Het christendom in de eerste middeleeuwen

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

Hoe zie je dat het christendom onze samenleving beïnvloed?

Het Christendom in de eerste middeleeuwen (6e-10e eeuw)

Hoe werd West-Europa christelijk?

1) Het Christendom in het defensief

Zoek op wat 'defensief' betekent.

Geef een synoniem voor defensief.

1) Het Christendom in het defensief

Instructie: Op de volgende pagina staan een tijdsbalk en vier bronnen. Lees de bronnen en verbind ze met het juiste getal op de tijdsbalk.

Een nieuwe godsdienstwet (313)

Wij, keizers Constantijn en Licinus, laten aan

de christenen en alle andere mensen toe om

vrij hun godsdienst te volgen.

Marteldood van Nicasius,

bisschop van Reims. In 406

plunderden Germanen de stad

en onthoofdden de bisschop

op de drempel van zijn kerk.

Christus als Goede Herder (3de eeuw)

Het christendom kende veel

aanhangers in Rome in de

vroege keizertijd. Maar hun

monotheïsme wekte argwaan bij

de Romeinen. Christenen werden

geregeld vervolgd.

Keizer Theodosius

Deze Romeinse keizer koos in 392

definitief voor het christendom

als enige toegelaten godsdienst. 

1) het christendom in het defensief

In de bronnen bij de tijdsbalk werden enkele belangrijke begrippen vermeld: christenvervolgingen, godsdienstvrijheid en staatsgodsdienst. 

Instructie: Kies het juiste antwoord per begrip op de volgende slide.

Christenvervolgingen zijn....

1. Christenen die andersgelovigen vervolgen
2. Christenen die zich bekeerden tot de romeinse godsdienst
3. Romeinen die zich bekeerden tot het christendom
4. Christenen die worden vermoord voor hun geloof

Godsdienstvrijheid is...

1. dat iedereen binnen een gebied dezelfde godsdienst heeft
2. dat iedereen binnen een bepaald gebied zelf zijn godsdienst mag kiezen

Staatsgodsdienst is...

1. de belangrijkste godsdienst in een gebied
2. de enige toegelaten godsdienst in een bepaald gebied

1) het christendom in het defensief

Door de Germaanse invallen daalt de populariteit van het christendom

In de 4

de eeuw (klassieke oudheid) waren de omstandigheden dus gunstig voor het

christendom. Er was vanaf 313 godsdienstvrijheid. Vanaf het einde van de 4de eeuw

werd het christendom zelfs staatsgodsdienst. Maar door de Germaanse invallen in de 5de eeuw, verbrokkelde het Romeinse Rijk. De Germanen geloofden in meerdere goden, waardoor het christendom aan populariteit moest inboeten.

Door welke gebeurtenis kent het Christendom een grote terugval in Europa?

2) het christendom in het offensief

Welke heerser werd afgebeeld in de vorige afbeelding?

1. keizer Constantijn
2. Karel de Grote
3. Clovis
4. keizer Theodosius

2) het christendom in het offensief

Instructie: Bekijk het filmpje op de volgende slide. Let op de motieven waarom de koning en de Kerk gaan samenwerken.

Om welke twee redenen bekeert Clovis zich tot het Christendom?

1. Om zich te portretteren als een Romeins keizer.
2. Omdat hij een visioen van God kreeg.
3. Om de geletterde clerus te laten meehelpen in het bestuur.
4. Om ervoor te zorgen dat het christendom populairder werd.

Wat zijn de voordelen voor de Kerk bij deze samenwerking?

3) een oppervlakkig christendom

Hoe verliep de christianisering?

Amandus

Amandus was een missionaris. Het was de taak van een missionaris om de Germanen te bekeren. In de volgende tekst wordt duidelijk dat dit niet altijd vlot verliep.

Bekijk de tekst. Welke rituelen voerden de heidenen uit? Je kan inzoomen op de afbeelding.

3) een oppervlakkig christendom

Missionarissen bekeerden de Germanen. In elk dorp werd er een kerk gebouwd. Op zondag werd de mis in het Latijn voorgelezen. Omdat bijna niemand die taal sprak, bleven de Germanen in hun oude goden geloven.

Missionaris

Een persoon die anderen probeert te bekeren tot zijn eigen geloofsovertuiging.

Bomen

Kruispunten

Snoer

Tempels

Kaarsen

Thor-hanger met kruis

Kapel bij kruispunt

Kaarsen bij Heiligen

Kapel bij boom

Tempel: omgebouwd tot kerk

Zoek een voorbeeld van een heidens ritueel dat in een christelijke versie
bewaard bleven. (Tip: feest)

Synthese

Christenvervolgingen: Het christendom is niet toegelaten en gelovigen worden gedood.

Godsdienstvrijheid: je mag je geloof zelf kiezen.

Staatsgodsdienst: Het geloof is verplicht in het volledige rijk.

Door de Germaanse invallen viel het West-Romeinse Rijk. De Germanen brachten hun eigen godsdienst mee, daardoor daalde de populariteit van het christendom.

Vanaf 500 laten Germaanse koningen zich dopen. Daardoor groeit het christendom opnieuw. Germaanse koningen hadden geletterde geestelijken nodig om mee te helpen in het bestuur.

Missionarissen bekeerden de Germanen. Dit gebeurde slechts oppervlakkig, waardoor de Germanen in hun eigen goden bleven geloven. De Kerk loste dit op door heidense gewoonten in een christelijk jasje te steken.

Op het einde van de klassieke oudheid, waren de omstandigheden gunstig voor het Christendom. Het christendom was ..1.. in het WRR. Maar wanneer het WRR valt, krijgt het christendom het moeilijk. De ..2.. brachten hun eigen godsdienst met zich mee.

De omstandigheden worden rond 500 gunstiger voor het Christendom wanneer ..1.. zich laten dopen. Zij hadden namelijk ..2.. nodig voor hun bestuur. Doordat zij christelijk werden, werden hun onderdanen ook bekeerd. Dit gebeurde door ..3..

In elk dorp werd een ..1.. gebouwd. Daarin werd de mis voorgedragen in het ..2.. Omdat de mensen deze taal niet begrepen, bleven ze vasthouden aan hun oude gewoontes. De oplossing van de Kerk was om heidense gewoontes in een christelijk jasje te stoppen.