6.1 De achtergrond van het conflict.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 6: 

Het Israëlisch-Palestijnse conflict

§6.1 De achtergrond van het conflict

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom het gebied waar nu Israël ligt, een belangrijk gebied is voor Joden, christenen en moslims.
• Je kunt de oorzaken en gevolgen noemen van het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk.
• Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van de verhuizing van joden naar Palestina vóór 1939.

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom het gebied waar nu Israël ligt, een belangrijk gebied is voor Joden, christenen en moslims.

Voorgeschiedenis

Om het Israëlisch-Palestijns conflict goed te kunnen begrijpen moeten we 3000 jaar terug in de tijd.

Drie geloven

Joden in het Romeinse Rijk 

• Leefden in de provincie Judea (huidige Israël)
• Joods koninkrijk 

• Romeinen veroveren dit gebied rond het jaar 1
• Spanningen tussen Romeinen en Joden: Romeinen geloven in meerdere goden (polytheïsme), Joden maar in één god (monotheïsme). 

Joden

• Een eigen taal, cultuur en godsdienst. 
• Heilig boek 'Tenach' 
• Hun God werd vereerd in een grote Tempel in Jeruzalem.  

Joodse diaspora

• Na een Joodse opstand tegen de romeinen worden Joodse rituelen verboden en de Joodse Tempel werd verwoest (70 na Chr.)

• Steeds meer Joden trekken/vluchten weg uit de provincie Judea (latere naam: Syria-Palestina)

• De verspreiding van het Joodse volk over de hele wereld heet diaspora.

Christendom

• Uit het Joodse geloof was het Christendom ontstaan.  
• Belangrijk verschil: christenen willen anderen bekeren.
• Grote delen van Europa en het Midden-Oosten werden hierdoor christelijk. 

Islam

• In de 7e eeuw kwam de islam op.
• Ook de islam is een monotheïstische godsdienst.
• In het Midden-Oosten verdrong de islam het christendom bijna helemaal. 

Overeenkomsten

1. Eén God (monotheïstisch)

2. Eén heilig boek.

3. Jeruzalem is belangrijk.

Jeruzalem

• Voor alle drie de geloven is Jeruzalem een heilige stad met belangrijke heiligdommen. 
• Daardoor is er heel wat strijd geweest over wie Jeruzalem mag besturen.
• Ook nu is hier nog ruzie over. 

Leerdoelen

• Je kunt de oorzaken en gevolgen noemen van het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk.

Ottomaanse Rijk (Turkse Rijk)

• Rond 1450: ontstaan
• In de 19e eeuw steeds zwakker. Nauwelijks industrie. 
• Ottomaanse Rijk kon niet op tegen  staten zoals Frankrijk en Groot-Brittannië.
• Begin 20ste eeuw werd het Midden-Oosten interessanter i.v.m. de ontdekking van olievelden.

• Tijdens WOI lukte het Westerse landen een groot deel van Ottomaanse Rijk te veroveren.
• Na 1918 werd het gebied opgeknipt in enkele mandaatgebieden: Gebied dat op verzoek van de Volkenbond (voorloper VN) werd bestuurd door een ander land.
• De Britten bestuurden Palestina.
  
  

Arabische nationalisten

Groot-Brittannië beloofde in 1915 aan de Arabieren om van Palestina een onafhankelijke Arabische staat te maken. Dit in ruil voor hun strijd tegen de Ottomanen in de eerste wereldoorlog. 

Groot-Brittannië beloofde ook aan Joden een eigen staat in Palestina. 

Leerdoelen

• Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van de verhuizing van joden naar Palestina vóór 1939.

Antisemitisme

• Joden waren vaak een minderheid in Europa
• West Europa vanaf 1800 minder gewelddadig door wetten 
• Oost Europa leefden Joden afgeschermd. Bij spanningen werden zij slachtoffer van pogroms.

Een pogrom is een gewelddadige uitbarsting van jodenhaat

Zionisme

• = Joods nationalisme, streven naar een onafhankelijke staat. 
  
• In 1917 Britse minister Balfour belooft dat ze een staat mogen stichten in Palestina

Groot-Brittannië doet dus een dubbele belofte: 

1. 1915: beloofden ze Arabische nationalisten om hen te helpen van Palestina een onafhankelijke Arabische staat te maken
   
2. 1917: Arthur Balfour beloofde dat de Joden een 'nationaal tehuis' mochten stichten in Palestina. 
   

Joodse immigratie - Palestijnse problemen

• Door de Britse toezegging van een Joods nationaal tehuis: veel Joodse immigranten (ongeveer 40.000) naar Palestina 
  
  

• Rijke Joden kopen veel grond van Arabische grootgrondbezitters: Palestijnse Arabieren worden van hun land gezet

Joodse immigratie – Palestijnse problemen 

• Grote immigratie en Joodse landaankoop zorgen voor irritatie en angst bij de Palestijnse Arabieren

• In het gebied ontstaan rellen

• Joden vinden dat de Britten niet genoeg doen tegen het Arabische geweld en richten daarom hun eigen 'leger' op (Hagana)

Opkomst Adolf Hitler 1933

• Anti-Joodse wetten zorgen voor emigratie uit Europa

• Veel Joden willen het liefst naar de VS maar dat land heeft strenge immigratiewetten

• Joden kiezen daarom voor Palestina. Gevolg: 170.000 Joodse migranten in drie jaar tijd

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waarom het gebied waar nu Israël ligt, een belangrijk gebied is voor Joden, christenen en moslims.
• Je kunt de oorzaken en gevolgen noemen van het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk.
• Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van de verhuizing van joden naar Palestina vóór 1939.