Politiek en democratie

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Politiek en democratie

Voorkennis activeren

Lesdoelen 

1. Je kunt aan het einde van de les uitleggen wat politiek is. 
2. Je kunt aan het einde van de les uitleggen wat een democratie is. 

Politiek 

Politiek = alle besluiten die worden genomen om het land te besturen voor het algemeen belang

Wie is deze vrouw? Bij welke politieke partij hoort zij?

Wie is deze man? Bij welke politieke partij hoort hij?

Wie is deze man? Bij welke politieke partij hoort hij?

Wie is deze man? Tot welke welke politieke partij hoort hij?

Wie is deze vrouw? Bij welke politieke partij hoort zij?

Democratie

Democratie =  bestuursvorm waarbij de bevolking invloed heeft op de politiek

Directe en indirecte democratie

• Directe democratie:  bevolking stemt op de onderwerpen zelf, bijvoorbeeld door een referendum 
• Indirecte democratie: bevolking stemt op volksvertegenwoordigers (parlement), deze stemmen over de onderwerpen 

Voorbeeld referendum: https://www.youtube.com/watch?v=c_zqdEhgm5s

Wat is Nederland: een directe of een indirecte democratie? Leg je antwoord uit.

Democratie vs. dictatuur 

Zelf aan de slag 

Beschrijf de kenmerken van een dictatuur en een democratie. Geef tenminste voor allebei vijf kenmerken en geef daarbij aan waarom het een kenmerk is van een dictatuur of een democratie.

Wat is het verschil tussen de regering en het kabinet?

Lesdoelen 

1. Je kunt aan het einde van de les uitleggen waarom Nederland een parlementaire democratie is

2. Je kunt aan het einde van de les uitleggen wat de taken zijn van de Eerste en Tweede kamer

Welke politieke partijen krijgen vandaag de meeste stemmen? Geef een top 3.

Provinciale statenverkiezingen 

Het kabinet 

De minister-president, de ministers en de staatssecretarissen vormen samen het kabinet. De minister-president is de leider van het kabinet en hij zit iedere week de ministerraad voor. Het kabinet maakt het beleid en is er verantwoordelijk voor.

De Nederlandse democratie 

Nederland is een parlementaire democratie. Dat betekent dat alle Nederlanders met stemrecht elke vier jaar mogen kiezen wie hen vertegenwoordigen in het parlement. Stemrecht heb je als je 18 jaar bent en de Nederlandse nationaliteit hebt. 

De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de basis van de democratie.

Het parlement 

Het parlement heeft twee taken, de regering te controleren en samen met de regering nieuwe wetten te maken. Het Nederlandse parlement wordt in de Grondwet de Staten-Generaal genoemd. De Staten-Generaal bestaat uit twee Kamers, de Eerste Kamer en de Tweede Kamer.

Wat zijn de taken van de Eerste kamer en wat zijn de taken van de Tweede kamer?

De Tweede Kamer 

De twee belangrijkste taken van de Tweede Kamer zijn: samen met de regering nieuwe wetten maken en controleren of de regering haar werk goed doet. De Tweede Kamer speelt ook een belangrijke rol bij de vorming van beleid.

De leden van de Tweede Kamer worden direct gekozen door de Nederlandse kiezers. Door te stemmen tijdens de landelijke verkiezingen bepalen de kiezers welke 150 Tweede Kamerleden hen de komende kabinetsperiode vertegenwoordigen. 

De Tweede Kamer 

De leden van de Tweede Kamer hebben bepaalde rechten om hun taken zo goed mogelijk uit te voeren. Deze zijn in de Grondwet vastgelegd. Zo hebben zij het recht om zelf wetsvoorstellen in te dienen of wijzigingen voor wetsvoorstellen van de regering voor te stellen. 

Ministers en staatssecretarissen moeten de Tweede Kamer goed informeren. Tweede Kamerleden mogen de bewindslieden vragen stellen en ter verantwoording roepen. 

https://www.tweedekamer.nl/zo_werkt_de_kamer/de_tweede_kamer_vergadert/het_debat

De Eerste Kamer

De belangrijkste taak van de Eerste Kamer is het goedkeuren of verwerpen van wetsvoorstellen. Daarnaast heeft de Eerste Kamer de taak om de regering te controleren.

 

De leden van de Eerste Kamer worden indirect, ofwel 'getrapt', gekozen. Dat gebeurt door de leden van de Provinciale Staten. De Provinciale Statenleden worden op hun beurt door de Nederlandse bevolking gekozen.

De Eerste Kamer

De wetgevende taak van de Eerste Kamer houdt in dat zij wetsvoorstellen die de Tweede Kamer heeft aangenomen, ook moet goedkeuren. Pas daarna kan een wetsvoorstel ook werkelijk een wet worden. 

De Eerste Kamer kan geen wijzigingen aanbrengen in een wetsvoorstel, maar een voorstel alleen goedkeuren of verwerpen. De Eerste Kamer mag de regering ook controleren, maar maakt niet zo vaak gebruik van die mogelijkheid.

Het kabinet-Rutte IV met de koning op het bordes 

van Paleis Noordeinde 

De basis van de parlementaire democratie: landelijke verkiezingen en kabinetsformatie 

Beschrijf in je eigen woorden hoe de landelijke verkiezingen en de kabinetsformatie verlopen. Gebruik tenminste de volgende woorden in jouw antwoord: kandidaat stellen, campagne voeren, stemmen, verkiezingsuitslag, nieuwe Kamerleden, de formatie, taken informateur, taken formateur, regeerakkoord, nieuw kabinet en regeringsverklaring.