H3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H3.2 De opkomst van het nationaalsocialisme

opdrachten 1 t/m 10

Opdracht 1a

Vul de juiste woorden in.

De politieke partij van Adolf Hitler heette afgekort ........ 

De aanhangers van deze partij heetten kortweg ........

De politieke stroming waartoe deze partij hoort, heet het....

• NSDAP
• Nazi's
• Nationaalsocialisme

Opdracht 1b

De kopjes in leertekst A geven vier

kenmerken van het nationaalsocialisme aan.

Onderstreep in de tekst onder elk kopje maximaal twee zinnen die elk kenmerk het beste omschrijven.

Opdracht 1b

De kopjes in leertekst A geven vier

kenmerken van het nationaalsocialisme aan.

Onderstreep in de tekst onder elk kopje maximaal twee zinnen die elk kenmerk het beste omschrijven.

Opdracht 2

a. Wat is nationalisme?

• Trots zijn op je eigen land, volk en cultuur.

b. Waarom wordt Hitler ‘extreem nationalistisch’ genoemd?

• Hitler is niet alleen trots op het Duitse volk, maar vindt het Duitse volk beter dan andere volken.

Opdracht 3a

Leg uit waarom dit schilderij een goed voorbeeld is van persoonsverheerlijking. Een deel van het antwoord is gegeven.

Bij persoonsverheerlijking 

• wordt iemand als een soort god vereerd.

Dat zie je op dit schilderij, want 

• Hitler is groot afgebeeld met een grote aanhang op de achtergrond en tussen de donkere wolken door vallen lichtstralen precies op Hitler.

Opdracht 3b

Leg uit waarom dit schilderij een goed voorbeeld is van militarisme. Formuleer nu zelf het hele antwoord.

• Militarisme betekent het verheerlijken van oorlog en geweld. Dat zie je op dit schilderij, want Hitler en zijn aanhangers zijn gekleed als soldaten.

Opdracht 4

Leg uit dat bron 2 past bij de ideeën van

de nationaalsocialisten. Doe dat door in

enkele zinnen de betekenis van de begrippen

dolkstootlegende en antisemitisme in een juiste

historische samenhang te plaatsen.

Doe het zo:

1/3

Opdracht 4

In de bron zie je dat 

• een Jood een Duitse soldaat met een dolk in de rug steekt.

Dat past bij het antisemitisme van de nazi’s, want

• de tekenaar laat Joden zien als verraders van het Duitse leger en geeft Joden de schuld van het verlies van de oorlog.

2/3

Opdracht 4

Dat past bij de dolkstootlegende waarin de nazi’s geloofden, want 

• volgens de tekenaar heeft Duitsland de oorlog verloren doordat het leger verraden werd.

2/3

Opdracht 5a

In 1923 pleegde Hitler een staatsgreep. Wat betekent dat?

• Dat betekent dat hij op onwettige wijze en met geweld de macht probeerde te grijpen.

Opdracht 5b

Om welke reden probeerde Hitler juist in 1923 een staatsgreep te plegen?

• De bezetting van het Ruhrgebied (door o.a. Frankrijk) en de hoge inflatie waren redenen. Er was grote armoede en ontevredenheid. Hitler hoopte van veel mensen steun te krijgen.

Opdracht 6a

Na 1929 groeide de populariteit van de NSDAP snel.

Wat was daarvoor een economische oorzaak?

• Duitsland werd hard getroffen door de economische crisis: er was grote werkloosheid.

Opdracht 6b

Wat was daarvoor een politieke oorzaak?

1. De politieke partijen konden de economische problemen niet oplossen. 
2. Er kwam steeds weer een andere regering.

Opdracht 7a

In 1933 brandde het Duitse parlementsgebouw af.

Noem twee maatregelen die Hitler daarna nam.

1. Hij beperkte grondrechten, zoals persvrijheid en vrijheid van vereniging.
2. Hij liet communisten oppakken en hij verbood hun partij en hun krant.

Opdracht 7b

Maak de zinnen kloppend.

De communisten / nazi’s kregen de schuld van de brand. Zij mochten daarom wel / niet meedoen aan de verkiezingen in 1933. Verder besloot Hitler kranten van politieke tegenstanders wel / niet te verbieden. De NSDAP haalde bij deze verkiezingen wel een / geen meerderheid.

Opdracht 7c

Door welk besluit van het parlement werd Duitsland een dictatuur?

• Het parlement stemde in met een (Machtigings-)wet waardoor Hitler alle macht kreeg.

Opdracht 8a

Maak de zinnen kloppend.

In een democratie bestaan wel / geen verschillende meningen en is discussie wel een / geen middel om tot besluiten te komen.

Opdracht 8b

Bij vraag a staan twee kenmerken van een democratie. Wat vonden nazi’s daar verkeerd aan?

1. Verschillende meningen zouden leiden tot verdeeldheid onder het volk. 
2. Ook loste al dat gepraat de problemen te langzaam of niet op.

2/3

Opdracht 9

Leg uit dat de situatie in de bron niet past bij democratische verkiezingen.

1. Vóór het stemlokaal staat een lid van een nazi-knokploeg; dat kan bedreigend zijn. 
2. Er wordt vlak bij het stemlokaal reclame gemaakt voor één partij.

Opdracht 10

In 1929 veranderde er in Duitsland veel door de economische crisis.

➔ Bij welke twee zaken was in 1929 sprake van continuïteit?

A De bestuursvorm van Duitsland.

B De populariteit van de NSDAP.

C Het aantal werklozen.

D Het Dawesplan.

E Het Verdrag van Versailles.

Aan de slag met..

H3.2 | De Opkomst van het nationaalsocialisme

opdrachten 11 t/m 15

H3.3 | Nazi-Duitsland en het buitenland

Opdrachten 1 t/m 6

Opdracht 11a

Wat past niet bij een totalitaire staat?

A Censuur in kranten.

B Concentratiekampen.

C Dictatuur door een kleine groep.

D Onafhankelijke rechtspraak.

• D Onafhankelijke rechtspraak.

Opdracht 11b

Maak de juiste combinaties.

A Geheime politie   1 Gestapo

B Knokploeg             2 NSDAP

C Nazi-soldaten       3 SA

D Politieke partij     4 SS

• A = 1; B = 3; C = 4; D = 2

Opdracht 12

Gebruik bron 4 en 5, en leertekst A.

Bij welk kenmerk van het nationaalsocialisme past elke bron?

Bron 4 past bij 

• militairisme

Bron 5 past bij

• antisemitisme

Opdracht 13a

Leg uit dat de Hitlerjugend een voorbeeld is van gelijkschakeling en indoctrinatie. Een deel van het antwoord is gegeven.

Dat is een voorbeeld van gelijkschakeling, want 

• er was nog maar één jeugdorganisatie toegestaan: de Hitlerjugend, die nationaalsocialistisch was.

1/2

Opdracht 13a

Dat is ook een voorbeeld van indoctrinatie, want

• bij de Hitlerjugend leerden jongens alléén nationaalsocialistische ideeën, bijvoorbeeld dat strijd en oorlog goed waren (militarisme).

2/2

Opdracht 13b

Leg uit dat bron 5 een voorbeeld is van terreur. Formuleer nu zelf het hele antwoord.

• Bron 5 is een voorbeeld van terreur, want er is de dreiging van geweld door de aanwezigheid van een SS’er. Protest tegen het antisemitische bord zou kunnen leiden tot geweld.

Opdracht 14

Gebruik bron 6. Maak de zinnen kloppend.

In 1938 was de sociaaldemocratische vakbond in Duitsland nog toegestaan / verboden. Dat past bij gelijkschakeling / indoctrinatie. Volgens de bron vertrouwen / wantrouwen mensen in Duitsland elkaar. Dat is een gevolg van censuur / terreur.

Gebruik nogmaals bron 6.

Stel, je doet onderzoek naar het dagelijks leven van arbeiders in Duitsland tussen 1933 en 1939, en je vindt deze bron.

➔ Geef een argument waaruit blijkt dat de bron bruikbaar is voor je onderzoek.

➔ Geef ook een argument waaruit blijkt dat de bron minder betrouwbaar is voor je onderzoek.

Doe het zo:

De bron is bruikbaar, omdat 

• de bron een beschrijving geeft van het leven van Duitse arbeiders in 1938, waarnaar je onderzoek doet.

Opdracht 15

1/2

Gebruik nogmaals bron 6.

Stel, je doet onderzoek naar het dagelijks leven van arbeiders in Duitsland tussen 1933 en 1939, en je vindt deze bron.

➔ Geef een argument waaruit blijkt dat de bron bruikbaar is voor je onderzoek.

➔ Geef ook een argument waaruit blijkt dat de bron minder betrouwbaar is voor je onderzoek.

Doe het zo:

De bron is minder betrouwbaar, omdat 

• de bron gemaakt is door tegenstanders van Hitler, die daarom de zaken misschien negatiever voorstelden dan deze in werkelijkheid waren.

Opdracht 15

1/2

Huiswerk

H3.3 | Nazi-Duitsland en het buitenland

Opdrachten 1 t/m 6

H3.3 | Nazi-Duitsland en het buitenland

Opdrachten 7 t/m 15