Poëzie H5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Nu volgt een gedicht...

Luister goed en lees mee

Waar gaat het over denk je?

In een huid die nog zacht is van de ochtend

liggen wij in het schip van je kamer

door de ramen weten we de zee 

van gras, raven weven een kleed 

van gekras, dat wij deze dag zullen dragen

(Tsjitske Jansen)

Beeldspraak

a. De vergelijking met ‘als’ 

b. De vergelijking zonder ‘als’ (ook ‘asyndetische vergelijking’ genoemd)

c. De vergelijking met ‘van’

d. De metafoor 

e. De synesthesie

f. De metonymia 

Vergelijking

Personificatie

Metafoor

Synesthesie

metonymia

Beeldspraak

Zo lek als een.................................

Een waarheid als een ........................

Afgaan als een  ..................................

Stelen als de ...................................

Zwijgen als het ..............................

Zo wit als een ...........................

Lachen als een .......... met ......................

Beven als een .................................

Beeldspraak

Zo lek als een                         mandje 

Een waarheid als een        koe 

Afgaan als een                      gieter 

Stelen als de                          raven 

Zwijgen als het                     graf

Zo wit als een                        doek / lijk

Lachen als een                     boer   met    kiespijn 

Beven als een                        riet / espenblad

Beeldspraak

Vergelijking: vergelijking met van/als  object en  beeld

Metafoor: alleen het beeld wordt genoemd; het object wordt weggelaten

Personificatie: levenloos ding (of een dier) wordt als een levend persoon beschouwd. (Wordt menselijke eigenschappen toegedicht)

Beeldspraak

Metonymia: een gedeelte van het object (een kenmerk) wordt genoemd

Synesthesie: 2 zintuiglijke ervaringen worden naast elkaar gebruikt

Gebruik de volgende woorden als metafoor in een zin:
zwijnenstal
reus
kleerkast
hormonen

Gebruik de volgende woorden in een zin met personificatie:
ruisen, fluisteren, zingen, razen, springen

Bedenk een vorm van beeldspraak met:
een dier
een boom
een kleur

https:

Beeldspraak

• Vergelijking
  
• metafoor
  
• personificatie
  
• metonymia
  
• synesthesie
  

Beeldspraak

• synesthesie   ( het is buiten bitter koud)
  

                                            (2 zintuigen door elkaar)

Beeldspraak

Vergelijking: vergelijking met van/als  object en  beeld

Metafoor: alleen het beeld wordt genoemd; het object wordt weggelaten

Personificatie: levenloos ding (of een dier) wordt als een levend persoon beschouwd. (Wordt menselijke eigenschappen toegedicht)

Beeldspraak

Metonymia: een gedeelte van het object (een kenmerk) wordt genoemd

Synesthesie: 2 zintuiglijke ervaringen worden naast elkaar gebruikt

Vergelijking

Stijlfiguren

Trucjes met taal die je gebruikt om ergens de nadruk op te leggen.

Stijlfiguren zijn dus niet per se figuurlijk taalgebruik (het kan wel).

Tegenstelling (anthithese)

Tegengestelde zaken zijn naast elkaar gezet.

arm-rijk

dood-levend

Herhaling (repetitio)

Je gebruikt twee keer hetzelfde woord.

Geld, geld is het enige wat hem bezig houdt.
Ja, ja, je kunt me nog meer vertellen.
Nooit, nooit ga ik daar nog eens naar toe!
Waar, o waar heb ik dat nu opgeslagen?

Paradox

Schijnbare tegenstelling. Het lijkt tegengesteld maar het is het niet.

Het helaal is oneindig maar het dijt toch uit.

Zeg nooit nooit

Opsomming (enumeratie)

Wordt gebruikt om iets te benadrukken. Meestal zit er in de opsomming een climax of anticlimax. Minimaal 3 opsommingen.
‘Wat ben jij een miezerig, vervelend, irritant, misselijk ventje.’

Parallellisme

Zinnen verlopen op dezelfde manier. Vaak beginnen ze hetzelfde.

Laten de vogels protesteren

 tegen de branding tegen het schuim

 tegen de vliegende vissen

Pleonasme

Eigenschap noemen die datgene altijd heeft.

Witte sneeuw

Ronde cirkel

Tautologie

Je noemt een aantal keer woorden met dezelfde betekenis (synoniemen)

Klimmen en klauteren

Schots en scheef

Maar echter

Overdrijving (hyperbool)

Iets wordt grote gemaakt dan het in werkelijkheid is.

Ik ga dood van de honger.

Understatement

- Understatement
Je drukt iets opzettelijk zwakker uit dan het in werkelijkheid is. Je wilt daarmee juist sterker overkomen.
Tegenovergestelde van een hyperbool.

1. Arjen Robben kan een aardig balletje trappen. ‏
2. Als je een één voor de toets hebt gehaald, zul je wel een paar foutjes hebben gemaakt.

Eufemisme

Een woord, zinsdeel of hele zin waarmee iets mooier of vriendelijker wordt voorgesteld dan het in werkelijkheid is.

Het wordt gebruikt om de negatieve gevoelens te verbergen.

Bijvoorbeeld: heengaan – overlijden
Werkzoekend of baanloos – werkloos
Het kleinste kamertje - wc