Les 2. Waarden en normen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

G

N

I

E

K

K

I

W

T

N

O

E

L

E

R

O

M

ij

p

p

p

a

h

c

s

a

a

M

&

s

n

e

M

t

L

1

Aan het eind

van de les ... 

kan ik benoemen welke waarden en normen belangrijk worden gevonden.

kan ik uitleggen wat waarden en normen zijn.

kan ik benoemen welke waarden en normen ik zelf belangrijk vind.

Je mag best afkijken tijdens een toets, als je echt een goed cijfer nodig hebt.

Bespreek de bovenstaande stelling (en eventueel ook die op het volgende lesonderdeel staat). Vraag of de leerlingen voor of tegen zijn. Laat hen vervolgens in hun schrift opschrijven waarom ze voor of tegen zijn. Bespreek enkele resultaten klassikaal en leg uit de hun keuze gebaseerd is op waarden en normen. Laat hen vervolgens het hulpschema op de volgende pagina invullen en controleer tot slot hoe goed hun kennis is.

Stel je ligt in het ziekenhuis en een arts moet een zeer gevaarlijke operatie bij je doen. Hij heeft bij zijn eindtoets afgekeken en zo zijn toets gehaald. Wil je door hem geholpen worden? 

Leg de volgende vragen voor aan de leerlingen, zonder hierbij al te inhoudelijk stil te staan. Geef aan dat het onderwerp dat wordt besproken in deze periode belangrijk is om op zulke vragen een goed antwoord te kunnen geven.

Beide onderwerpen (moskee en examen) komen tijdens deze periode aan bod.

Je mag zonder toestemming af en toe wat geld uit de portemonnee van je ouders pakken, als je geen zakgeld krijgt.

Jouw klasgenoot mag af en toe uit jouw portemonnee geld pakken, zonder jouw toestemming.

Hulpschema

WAARDEN & NORMEN

	NORM	WAARDE
Defenitie	Een norm is een gedragsregel waaraan je je moet houden.	Een waarde is de motivatie voor een bepaalde norm en een ideaal dat je wilt bereiken.
Hulpvraag	Wat moet ik doen?	Waarom wil of moet ik iets doen?
Extra		Eindigt vaak op -heid .

Laat het lege schema zien en laat de leerlingen dit overnemen in hun schrift. Geef vervolgens de opdracht om het in te vullen met de kennis die zij tijdens de lessen levensbeschouwing hebben opgedaan.

Hulpschema

WAARDEN & NORMEN

	NORM	WAARDE
Defenitie	Een norm is een gedragsregel waaraan je je moet houden.	Een waarde is de motivatie voor een bepaalde norm en een ideaal dat je wilt bereiken.
Hulpvraag	Wat moet ik doen?	Waarom wil of moet ik iets doen?
Extra		Eindigt vaak op -heid .

Discipline

Vrijheid

Hygiëne

Gezondheid

Respect

Je ruimt je eigen spullen op in huis.

Je spreekt je ouders met "u" aan.

Je eet niet iedere dag patat.

Je loopt niet op schoenen door huis.

Je bepaalt zelf wat je kijkt op tv.

Opdracht 1

WAAROM MOET DAT?

Wat ga je doen?

• Stap 1. Denk ik tweetallen na over regels die je vervelend vind, die thuis, op school en in de samenleving gelden. Noteer deze in je schrift.
• Stap 2. Probeer bij elke norm de waarde te achterhalen en schrijf deze achter de regels die je in je schrift hebt gezet.
• Stap 3. Ben je hiermee klaar? Herhaal dan stap 1 en 2, maar bedenk nu welke regels jullie juist belangrijk of goed vinden.

Kan je een moskee bouwen, als de buurtbewoners tegen zijn?

Kan je iemand op het examen laten zakken  op 0,1 punt? 

Leg de volgende vragen voor aan de leerlingen, zonder hierbij al te inhoudelijk stil te staan. Geef aan dat het onderwerp dat wordt besproken in deze periode belangrijk is om op zulke vragen een goed antwoord te kunnen geven.

Beide onderwerpen (moskee en examen) komen tijdens deze periode aan bod.

Beleefdheid

Eerlijkheid

Respect

Behulpzaamheid

Veiligheid

Je staat op voor oudere mensen.

Je steekt over bij een zebrapad.

Je helpt iemand die verdwaald is.

Je checkt in als je de bus instapt.

Je groet de caissière als je betaalt.

Opdracht 2

DEBATREGELS

Wat ga je doen?

• Stap 1. Bedenk in tweetallen 5 regels die tijdens een debat moeten gelden. Wat doe je wel óf wat doe je niet tijdens zo'n gesprek?
• Stap 2. Kijk vervolgens naar een fragment uit een debat tussen Mark Rutte en Geert Wilders.
• Stap 3. Noteer daarna in je schrift aan welke regels zij zich wel en aan welke zij zich niet hebben gehouden.

Beleefdheid

Netheid

Veiligheid

Stiptheid

Eerlijkheid

Je hangt je tas niet aan de stoel.

Je hangt de jas aan de kapstok.

Je laat een ander uitpraten.

Je kijkt niet af tijdens een toets.

Je bent op tijd in het klaslokaal.

Aan het eind

van de les ... 

kan ik benoemen welke waarden en normen belangrijk worden gevonden.

kan ik uitleggen wat waarden en normen zijn.

kan ik benoemen welke waarden en normen ik zelf belangrijk vind.