3H/V Nieuwsbericht schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3H/V Nieuwsbericht schrijven

Wat zijn ook alweer de kenmerken van een nieuwsbericht? (kijk in je aantekeningen)

Herhaling: kenmerken nieuwsbericht

• actueel
• informatieve tekst
• objectief
• (vaak) plaatsnaam aan het begin
• onder de kop vaak de naam van de schrijver
• tweedeling
• inleiding bevat samenvatting
• 5W1H-vragen --> antwoorden 

De informatie in een nieuwsbericht is

1. objectief
2. subjectief

Een nieuwsbericht heeft een

1. tweedeling
2. driedeling

Een nieuwsbericht bestaat uit een

1. kern en slot
2. inleiding en kern
3. inleiding en slot
4. inleiding, kern en slot

Welke vragen worden vaak in de inleiding van een nieuwsbericht beantwoord?

Nieuwsbericht bekijken

We lezen zo samen een nieuwsbericht. 

Schrijf in je schrift op welke manier je de kenmerken van een nieuwsbericht terugziet. Geef zo veel mogelijk concrete voorbeelden uit de tekst.

• actueel
• informatieve tekst
• objectieve informatie
• tweedeling
• inleiding bevat de belangrijkste informatie
• Antwoord op de 5W1H-vragen

nos.nl

Nieuwsbericht besproken:

• actueel --> bericht is van zaterdag 4 november 2023
• informatieve tekst --> mening auteur staat er niet in vermeld.
• objectieve informatie --> mening auteur wordt niet beschreven. Er wordt verteld over Barbapapa en de opname van het woord in de Van Dale.
• tweedeling --> alinea 1 is de lead/inleiding en de rest vormt de kern. De laatste alinea bevat nog nieuwe informatie en hoort dus nog bij de kern.
• inleiding bevat de belangrijkste informatie --> de eerste alinea vormt een samenvatting. De kern geeft achtergrondinformatie en details.
• Antwoord op de 5W1H-vragen. Wat: Barbapapa wordt opgenomen in de Van Dale. Wie: hoofdredacteur Ton den Boon. Waarom: Het is zo algemeen talig geworden. Waar: Van Dale. Waar: /. Hoe: /. 

Nieuwsbericht schrijven

Lesdoel: Je leert hoe je een nieuwsbericht hoort te schrijven.

Stap 1: onderwerp bepalen

Stap 2: leespubliek bepalen

Op welke 5 punten kun je ook alweer letten voor het vaststellen van het leespubliek?

Leespubliek

• Bepaal je leespubliek zo concreet mogelijk. Bijvoorbeeld: volwassenen algemeen (nieuws). Kinderen van basisschoolleeftijd met interesse in dieren (Freeks wilde wereld). Etc.  

Bedenk nu hoe jij je tekst zo goed mogelijk kunt afstemmen op jouw leespubliek:

lay-out	wel/geen kleur, afbeeldingen, lettertype, etc.
bron	in welke bron komt jouw tekst?
onderwerp	sluit dit aan bij je leespubliek?
taalgebruik	denk na over zinslengte, vaktaal, moeilijke/makkelijke woorden, jongerentaal of juist formeel taalgebruik, etc.
aanspreekvorm	u/je

Stap 3: informatie verzamelen

Informatie verzamelen: verzamel de antwoorden op de 5W1H-vragen en noteer deze

> wie, wat, waar, wanneer en hoe?

Stap 4: volgorde bepalen & schrijfplan invullen

Zet de belangrijkste informatie in de inleiding: wie, wat, waar, wanneer.

De overige informatie (achtergrondinformatie, toelichting, etc.) zet je in de kern: waarom & hoe.

Breng op de juiste manier alinea's aan: in de kern behandel je één w-vraag per alinea.

Op deze manier is je tekst 'oprolbaar' (van belangrijk naar minder belangrijk)

Schrijfplan invullen

Stap 5: schrijf de tekst

1. Begin met de inleiding. 
2. Schrijf daarna de rest van de tekst.
3. Schrijf tot slot de kop. 

Denk ook aan je naam (schrijver) en plaatsnaam bij het nieuwsbericht.

Stap 5: schrijf gevarieerd!

> wissel de lengte van de zinnen af

Veel korte zinnen? Voeg zinnen samen met een voegwoord.

Koningin Maxima kwam te laat op het congres, omdat ze met Lex de tango stond te dansen op de oprit van Paleis Soestdijk en de tijd vergat.

Veel lange zinnen? Maak er losse zinnen van en gebruik verwijswoorden.

Minister Rutte kwam gisteren laat aan voor het congres in Kopenhagen.
Hij ontmoette daar de vicepresident  Knäckebröd van Denemarken.

Stap 5: schrijf gevarieerd!

> zinvolgorde afwisselen (= inversie)

De politie is het afgelopen vaak geconfronteerd met geweld en bedreiging.

Het afgelopen jaar is de politie vaak geconfronteerd met geweld en bedreiging.

Het zinsdeel dat voorop staat, krijgt de meeste nadruk !

Stap 5: schrijf gevarieerd!

> woordkeuze afwisselen

Gebruik niet steeds hetzelfde woord, gebruik dan liever:

1. een synoniem (opa-grootvader)

2. een verwijswoord (opa-hij)

3. een omschrijving (opa-de oude man)

Stap 5: spellingcontrole in word

> pas op met de spellingcontrole in Word!

Het programma haalt wel typ- en spelfoutjes uit je tekst.
Let op hoofdletters, interpunctie en dubbel woorden, maar...

In werkwoordspelling is Word erg slecht!

> wanneer veranderd en wanneer verandert? Dat weet hij niet!

Dus pas op met Word als checker van je werkwoordspelling !

Stap 6: Bronnen

Vermeld overal je bronnen. Bijvoorbeeld: 

• Dat schrijft onderzoeker Lidwien Smit van de Universiteit Utrecht in het Algemeen Dagblad.
• Dat zegt een woordvoerder van de provincie tegen nu.nl.
• Dat zei de minister van Justitie en Veiligheid dinsdag in Nieuwsuur.

Stap 7: lay-out

De tekst staat er. Werk nu nog aan een goede, passende lay-out.

Denk aan: 

• lettertype & lettergrootte (kop, tussenkopjes, gewone tekst)
• wel/geen kleurgebruik
• wel/geen afbeeldingen
• alinea's --> witregels

Stap 8: controleer

Controleer je tekst op inhoud, opbouw en taal. Tip: laat ook iemand anders je tekst daar nog eens op beoordelen.

• Inhoud: staat alles er in? Klopt het wat je hebt geschreven? Ben je volledig? Ben je duidelijk? Begrijpt de lezer je, denk je? Ben je objectief?
• Volgorde: staat de informatie in een logische volgorde? Heb je een duidelijke tweedeling? 
• Taal: is de spelling in orde? Heb je goede, begrijpelijke zinnen geformuleerd? Zijn je zinnen niet te lang? 

Stap 9: aanpassen & verbeteren

Verbeter je tekst waar nodig. Gebruik de feedback die je hebt ontvangen.