constructivisme en de stijl

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

CONSTRUCTIVISME

& 

DE STIJL

Wat speelde er in de wereld?

1917 Russische Revolutie

1918 Einde WOI

1919 Constructivisme dominant in Rusland

1920 Vsevolod Meyerhold ontwikkelt de biomechanica

1927 Sergej Eisenstein: Oktober

1927 Fritz Lang: Metropolis

1929 Constructivisme verboden door Stalin

1936 Charlie Chaplin: Modern Times

1939-1945 WOII

lesdoelen

H8 Cultuur van het Moderne

• ik weet hoe het communisme in Rusland is ontstaan en kan dit uitleggen aan de hand van machthebbers en de motivatie van de revolutionairen. 

• ik weet waarom het constructivisme is ontstaan en kan hiervan tenminste één kenmerk opnoemen bij de disciplines architectuur, beeldend en theater/toneel. 

• ik weet wat het verschil is tussen het constructivisme en suprematisme

• ik weet wat de link is tussen het constructivisme en de Stijl 

Russische Revolutie 1917

WOI + kapitalisme --> revolutie communisten

Arbeiders nemen macht over van tsaar na februarirevolutie

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-russische-revolutie/

Tegen kapitalisme

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-russische-revolutie/

De oorlog zorgt voor veel onrust in Rusland. Als het Russische leger wordt gemobiliseerd, zijn veel burgers voor de Russische deelname aan de Eerste Wereldoorlog. Maar het leger behaalt weinig successen en in 1917 zijn er ruim zes miljoen Russische soldaten om het leven gekomen. Ook met de economie gaat het slecht: er zijn grote tekorten aan o.a. voedsel en brandstof. Tot grote onvrede onder de arme burgers gaat het voedsel dat er is, naar het leger en wordt de schaarste onder het volk groter. Daardoor ontstaan voedselrellen en opstanden, die gewelddadig worden onderdrukt door het leger van de tsaar. Honderden mensen komen hierbij om het leven of raken gewond. Dit zorgt alleen voor meer onvrede en in 1917 slaan de voedselrellen om in politieke opstanden. Het Russische volk projecteert zijn haat op de tsaar en zijn familie: de tsaar heeft immers zijn garde op zijn eigen burgers afgestuurd. Dit is enkel een directe aanleiding, waar het volk al lang op heeft gewacht: de tsarenfamilie is al langer impopulair, o.a. vanwege de Duitse afkomst van de tsarina Alexandra en haar band met de vermoorde Raspoetin.

Communisme 

Wat is communisme?

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-russische-revolutie/

Russische Revolutie 1917

WOI + kapitalisme --> revolutie communisten

Arbeiders nemen macht over van tsaar na februarirevolutie

November 1917: Lenin aan de macht

Tsaar en familie wordt alsnog vermoord

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-russische-revolutie/

Wie was Lenin?

• Na afzetten tsaar: machthebbers niet socialistisch genoeg
• Rode Garde --> staatgreep
• wilde macht over heel Rusland --> burgeroorlog 
• voedsel van boeren werd afgepakt voor manschappen
• plunderde de kerk en vermoorde gelovigen
• na aanslag op Lenin, Rode Terreur die mogelijke tegenstanders vermoordde
• na dood Stalin aan de macht

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-russische-revolutie/

Verandering binnen de kunsten

arbeiders nemen macht over van tsaar: iedereen gelijk

verandering positie avant-garde kunstenaar: niet meer tegen traditie, maar voor constructie nieuwe toekomst

publiek begrijpt en waardeert moderne kunst niet meer

Stalin en Hitler tegen modernisme - staatsgevaarlijk

Architectuur: Alexander Vesnin (1883-1959)

ontwerp kantoor Leningrad Pravda (1924)

niet gerealiseerd

breuk met het verleden

Uiting constructivisme: moderne industriële materialen

open en transparant, geen versieringen, liften, stalen skelet,

klok, affiches, luidsprekers, uithangborden;

onderdeel van constructie

https://www.joostdevree.nl/shtmls/constructivisme.shtml

konstantin melnikov, russisch paviljoen parijs, 1925

Vladimir Tatlin (gedenkteken) Moskou, 1919

Het ontwerp voor het gedenkteken voor de Derde Internationale (1919, Moskou) van architect Vladimir Tatlin is zeer bekend (eerste foto). Het gedenkteken zou 400 m hoog moeten worden, een soort Eiffeltoren nieuwe stijl. Er zouden vergaderruimten in komen die in 1 of 365 dagen rond zouden draaien.

Toneel: bewustwording 

Konstantin Stanislavski 

(realistisch) theater had een morele opdracht: het moest het publiek beschaven en opvoeden. Emotionele, innerlijke gedrevenheid 

'Zijn enige erfgenaam': 

Vsevolod Meyerhold (1874-1940)

(experimenteel theater) revolutionair theatermaker --> biomechanica

https://www.youtube.com/watch?v=iB1fPZX5Zgk

Toneel: biomechanica

Trainingsmethode waarbij spelers hun lichaam leren te gebruiken als een machine

Gymnastische speelwijze - oogt niet realistisch

hoog tempo

emotie van spelers is niet interessant

Beeldend: De bedrogen echtgenoot 1922

Ljoebov Popova (1889-1924), decorontwerpster

industrieel ogend decor

constructie van trappen en speelvlakken

katrollen, liften, scharnieren

Beeldend: constructivisme vs suprematisme

Waar constructivisten zien dat het gehele leven door de techniek beheerst wordt, geloven de suprematisten dat het gevoel de techniek in het leven roept. Het suprematisme werkt vooral met geometrische figuren zoals het vierkant, de cirkel en de rechthoek.

Oktober 1927

Stille film, gemaak in opdracht van communistische partij 

Sergej Eisenstein (1898-1948)

eerbetoon aan de revolutie

'documentaire', in overdreven vorm 

attractiemontage

Wat weet je nog van het constructivisme

welke kenmerken van het constructivisme/suprematisme herken je in de afbeelding?

waardoor geeft dit beeld de uitdrukking van een industrieel product?

1. -metaal en triplex -geometrische vormen
2. -uit losse onderdelen geconstrueerd uit losse vormen - metaal en triplex
3. -eenvoudige vormen -uit losse onderdelen geconstrueerd
4. -geometrische vormen -onpersoonlijk

Het Monument voor de Derde Internationale moest naast de dynamiek ook de grootsheid van de revolutie weerspiegelen.

Vraag 12. Noem twee manieren waarop Tatlin dit laatste wilde bereiken.

waarom gebruikt tatlin veel glas?

1. modern materiaal
2. in de fabriek te maken
3. constructie zichtbaar
4. goedkoop

Wat is de link tussen het constructivisme en de stijl?

design en architectuur

ook buiten Sovjet-Unie willen architecten en vormgevers breken met alles wat burgerlijk en ouderwets is

opnieuw beginnen bij nul

geldt ook voor inrichting van huizen

wordt niet door iedereen gewaardeerd

lesdoelen

H8 Cultuur van het Moderne

• ik weet hoe het communisme in Rusland is ontstaan en kan dit uitleggen aan de hand van machthebbers en de motivatie van de revolutionairen. 

• ik weet waarom het constructivisme is ontstaan en kan hiervan tenminste één kenmerk opnoemen bij de disciplines architectuur, beeldend en theater/toneel. 

• ik weet wat het verschil is tussen het constructivisme en suprematisme

• ik weet wat de link is tussen het constructivisme en de Stijl 

Analyse opdracht

1. Wat is het idee/verhaal/thema? 

2. Hoe wordt het vormgegeven? 

3. Waarmee is het gemaakt?

Analyse opdracht

1. Wat is het idee/verhaal/thema? 

2. Hoe wordt het vormgegeven? 

3. Waarmee is het gemaakt?

Analyse opdracht

1. Wat is het idee/verhaal/thema? 

2. Hoe wordt het vormgegeven? 

3. Waarmee?

Huszár zorgde ervoor dat de vormgeving van de typografie aansloot bij het beeld onder de titel.

Vraag 2.Welke vormgevingskenmerken zorgen voor eenheid tussen de typografie en het beeld onder de titel? Noem vier aspecten.

Vraag 3.Wat hield die beeldtaal in voor leden van De Stijl? Noem drie van hun ideeën.

Voor vraag 9

Vraag 9. Beschrijf op welke wijze Mondriaan enerzijds evenwicht en harmonie, en anderzijds spanning heeft weten te bereiken in Compositie met rood, geel, blauw en zwart van afbeelding 6.4.

Vraag 10. Welke drie vormgevingscontrasten paste Mondriaan toe in Compositie met rood, geel, blauw en zwart van afbeelding 6.4?