6.4 De macht van de vorst

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

6.4 De macht van de  vorst

Als een stad stadsrechten krijgt dan wordt de macht van de adel

1. groter
2. kleiner

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

• Hoe de Duitse koningen minder machtig werden
• Hoe de macht van de Franse en Engelse vorst zich heeft ontwikkeld
• Hoe vorsten samenwerkten met de drie standen

Duitse vorsten

• Gewesten binnen het Duitse rijk werden bestuurd door leenmannen
• De Duitse koning werd gekozen door keurvorsten (hoge edelen en bisschoppen)
• De koning benoemde een nieuwe bisschop -> investituur
• De Paus was tegen de benoeming van nieuwe bisschoppen door de koning
• Gevolg: conflict tussen koningen en de paus -> investituurstrijd
• In 1122 benoemt de paus nieuwe bisschop

Leg uit hoe Duitse koningen minder machtig werden

Engeland

• Engelse koning verhoogt belastingen -> conflict met hoge adel
• Gevolg: in 1215 tekent de Engelse koning de Magna Carta (grote oorkonde)
• Adel krijgt meer macht

Leg uit hoe de macht van de Engelse vorst zich heeft ontwikkeld

Frankrijk

• Na val Frankische rijk minder macht
• Gevolg: machtsuitbreiding door huwelijken, erfenissen en oorlog
• Begin 13e eeuw veroverde Franse koning Fillips II veel gebied -> meer macht

100-jarige oorlog

• Koning van Engeland: leenman van Franse koning in zuiden Frankrijk
  
• 1328: Franse koning sterft --> Engelse koning Edward wil koning Frankrijk worden
  
• 1337: ruzie Engeland en Frankrijk:
• Gevolg: Edward verklaart oorlog aan Frankrijk (1337)
• Jeanne d'Arc kreeg goddelijke boodschap om Frankrijk te redden
• Kreeg legerleiding (verkleed als man) en won vele veldslagen

Vorsten vergroten macht

• Voor bestuur en rechtspraak nam de koning ambtenaren in dienst
• Het land werd steeds meer als eenheid bestuurd (staatsvorming)
• Koningen gingen vanaf één plek besturen   --> centralisatie 
• Burgers wilden meer inspraak -> 3e stand
• Voor advies riep de koning de Staten-Generaal (FR) of parlement bij elkaar

Leg uit hoe de macht van de Franse vorst zich heeft ontwikkeld

De koning was verplicht het advies op te volgen van de Staten-Generaal

1. Waar
2. Niet waar

Wat is centralisatie?

1. Regeren vanuit één punt
2. Macht van de koning wordt groter
3. Overal dezelfde wetten en regels

Waarom zorgt centralisatie ervoor dat de macht van de vorst groter wordt?