6.1 - Organismen en hun omgeving (H3)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

Thema 6 - Ecologie en duurzaamheid

6.1 - Organismen en hun omgeving

6.2 - Voedselrelaties en kringlopen

6.3 - Samenleven

6.4 - Natuurbeheer

6.5 - Mens en milieu

6.6 - Duurzaamheid

Toets Thema 6

De toets gaat over 6.1, 6.2 en 6.3

Daarnaast krijg je begrippen. De begrippen van 6.4, 6.5 en 6.6 kunnen WEL worden gevraagd!!

Planning

15/12 - 6.1

22/12 - 6.2+6.3

Kerstvakantie

12/1 - 6.7 + herhaling

19/1 - 6.4+6.5+6.6

26/1 - Vragenuur + Thema 6 rep

Rep Thema 6 - ~70% 6.1 ,6.2 ,6.3, 6.7; ~30% 6.4-6.6

6.1 - Organismen en hun omgeving

Doelen van deze paragraaf

Je kan omschrijven wat (a)biotische factoren zijn en hoe deze van invloed zijn op organismen

Je kunt de niveaus van ecologie omschrijven

Je kunt omschrijven hoe voedselrelaties binnen een ecosysteem zijn opgebouwd

Je omgeving

Dieren en planten worden beïnvloed door hun omgeving

Alles om je heen beïnvloed wat je doet en hoe je leeft

Organismen en hun omgeving hebben een relatie

Ecologie - het bestuderen van de relatie tussen organisme en omgeving

Beïnvloed door factoren

Biotische factoren - alles wat leeft of afkomstig is van iets levends

Abiotische factoren - alles wat niet leeft, geleefd heeft of zal gaan leven

Van individu tot ecosysteem

Individu - 1 organisme

Populatie - groep van zelfde organisme in zelfde gebied

Levensgemeenschap - alle populaties in een gebied

Biotoop - alle abiotische factoren in 1 gebied

Ecosysteem - levensgemeenschap + biotoop

Biosfeer - Alle ecosystemen samen

Voedselrelatie

Noteer je altijd op dezelfde manier:

Plant -> planteneter -> vleeseter 1 -> vleeseter 2

Voorbeeld: Boomblad -> rups -> koolmees -> havik

Dit noem je een voedselketen

Elk onderdeel van de keten is een schakel

Meerdere voedselketens bij elkaar vormen een voedselweb

Voedselweb

Voedselpiramide (aantallen)

Er zijn veel meer rupsen dan haviken, waarom?

Elk dier of plant bevat energie

Elk dier of plant heeft een bepaalde hoeveelheid energie nodig

Organismen die elkaar eten zetten we in een voedselpiramide

Dit is een piramide van aantallen

Er zijn veel meer blaadjes dan rupsen

Er zijn meer rupsen dan koolmezen

Er zijn meer koolmezen dan haviken

Piramide van biomassa

Piramide van biomassa:

Een deel van de voedingsstof wordt gebruikt om te leven

Een deel is onverteerbaar

Totale biomassa van alle rupsen is kleiner dan het totale biomassa van alle bladeren die ze eten

Er verdwijnt energie: Energieverlies

Voedselpiramide (biomassa)

Accumulatie

Vragen

Aan het werk

Maken:

6.1: 1 t/m 10

Lezen: 6.2+6.3

Begrippen:

Milieu                                           Biosfeer

Ecologie                                      Voedselketen

Biotische factoren                 Schakel

Abiotische factoren              Voedselweb

Niveaus                                       Biomassa

Individu                                        Giftig

Populatie                                     Accumulatie

Levensgemeenschap

Biotoop

Ecosysteem

Leerdoelen:

Je kan omschrijven wat (a)biotische factoren zijn en hoe deze van invloed zijn op organismen

Je kunt de niveaus van ecologie omschrijven

Je kunt omschrijven hoe voedselrelaties binnen een ecosysteem zijn opgebouwd