Rode wond, decubitus, zalven

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wondzorg

Ontstaanwijze; zie boek blz.142

Huid; hoe zat het ook alweer?

Een wond is een verbreking van de continuïteit van weefsel veroorzaakt door een trauma of pathologische aandoening.

Epidermis: Opperhuid (het opperhuidweefsel) bestaat uit een vijftal lagen.

Dermis: Lederhuid geeft de huid zijn stevigheid. Deze laag bestaat uit dicht bindweefsel, verdeeld over twee lagen. In de dermis komen ook talg- en zweetklieren, haarwortels en zenuwen voor. Ook zijn er bloedvaten in deze huidlaag.

Subcutis: De subcutis is onderhuids weefsel dat voornamelijk dient voor vetopslag.

ontstaanswijze van wonden

• circulatiestoornis, (zie plaatje voet)
  
• oncologisch
• infectiewonden
• mechanisch
• chemisch
• thermisch
• elektriciteit

Ontstaanwijze; zie boek blz.142

Een wond is een beschadiging van het weefsel

Indeling volgens WCS model:

Time model

• Er wordt naar factoren gekeken die een rol spelen bij het genezingsproces van een wond
• Kan gebruikt worden bij het herkennen van een wond en bepalen en evalueren van een wondbehandeling.

Time plan: zie boek blz. 152

TIME

• T = Tissue, weefsel Wat is de kleur?
  
• I = Infectie ; is er sprake van een infectie?
• M = moisture = vocht; produceert de wond veel vocht?
• E = edge = wondranden ; wat is de toestand van de rand?

Rode wond

Een rode wond bestaat uit granulatieweefsel en bevindt zich in de regeneratiefase. 

In deze fase wordt weefsel dat verloren is gegaan, vervangen door nieuw weefsel (epithelialisatie).

Granulatieweefsel is vaatrijk en korrelig bindweefsel dat zich vormt op de bodem van een wond. 

Deze bodem is gezond.

In de granulatiefase wordt de beschadigde huid (dermis) vervangen door nieuw weefsel dat granulatieweefsel heet. In deze fase ziet de wond er vaak helderrood uit.

Een gele wond bevindt zich in de reactiefase.

 Het lichaam reageert op de wond door te starten met stolling, vaatvernauwing en afsluiting van de wond.

Dit ziet eruit als een gelig beslag op de wond. Vaak wordt ook exsudaat (wondvocht) gevormd, bestaande uit celresten en samengeklonterde eiwitten.

Gele wond

Reactiefase (ontstekingsfase) in deze fase ruimt het lichaam weefsel op, zoals oud bloed en bacteriën. Er zit wondvocht in de wond. Een wond is in deze fase altijd wat rood, gezwollen en pijnlijk.

Zwarte wond

Een zwarte wond dankt zijn kleur aan het afgestorven weefsel (necrose/débris) waar de wond uit bestaat.
Dit weefsel is een voedingsbodem voor bacteriën. De kleur kan ook bruin-grijs-gelig zijn.
Er zijn twee vormen van necrose: harde necrose (korst) en natte necrose.

 

zwarte wond

Decubitus

Is een lokale beschadiging van de huid en onderliggende weefsel, meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, als gevolg van druk of druk in samenhang met schuifkracht'.

Hoe ontstaat decubitus

* Door zitten of liggen, worden op bepaalde plekken van de huid de kleine bloedvaten en het daaronder gelegen weefsel samengedrukt

* De bloedvaten voorzien de huid en onderliggende weefsel van voedingsstoffen en zuurstof

Hoe ontstaat decubitus

* Als de huid en het weefsel te lang van voedingsstoffen en zuurstof onthouden wordt, sterven cellen af en ontstaat decubitus

* Decubitus kan ontstaan door een verminderde toevoer van bloed of door wrijving van de huid

Graad 1

Niet wegdrukbare roodheid van intacte huid

Verkleuring van de huid

Warmte

Oedeem

Graad 2

Oppervlakkig huiddefect van de opperhuid en mogelijk de huidlaag eronder

Je ziet dan een blaar

Of oppervlakkige ontvelling

Graad 3

Huiddefect met schade of necrose van huid en onderhuids weefsel

De schade kan zich uitstrekken tot aan het onderliggende bindweefselvlies

Graad 4

Uitgebreide weefselschade of weefselversterf (necrose)

Ook aan spieren, botweefsel of ondersteunende weefsels

Soms ook zonder schade aan de opperhuid

Vochtletsel

Verzorging bij vochtletsel

* Regelmatig wassen en goed drogen

* Vermijd zeepproducten, of PH neutrale zeep

* Schoon, droog, glad beddengoed

* Barrierecreme

* Vermijd huid op huid contact

* Ademende kleding

5 fasen wondgenezing

1. Hemostase (stoppen van bloeden)

2. Ontstekingsfase (reactiefase)

3. Granulatiefase (regeneratiefase)

4. Maturatiefase (rijpingsfase)

5. Littekenvorming

Invloed op wondgenezing

* Hoog bloedsuikergehalte/ diabetes mellitus

* Roken

* Slechte doorbloeding

* Leeftijd

* Gebruik van bepaalde medicijnen

* Tekort aan voedingsstoffen

* Hebben van andere chronische ziekten

Positieve invloed

* Goed eetpatroon

* Voldoende beweging

* Voldoende rust

* Niet roken

Wondbehandeling

Volg altijd het wond behandelplan van de cliënt

Time Model:

    Stap 1: Tissue

    Stap 2: Infection

    Stap 3: Moisture

    Stap 4: Edge

Rode wond

Verwijder verband

Inspecteer de wond

Verzorg de wond en breng nieuw materiaal aan

Rode droge wonden: vochtinbrengende wondbehandeling

Rode natte wonden: vocht regulerende wondbehandeling

Zalven van de huid

Verschil zalf, crème en lotion

● Een zalf is een vet smeersel, hierin zit weinig water

● Een crème is een samenstelling van vet en water

● Een lotion bevat veel water

Neutrale zalven

* Zorgen ervoor dat de huid vet blijft en niet uitdroogt. 

* Zijn met en zonder doktersrecept verkrijgbaar

* Zijn ongeparfumeerd

* De apotheker maakt ze vaak zelf

Neutrale zalven

*Mensen met eczeem hebben van nature een andere vetsamenstelling van de huid waardoor de huid droger is. 

*Een droge huid geeft meer jeuk en is gevoeliger voor prikkels van buitenaf.

*Een goede verzorging van de huid is de eerste

stap om het eczeem zo rustig en vet mogelijk te houden.

 Voorbeelden zijn:

● Cetomacrogolzalf;

● Lanettezalf;

● Paraffinevaseline;

● Vaselinelanettecrème

● Cetomacrogolcrème

● een combinatie Vaselinecetomacrogolcrème.

Zalfadviezen (bij eczeem)

● Let op de houdbaarheidsdatum op pot of tube.

● Was uw handen voordat u gaat zalven en zorg voor warme handen. Draag handschoenen

●  op de huid aanbrengen en uitsmeren;

● Probeer telkens dezelfde volgorde van zalven aan te houden, bijvoorbeeld van boven naar beneden, zodat

u geen lichaamsdelen overslaat. Waar u begint maakt niet uit.

● Zorg voor voldoende hygiëne. Schep de zalf met een lepel of spatel uit de pot zodat u niet steeds met de

handen in de zalfpot zit. Dit geldt zeker bij open eczeem.

• Hormoonzalf moet goed verdeeld over de lichaamsdelen met eczeemplekken worden aangebracht.

Hormoonzalf

* Onderdrukkende werking; 

als je stopt komen de klachten terug.

* Soms wisseltherapie: 

b.v. 3 dagen smeren en dan 4 dagen rust

dit i.v.m. gewenning

hoeveel gebruik ik nu?

FTU : finger tip unit

Aandachtspunten

-op evt open plekjes door krabben mag je gewoon zalf gebruiken.

- dun smeren, dik heeft geen beter resultaat:

de huid neemt maar een bepaalde hoeveelheid hormoon op.

- altijd handschoenen gebruiken

Steriele handschoenen

https://www.youtube.com/watch?v=KERtfaI-L5k