§2.1 Het gezicht van de aarde verandert

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§2.1 Het gezicht van de aarde verandert

Planning

- Ontstaan aarde

- Uitleg

- Opdrachten maken

Leerdoelen

- Je weet hoe de aarde veranderde in de afgelopen 4,5 miljard jaar.

- Je begrijpt waardoor het leven op aarde grote veranderingen onderging.

- Je kunt met behulp van de geologische kalender verschillen tussen perioden aflezen.

Toen de aarde ontstond is deze snel afgekoeld?

1. Juist
2. Onjuist

Van de ene op de andere dag ontstond leven in de oceaan

1. Juist
2. Onjuist

Het ontstaan van de aarde

Gloeiend hete vuurbal --> koelt langzaam af --> Vulkanen ontstaan

--> CO2 en waterdamp--> atmosfeer --> oceanen ontstaan

Opbouw aarde

De aarde bestaat uit:

• Kern 
  
• Mantel 
  
• Korst 
  

De licht vloeibare mantel zorgt              voor een verschuiving van                        aardplaten. 

Van Pangea tot de huidige ligging van de continenten

Geologische tijdschaal:

Samenvatting van de 4,6 miljard jaar durende geschiedenis van de aarde. 

De geologische geschiedenis

Geologische periodes

1. Precambrium (4600 -  570 miljoen jaar geleden): Kale aarde, bacteriën 

2. Paleozoïcium (570 - : 245 miljoen jaar geleden): Pangea, trilobieten

3. Mesozoïcium (245 - 66 miljoen jaar geleden)  : Ontstaan huidige continenten, dinosauriërs

4. Kenozoïcium (66 milj. - nu): Uitsterven dino's, ontstaan mensheid 

Evolutie van het leven ging als volgt: 

Bacterien - weekdieren - schelpdieren - vissen - planten - reptielen (waaronder amfibieen) - zoogdieren

Precambrium

De eerste periode is het Precambrium:

• De continenten verschijnen
• De aarde bevroor meerdere malen
• Er was allleen leven onder water
• Aan het einde ontstonden de eerste levensvormen op het aardoppervlak

Paleozoïcum

De tweede periode is het Paleozoïcum.

• continenten bewegen naar elkaar toe
• supercontinent Pangea is gevormd
• Tijdperk van de trilobieten: Trilobieten worden gekenmerkt door een lichaam dat zowel in de lengte- als in de breedte in drie stukken is gedeeld

Mesozoïcum

De derde periode is het Mesozoïcum:

• planten en dieren veranderen
• tijdperk van de dinosauriërs en ammonieten: Ammonieten behoren met hun opgerolde schelp tot de fraaiste fossielen. Het zijn de resten van een uitgestorven groep inktvissen
• Pangea valt uit elkaar en huidige continenten ontstaan

Kenozoïcum

• Tijdperk van de zoogdieren - langzoom ontstonden het leven zoals we dat nu kennen, met aan het einde de mens: 300.000 jaar geleden
• uitsterven van dinosauriërs - 65 miljoen jaar geleden
• leven zoals wij dat nu kennen ontstaat (met aan het einde de mens)

Het komen en gaan van organismes

- Vijf grote veranderingen in het leven op aarde  --> Massa-extincties

Door: 

• ''Rampen'' zoals ijstijden en meteorieten;
• Ondraagbare omstandigheden -> stijging zeespiegel, afname CO2, zonsverduistering.

''Oude soort'' gaat, ''nieuwe soort'' ontstaat

-Rode cirkels in bron 5. 

Hoe weten we dan dat dinosaurussen hebben bestaan? 

De geologische tijdschaal, 

en plaattektoniek

Waardoor onderging het leven op aarde zulke grote veranderingen?

Hoeveel jaar geleden ontstonden de zoogdieren? Bekijk hiervoor de geologische tijdschaal.

Opdracht

Huiswerk

Maak de volgende opdrachten van §2.1:

1 tm 7