TeHaTex - Voorbeeldig 2022

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

TEHATEX EINDEXAMEN

VWO: VOORBEELDIG

WELKOM!

            Camera aan

            Pen en papier erbij

            Geluid uit tenzij je praat 

VOORBEELDIG

Imitatio - Variatie - Aemulatio

Hoe onderzoeken kunstenaars, vormgevers en architecten ‘het voorbeeld’ en hoe verwerken ze die in hun eigen kunst. En hoe past de omgang van kunstenaars, vormgevers en architecten met ‘het voorbeeld’ binnen de kunstfilosofie?

“Kunstenaars hebben eeuwenlang voorbeelden gebruikt om zich te laten inspireren. Kunstenaars gebruiken deze voorbeelden om te imiteren, te interpreteren, of te overtreffen. In elke kunsthistorische tijd worden deze variaties weer anders gewaardeerd.”

“In de Middeleeuwen bijvoorbeeld was imiteren van andere voorbeelden de norm. Het doel was dan echt om het origineel, bijvoorbeeld de uitbeelding van een Bijbels verhaal, zo goed mogelijk te reproduceren. In de Renaissance werden individuele vondsten en vernieuwing juist meer gewaardeerd en kon een kunstenaar uitgroeien tot een genie. In de moderne kunst wordt originaliteit, of overtreffing, zo belangrijk dat het een vereiste wordt. In het postmoderne of hedendaagse tijdperk verwerpt men dit weer en komt er een hele nieuwe en vrije mentaliteit wat betreft het kopiëren van bestaande beelden, en doen kunstenaars ook steeds meer met beelden van het internet.”

“Wij gaan in deze rondleiding kijken hoe verschillende kunstenaars door de moderne en postmoderne tijd heen omgaan met het imiteren, variëren en overtreffen op het voorbeeld.”

Wat heb jij nodig om
een 10 te halen?

1988

1922

1963

1912

1932

1973

1913

1951

1984

Waar denk je aan bij het woord 'Orient'

Laat de leerlingen woorden opschrijven die zij associeren met het woord orient.

Laat ze vervolgens 5 woorden uitkiezen die ze gaan gebruiken voor een snelle schets over de 'Orient'

Maannacht in Jeruzalem

Marius Bauer

i

 BAUER - MAANLICHT IN JERUZALEM

MATISSE 1920-21

KRUYDE 1922

KIRCHNER 1911

KIRCHNER 1910

GONCHAROVA 1912

Goncharova, Rayonistische zee

KADINSKY 1913 

GONCHAROVA 1912

MONDRIAAN

1914

1922

1931

RIETVELD 1926

BESNYO 1931

SCHUITEMA 1929

Op welke manier zou deze fotografie schilders weer geïnspireerd kunnen hebben?

Imitatio? Variatie? Aemulatio?

Beargumenteer jouw keuze aan de hand van vormgeving en voorstellingsaspecten.

TOOROP 1938

MALEVICH

1917

1920

NEWMAN 1951

NEWMAN 1962

SCHOONHOVEN 1962

FONTANA 1966

PEETERS 1962

KUSAMA 1963

LICHTENSTEIN 1962

HEDENDAAGSE KUNST

EL ANATSUI 2009

El Anatsui, In the World But Don’t Know the World, 2009.

i

EL ANATSUI 2009

Het voorbeeld dat El Anatsui inspireerde tot het maken van dit kunstwerk is het Ghanese Kente cloth. Kente cloth behoort tot het culturele erfgoed van Ghana. Kenthe cloth is handgeweven textiel, het duurt jaren om de techniek onder de knie te krijgen. De kleuren en patronen hebben verschillende betekenissen. De wever leert de verschillende patronen uit zijn hoofd. De techniek staat niet op papier maar wordt door mensen aan elkaar doorgegeven. Oorspronkelijk droegen alleen mensen van adel deze stof. Tegenwoordig wordt hij ook door Ghanezen gedragen bij speciale gelegenheden zoals een bruiloft. (Laat evt. een afbeelding zien van Kente Cloth, of verwijs naar de weef-dagboekjes van Sheila Hicks om verschillende weeftechnieken zichtbaar te maken.)

Hoewel het kunstwerk qua kleur, patroon en de hanging met de plooien aan een geweven wandkleed doet denken, kiest hij voor een ander materiaal. 

• Welk materiaal heeft hij gebruikt? 
• Wat voor effect heeft de materiaalkeuze op het werk?

EL ANATSUI 2009

De flessendoppen staan voor eeuwenlange culturele uitwisselingen; bier komt uit Egypte en het Midden-Oosten, jenever uit Engeland, rum van de West-Indische plantages, ooit verwerkt door tot slaaf gemaakte afkomstig uit het thuisland van El Anatsui.

Een wandtapijt vertelt vaak een verhaal. Welke verhaal wil El Anatsui ons met dit wandtapijt willen vertellen? Denk aan materiaal gebruik.

ALFRAJI 2019

JUNGERMAN 2015

MUHOLI 2015

Muholi (kunstenaar uit Zuid-Afrika) maakt zelfportretten die gaan over racisme, seksimse en homofobie. In de westerse kunstgeschiedenis worden vrouwen vaak naakt afgebeeld, zijnde een lustobject.

Daarbij worden zwarte mensen, vanuit het koloniale verleden, vaak neergezet als bediende. Muholi plaats zichzelf in het middelpunt, ze is de enige hoofdpersoon. Op deze manier probeert ze de wijze van afbeelden uit het verleden te doorbreken. Een vrouw geportretteerd zonder het zijn van een lustobject en vraagt de volle aandacht.  

Muhali maakt in dit portret gebruik van symbolen die verwijzen naar stereotype. Welke symbolen past Muhali toe en waar verwijst ze naar?

- de wasknijpers verwijzen niet alleen naar de stereotypering van taken voor vrouwen (huishouden/schoonmaken), maar verwijzen ook naar de positie van de zwarte vrouw, die vaak de bediende was/is van witte mensen. Muholi komt uit Zuid-Afrika, waar dit vaak nog steeds zo is. Hoe zit dat in Nederland?

Wat neem je mee?

TOT GAUW!