wk 37 vast hoe portugal en spanje nieuwe werelden ontdekten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis

Klas 2

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek volgens de klassenplattegrond.
• Pak je leerboek, schrift en een pen
• Start met lezen paragraaf 1.3

Vandaag

1. Lesdoelen.
2. Korte herhaling, wat weet je nog? (5 min)
3. Uitleg hoe Portugal en Spanje nieuwe werelden ontdekten (15 min)
4. Opdracht  Inca's en Azteken. (10 min)
5. Afsluiting

Lesdoel

• Hoe stichtten de Portugezen een winstgevend handelsrijk?
• Ik weet het verschil tussen de Spaanse en Portugese ontdekkingsreizen.
  
• Ik kan kort vertellen over de Azteken, Maya's en Inca's

Denken-Delen-Uitwisselen

Denken: Wat waren de motieven van de ontdekkingsreizigers? (2 min).

Delen: deel met je buurman/vrouw wat je hebt opgeschreven (2 min)

Uitwisselen: Klassikaal (2 min)

Herhaling: 

Waarom gaat men op ontdekkingsreis?

• Aanvoerroute producten vanuit Azië moeizamer door dure tussenhandel Osmaanse Rijk 
• Technische verbeteringen (kraak, kompas en astrolabium)
• Kerstening (koningen/paus)
• Gebiedsuitbreiding (koningen)
• Roem (ontdekkingsreizigers) & 
• avontuuur (individuen)

Oorzaak-gevolg

Oorzaak-gevolg

• Indirecte oorzaken: ik heb slecht geslapen, niet goed opgelet in de les, huiswerk niet gemaakt, lage concentratie
• Directe oorzaak (aanleiding): de toets slecht gemaakt

Gebeurtenis:  Ik haal een drie voor mijn geschiedenis PTO

• Korte termijn gevolg: mijn ouders zijn boos, ik ben teleurgesteld, daling motivatie
• Lange termijn gevolg: meer slechte cijfers,  opleiding niet gehaald :c

Ontdekkingsreizigers 

De Portugezen bleven in het begin dicht bij de kust.

• Hendrik de Zeevaarder (1450) 

Zocht een route langs Afrika naar Indië

Stimuleerde de zoektocht  

Wilde priester Johannes (Pape Jan) vinden. 

• Bartholomeus Diaz (1488) 

Voor het eerst langs Kaap de Goede Hoop   

• Vasco da Gama (1498) 

Eerste die per schip (een kraak) Indië weet te bereiken

Diaz ontdekt de Stormkaap    of

Kaap de Goede Hoop (1488)

Vasco da Gama vaart om Afrika heen

naar India - Carreira da India - 1498

Cabral

• Volgde route van Vasco da Gama
• Navigeerde teveel naar ZW
• Brazilië ontdekt

Kapitaal:

• Na ontdekkingen geen kolonisatie, maar factorijen (bewaakte handelsposten) 
  
  
• Slimme kooplieden gingen investeren in de buitenlandse handel. Zij werden handelskapitalisten.
  
  
• Gevolg:  Portugal bouwde een groot  en winstgevend handelsrijk op

Spanje volgde Portugal

Maar er zijn grote verschillen..

De Reconquista

• Jaren lang hadden de Spanjaarden gevochten tegen de islamitische aanwezigheid op het Iberisch schiereiland, Deze strijd noemen we de Reconquista, wat letterlijk: de herovering betekend. -> er was nu tijd en geld  voor ontdekkingen.

• Vervolgens volgende de Spanjaarden het Portugese voorbeeld en begonnen met ontdekkingsreizen naar Indië --> Columbus
  

•  Cartograaf Toscanelli zijn kaart toonde dat je Indië kon bereiken via het westen...
  

Columbus naar Amerika

• In 1492 vertrok Columbus met drie schepen richting het westen.
  
• Hij dacht in Indië aangekomen te zijn en noemde het gebied San Salvador.
• In 1493 keerde hij terug naar de Spaanse koning om deze te vertellen over zijn succes.
  

Waarom dan 'Amerika'?

Conquistadores

Azteken

Inca's 

Conquistadores

• Na de ontdekking van Columbus staken Spaanse avonturiers massaal de Atlantische Oceaan over.
• Deze gelukzoekers noem je Conquistadores > veroveraars.
• Trokken de nieuwe wereld in, veroverde grote gebieden in naam van Spanje.
• Conquistadores wisten vrij makkelijk te winnen > zwaarden, helmen, harnassen en vuurwapens.

De Azteken

• De Azteken leefden in het gebied van huidig Mexico. De leider van de Azteken, Montezuma, werd als een god vereerd.
• In 1519 kwam de Azteken in contact met Hernan Cortes, een Spaanse Conquistador, deze had als doel rijkdommen in het gebied te vinden.
• De Azteken dachten dat Cortes een belichaming was van hun god Quetzalcoatl en hadden veel ontzag voor hem. 
• In 1521 onderwierp Cortes met behulp van andere lokalen stammen de Azteken en werd bestuurder van Mexico.
  

Schilderij van Hernan Cortes

De hoofdstad van de Atzeken, Tenochtitlan.

De Inca's

• De Inca's leefden in het huidig gebied van Peru, in het Andes-gebergte
• Sinds de 13de eeuw hadden de Inca's hun rijk uitgebreid door bondgenootschappen en veroveringen.
  
• Om dit grote rijk te besturen hadden de Inca's een indrukwekkend wegennetwerk gebouwd.
  
• De Inca's geloofden net als de Azteken dat hun koning een god was.
• Geloofde in het leven na de dood.

Pizarro overwint het Incarijk

• 1526: de Inca's komen in contact met Francesco Pizarro.
• Spanjaarden zagen dat de Inca's 'rijk' waren > zilver, goud, sieraden, edelstenen.
  
  
• Pizarro wilde het gebied van de Inca's graag veroveren.
• Ontmoeting met de leider, wordt gevangen genomen en uiteindelijk gedood.
• Zonder leiderschap makkelijk de Inca's te verslaan.

Hoe versloegen de conquistadores de inheemse bevolking in Midden-, Zuid-Amerika?

• Ze hadden betere wapens en  oorlogstechnieken, zoals ijzeren zwaarden, helmen en harnassen, vuurwapens, paarden. 
• Ze sloten met inheemse volken die door de Azteken, Maya's of Inca's werden onderdrukt bondgenootschappen om deze volken te verslaan.

Opdracht

1. Zoek per tweetal informatie over de Inca's en Azteken.
2. Wissel de gevonden informatie over de Inca's en de Azteken uit en noteer de 3 belangrijkste punten. Zorg ook dat je kan uitleggen waarom deze voor jullie het belangrijkst zijn.
3. We bespreken klassikaal de gevonden informatie.

Even kijken wat je nog weet

Pak je laptop. En log in bij LessonUp met je eigen naam.

Wat is GEEN reden voor ontdekkingsreizigers om een tocht af te leggen

1. Geld verdienen met handel
2. Het geloof verspreiden
3. Op avontuur gaan
4. Oorlogen voeren

Wat heeft Bartholomeuz Díaz ontdekt?

1. Het hoogste puntje van Indië
2. Het zuidelijkste puntje van Indië
3. Het zuidelijkste punt van Afrika
4. De vaarroute via het noorden.

Wat is een factorij?

1. Versterkt handelsfort
2. Overdekte markt
3. Luxe hotel voor matrozen
4. Fabriek voor zijde

Motief ontdekkingsreizen

Gevolgen ontdekkingsreizen

geloof verspreiden

Slavernij

Avontuur

Wereldhandel

Verdwijnen culturen

Verspreiding ziektes

Vasco da Gama

1. Ontdekt per ongeluk Amerika
2. Ontdekt een route over zee via Afrika naar Azië

Wat is de tijd van de Ontdekkers en Hervormers?

1. 1000 - 1500
2. 1500 - 1600
3. 500 - 1500
4. 1600 - 1700

Wat zijn conquistadores?

1. Spaanse avonturiers/veroveraars die grote delen van Amerika in bezit namen en indiaanse volkeren onderwierpen
2. Spaanse monniken die het katholieke geloof met geweld opdrongen aan de indianen
3. Spaanse koningen die de opdracht gaven om de wereld te ontdekken en te veroveren
4. Spaanse ridders die de ene verovering na de andere behaalden op grote tournooien

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen