tijdens het kijken? Welke vragen kwamen in je op? Noem ook drie emoties die je hebt gevoeld tijdens het kijken.
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat vond je van de film? Leg uit waarom.
  Eigen antwoorden

Waar vechten vader Abu Ali en zijn medestrijders voor? En tegen wie vechten ze: wie is de vijand?

Denk jij dat hun strijd zin heeft? Leg je antwoord uit.

Op welke manier heeft deze situatie invloed op de kinderen? Wat valt je op aan de onderwerpen die ze bespreken en de manier waarop ze dat doen? Hoe verschilt het van waar jij vroeger over kletste? Leg je antwoord uit.

Kinderbrein en oorlog

Kenneth Miller, War Child: “Je emotionele en fysieke gezondheid gaan erop achteruit. Onder kinderen kan langdurige dreiging leiden tot wat onderzoekers ‘toxische stress’ noemen. Lichaam en geest worden versleten, het immuunsysteem verzwakt en het kinderbrein kan schade oplopen.”

Vragen over de strijd

• Waar vechten vader Abu Ali en zijn medestrijders voor? En tegen wie vechten ze: wie is de vijand?
  Abu Ali heeft zich aangesloten bij het Vrije Syrische Leger. Zij komen in opstand tegen de regering van Assad. Het Vrije Syrische Leger gelooft niet meer in het oplossen van het conflict op een vreedzame manier en besluit daarom zelf de wapens op te pakken. Ze strijden om de vernietiging van hun thuisland Syrië te beperken.
  
  
• Denk jij dat hun strijd zin heeft? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden
  
  
• Op welke manier heeft deze situatie invloed op de kinderen? Wat valt je op aan de onderwerpen die ze bespreken en de manier waarop ze dat doen? Hoe verschilt het van waar jij vroeger over kletste? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden. De kinderen bespreken ernstige onderwerpen (levensgevaar, de dood, wapens, bomaanvallen), weten er veel van af, en voeren deze gesprekken alsof het heel normaal is. Dat is voor hen ook zo – anders dan voor kinderen die in vrede opgroeien.
  
  
• Hoe reageert een kinderbrein op oorlog? Kenneth Miller, War Child: “Je emotionele en fysieke gezondheid gaan erop achteruit. Onder kinderen kan langdurige dreiging leiden tot wat onderzoekers ‘toxische stress’ noemen. Lichaam en geest worden versleten, het immuunsysteem verzwakt en het kinderbrein kan schade oplopen.” 

Vader Abu Ali zegt in de film dat hij de toekomst van zijn kinderen verpest. Wat vind je van deze uitspraak? Leg je antwoord uit.

Stelling: eens of oneens? Je bent een slechte ouder als je er bewust voor kiest om met je kinderen in een levensgevaarlijke situatie te blijven.

Stelling: eens of oneens? Ik begrijp waarom deze ouders samen met hun kinderen in Syrië bleven.

Wat zou jij doen: jezelf en je familie in levensgevaar brengen om voor jullie land te strijden of vluchten? Leg je antwoord uit.

Vragen over de keuzes van de familie

• Vader Abu Ali zegt in de film dat hij de toekomst van zijn kinderen verpest. Wat vind je van deze uitspraak? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? 'Je bent een slechte ouder als je er bewust voor kiest om met je kinderen in een levensgevaarlijke situatie te blijven.'
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? 'Ik begrijp waarom deze ouders samen met hun kinderen in Syrië bleven.'
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat zou jij doen: jezelf en je familie in levensgevaar brengen om voor jullie land te strijden of vluchten? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden

Filmmaker

Marcel Mettelsiefen: “Als je documentaires maakt, moet je ervoor zorgen dat je hoofdpersonen je vertrouwen en zich durven te uiten. Om dat te bereiken, moet je zelf ook eerlijk en open zijn.” 

Kun je deze uitspraak van de filmmaker uitleggen? Wat bedoelt Marcel hiermee?

Als jij documentairemaker was, hoe zou jij dan proberen je hoofdpersonen zich te laten ontspannen voor de camera? En hoe zorg je ervoor dat ze hun gevoelens en gedachtes met je willen delen?

Vragen over de band tussen filmmaker en hoofdpersonen

• Filmmaker Marcel Mettelsiefen: “Als je documentaires maakt, moet je ervoor zorgen dat je hoofdpersonen je vertrouwen en zich durven te uiten. Om dat te bereiken, moet je zelf ook eerlijk en open zijn.”
  
  
• Kun je deze uitspraak van de filmmaker uitleggen? Wat bedoelt Marcel hiermee?
  Als filmmaker wil je dat je hoofdpersonen zich comfortabel voelen voor de camera en hun (vaak persoonlijke) verhalen met je delen. Je moet elkaar dus eerst goed leren kennen.
  
  
• Als jij documentairemaker was, hoe zou jij dan proberen je hoofdpersonen zich te laten ontspannen voor de camera? En hoe zorg je ervoor dat ze hun gevoelens en gedachtes met je willen delen?
  Eigen antwoorden. Bijvoorbeeld: niet meteen de camera erbij pakken, maar elkaar eerst goed leren kennen, een vertrouwensband opbouwen, grapjes maken om de sfeer wat minder serieus te maken, zeggen dat alles niet in één keer perfect hoeft, zeggen dat ze op elk moment kunnen vragen of de camera uit mag, etc. Voor een persoonlijk gesprek: de hoofdpersonen eerst vragen aan jou laten stellen of zelf wat persoonlijks vertellen over het thema, zodat jij ook kwetsbaar bent en niet alleen zij. En/of: iets op afstand gaan staan met de camera, geen grote crew met licht- en geluidspersonen meenemen etc.

Filmmaker

Marcel Mettelsiefen: “Ik heb Watani My Homeland zelf geproduceerd, met mijn eigen geld. Niemand wilde mijn werk in Syrië ondersteunen, omdat het zo gevaarlijk was. Gedurende de drie jaar dat ik aan deze film werkte, heb ik veel getwijfeld.”

Welke karaktereigenschappen denk je dat Marcel Mettelsiefen heeft, waardoor hij deze film heeft kunnen maken? Noem er minstens vijf.

Welke van deze karaktereigenschappen heb jij ook? Welke niet?

Stelling: eens of oneens? Het is dom om een film te maken met gevaar voor eigen leven.

Vragen over wat er nodig is geweest om deze film te kunnen maken

• Filmmaker Marcel Mettelsiefen: “Ik heb Watani My Homeland zelf geproduceerd, met mijn eigen geld. Niemand wilde mijn werk in Syrië ondersteunen, omdat het zo gevaarlijk was. Gedurende de drie jaar dat ik aan deze film werkte, heb ik veel getwijfeld.”
  
  
• Welke karaktereigenschappen denk je dat Marcel Mettelsiefen heeft, waardoor hij deze film heeft kunnen maken? Noem er minstens vijf.
  Bijvoorbeeld: doorzettingsvermogen, moed, zelfvertrouwen, geduld, creatief, flexibel, nieuwsgierigheid.
  
  
• Welke van deze karaktereigenschappen heb jij ook? Welke niet?
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? 'Het is dom om een film te maken met gevaar voor eigen leven.'
  Eigen antwoorden

Filmmaker

Marcel Mettelsiefen: “Ik ben aan de film blijven werken en erin blijven geloven, omdat ik de hoofdpersonages zo goed vond. De familie kent het gevaar in de wereld, maar weet ook hoe mooi het leven is of kan zijn. Ze leven en spreken met veel emotie.”

Snap jij wat Marcel hier omschrijft? Vind je de familie goede hoofdpersonen? Waarom wel of niet?

Wat maakt iemand een geschikte hoofdpersoon voor een documentaire, volgens jou? Welke eigenschappen moet iemand volgens jou hebben? Leg ook uit waarom.

Marcel zegt dat de hoofdpersonen van zijn film met veel emotie leven en spreken. Kun je een voorbeeld noemen van een scène waarin je dit hebt gezien?

Vragen over hoofdpersonen

• Filmmaker Marcel Mettelsiefen: “Ik ben aan de film blijven werken en erin blijven geloven, omdat ik de hoofdpersonages zo goed vond. De familie kent het gevaar in de wereld, maar weet ook hoe mooi het leven is of kan zijn. Ze leven en spreken met veel emotie.”
  
  
• Snap jij wat Marcel hier omschrijft? Vind je de familie goede hoofdpersonen? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat maakt iemand een geschikte hoofdpersoon voor een documentaire, volgens jou? Welke eigenschappen moet iemand volgens jou hebben? Leg ook uit waarom.
  Bijvoorbeeld: iemand moet inspirerend, opvallend en/of interessant om naar te kijken zijn, bijzondere dingen zeggen of doen, niet te verlegen zijn voor een camera, etc. 
  
  
• Marcel zegt dat de hoofdpersonen van zijn film met veel emotie leven en spreken. Kun je een voorbeeld noemen van een scène waarin je dit hebt gezien?
  Eigen antwoorden

Filmmaker

Marcel Mettelsiefen: “Het is best ingewikkeld om als filmmaker zo lang met dezelfde hoofdpersonen door te brengen, zeker als het gaat om een moeder met vier kinderen in nood. Je bouwt een band met elkaar op. Soms is het moeilijk om aan te voelen wanneer het wel oke is om te filmen, wanneer je beter niet kunt filmen en wanneer je hulp kunt/moet aanbieden.” 

Stelling: eens of oneens? Als je naar een gevaarlijk gebied gaat om een documentaire te maken, moet je de mensen die je filmt ook helpen.

Stelling: eens of oneens? Als je zoals Marcel Mettelsiefen betrokken bent bij een familie zoals in Watani My Homeland, bouw je een levenslange band met elkaar op.

Vragen over de rol en verantwoordelijkheid van een filmmaker

• Filmmaker Marcel Mettelsiefen: “Het is best ingewikkeld om als filmmaker zo lang met dezelfde hoofdpersonen door te brengen, zeker als het gaat om een moeder met vier kinderen in nood. Je bouwt een band met elkaar op. Soms is het moeilijk om aan te voelen wanneer het wel oke is om te filmen, wanneer je beter niet kunt filmen en wanneer je hulp kunt/moet aanbieden.” 
  
  
• Stelling: eens of oneens? 'Als je naar een gevaarlijk gebied gaat om een documentaire te maken, moet je de mensen die je filmt ook helpen.'
  Eigen antwoorden
  
  
• Stelling: eens of oneens? 'Als je zoals Marcel Mettelsiefen betrokken bent bij een familie zoals in Watani My Homeland, bouw je een levenslange band met elkaar op.'
  Eigen antwoorden

Eerst blijft de familie samen om te strijden voor hun thuisland. Uiteindelijk vluchten moeder en vier kinderen toch, via Turkije, naar Duitsland.

Ervaren de kinderen en hun moeder het leven in een nieuw land op dezelfde manier? Leg je antwoord uit. Hoe kun je dit verschil verklaren?

Filmmaker Marcel Mettelsiefen: “Hala [de moeder] was fysiek wel in Duitsland, maar met haar hoofd was ze ergens anders.” 

Wat bedoelt de filmmaker hiermee?

Wat is volgens jou een thuisland? Wanneer kun je je thuis voelen in een land?

Wat zou jij het meest missen als je je thuisland zou moeten verlaten?

Vragen over vluchten

• Eerst blijft de familie samen om te strijden voor hun thuisland. Uiteindelijk vluchten moeder en vier kinderen toch, via Turkije, naar Duitsland. Ervaren de kinderen en hun moeder het leven in een nieuw land op dezelfde manier? Leg je antwoord uit. Hoe kun je dit verschil verklaren?
  Nee, moeder en kinderen ervaren dit niet op dezelfde manier. Moeder heeft het gevoel alsof ze haar man achterlaat en de hoop opgeeft. De kinderen staan er veel positiever in, zij zien kansen en mogelijkheden in dit nieuwe leven op een nieuwe plek.
  
  
• Filmmaker Marcel Mettelsiefen: “Hala [de moeder] was fysiek wel in Duitsland, maar met haar hoofd was ze ergens anders.” Wat bedoelt de filmmaker hiermee?
  Hala was nog niet klaar om verder te gaan met haar leven na alles wat er was gebeurd. Ze was dus in Duitsland, maar nog niet in staat om een nieuw leven te gaan opbouwen. Ze had heimwee naar vroeger, naar haar leven met haar man in hun eigen land.
  
  
• Wat is volgens jou een thuisland? Wanneer kun je je thuis voelen in een land?
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat zou jij het meest missen als je je thuisland zou moeten verlaten?
  Eigen antwoorden

Bekijk op de volgende slide de video 'Welkom in Nederland' van het Rode Kruis. In het filmpje lezen gevluchte kinderen nare uitspraken over vluchtelingen op.

Bekijk op de volgende slide de video 'Welkom in Nederland' van het Rode Kruis. In het filmpje lezen gevluchte kinderen nare uitspraken over vluchtelingen op.

Welkom in Nederland | Rode Kruis

Wat vind je van de uitspraken nu de vluchtelingen deze zelf uitspreken? Leg je antwoord uit.

Wat vind je ervan dat het Rode Kruis dit filmpje heeft gemaakt? Leg je antwoord uit.

Heeft het zien van Watani My Homeland jouw beeld van vluchtelingen beïnvloed? Waarom wel of niet?

Vragen over de video

• Wat vind je van de uitspraken nu de vluchtelingen deze zelf uitspreken? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden
  
  
• Wat vind je ervan dat het Rode Kruis dit filmpje heeft gemaakt? Leg je antwoord uit.
  Eigen antwoorden
  
  
• Heeft het zien van Watani My Homeland jouw beeld van vluchtelingen beïnvloed? Waarom wel of niet?
  Eigen antwoorden

Verdieping: hoe is het nu in Syrië?

Watani My Homeland is inmiddels een aantal jaren geleden uitgekomen. De situatie in Syrië is in die jaren veranderd. Hoe is het er nu? 

• Klik hier om een artikel te lezen: Is Syrië veilig of niet? Discussie in Europa laait op, maar wie bepaalt? (NOS)
• Klik hier om een video te bekijken: Is Syrië veilig om terug te keren? (Nieuwsuur)

Hoe is het nu in Syrië?

Watani My Homeland is inmiddels een aantal jaren geleden uitgekomen. De situatie in Syrië is in die jaren veranderd. Hoe is het er nu?

• Klik hier om een artikel te lezen: Is Syrië veilig of niet? Discussie in Europa laait op, maar wie bepaalt? (NOS)
• Klik hier om een video te bekijken: Is Syrië veilig om terug te keren? (Nieuwsuur)

IDFA's onderwijsprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21, Brook Foundation, Deloitte Impact Foundation
en IDFA's Dikke Vrienden+. 

Meer film in de klas?
Ga naar idfa.nl/docschoolonline

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan op idfa.nl/docschoolonline