Les 2.2.3 BBL Pijn Thorax + agressieve patiënt (TRG-AFP)

• Triage
• MBO
• Studiejaar 1

Triage DA1BOL

Les BBL 2.2.3

 2023-2024

Pijn Thorax

de agressieve patiënt

 Janine Bouwmeester

De les vandaag:

- terugblik vorige les

- Pijn Thorax

- Agressieve patiënt

- Casus

- Huiswerk: leren voor toets

Versta je onder ophoesten van 'matig bloed" Ophoesten van slijm met overduidelijk bloed? (NGH)

1. waar
2. niet waar

Kijk op thuisarts.nl

Pijn thorax

Wanneer pak je deze kaart?

Welke vragen stel je?

Oorzaken/symptomen

Urgenties

Adviezen

Pijn thorax - wanneer deze kaart?

Kun je voorbeelden bedenken van klachten waarmee de patiënt belt en dat je triage gaat uitvoeren via de kaart pijn thorax?

Vaak acute pijn op de borst

Zonder trauma - anders trauma thorax gebruiken

Ook druk op de borst

Benauwdheid - als je niet weet of het cardiaal of pulmonaal is

Ook nog triage uitvoeren als de pijn op de borst al over is!!

Welke oorzaken kun jij bedenken die pijn op de borst geven?

- Myalgie - vanuit spieren of skelet

- Psychosomatisch - stress/psychische problemen

- Cardiaal - problemen met het hart

- Pulmonaal - problemen met de longen

- Gastro- intestinaal - problemen met maag/darm stelsel 

Niet alle bovenstaande klachten zijn spoedeisend - d.m.v. jouw triage juiste urgentie bepalen

Cardiale pijn U1 / U2 

Hevig

Drukkend/beklemmend

Midden op de borst/bandgevoel

Uitstraling: kaak/arm/rug

Alarmerend!!! - als er vegetatieve verschijnselen bij komen - wat zijn dat ook al weer?

Duizelig, neiging tot flauwvallen, bleek/grauw, zweten, misselijk) 

Bijkomende dyspnoe (benauwdheid) ook alarmerend 

Cardiale klachten bij mannen en vrouwen zijn anders - bij vrouwen vaak a-typisch - bij diabetes ook a-typisch verloop!!

Wanneer U1 en wanneer U2 bij deze typische klachten? --> afhankelijk van de tijd/duur (< of > dan 12 uur en beloop

U1: < 12 uur én > 12 uur maar toenemend/verergerd

U2: >12 uur onveranderd

Bij matige pijn i.p.v. hevige pijn - U3

Bij typische klachten die over zijn op het moment van bellen - U3 

Belangrijke vragen

Om een goed beeld te vormen en dus de juiste urgentie te kunnen bepalen:

- Hoelang? >12 uur/ <12 uur?

- Beloop - hoe begonnen, hoe is het nu?

- Waar zit de pijn? 

- Vegetatieve verschijnselen?

- Karakter: beklemmend/ drukkend/ bandgevoel (cardiaal) verbonden aan de ademhaling (pleuraal)

- Voorgeschiedenis: hartinfarct of ingreep kransslagaders gehad?

Advies bij cardiale pijn

Wanneer je via triage hebt vastgesteld dat het vermoedelijk om cardiale klachten gaat en je hebt je beleid ingezet - welk advies geef je de patiënt ter overbrugging mee?

Rustig zitten, geen inspanning. Bij gebruik van nitro-preparaten voor deze klachten, dat nu ook doen.

Maximaal 3x gebruiken met tussenpozen van 5 minuten

Laat de patiënt niet alleen - patiënten ook nooit alleen naar de praktijk laten komen!

Bronchuscarcinoom

Wat is het: Longkanker

Wat is de oorzaak: 90% van de gevallen roken

Wat zijn de klachten: Longkanker kan verschillende klachten geven. Bijv. bloed hoesten, langdurige heesheid (hoest is vaak pas een laat verschijnsel als de tumor al veel ruimte inneemt)

Behandeling: afhankelijk van de vorm/plaats, bijv. operatie, bestraling of chemo. Niet altijd curatief.

preventief, curatief, symptomatisch

Pijn thorax door pulmonaal probleem

Wat is een pulmonaal probleem?

Wat is er typisch aan pleurale pijn? 

Welke pulmonale ziektebeelden in je achtergrondinformatie zie je?

Pijn op de borst - vaak in combinatie met benauwdheid (of kortademigheid) door een probleem vanuit de longen

Karakter van deze pijn: is verbonden aan de ademhaling (dit is niet perse zo bij cardiale problemen)

Longembolie - stolsel in longvaten 

Pneumothorax - klaplong

Wanneer kortademigheid/benauwdheid voorop staat - dan andere kaart pakken - heir komen we in een volgende les op 

Pneumothorax

Wat is het: Klaplong (verbinding tussen longen en longvliezen, er stroomt lucht tussen de vliezen)

Oorzaak: meestal spontaan

Klachten/ verschijnselen: veel pijn en kortademigheid (long komt in de verdrukking)

Behandeling: bij kleine klaplong RUST, bij iets groter, een drain om vocht af te voeren, soms vliezen aan elkaar plakken of gaatje dichten met operatie.

Wat kan arts zien op X-thorax?

Komt vooral voor bij lange dunne mannen.

Oorzaak kan ook trauma of een ziekte zijn (kanker in de longvliezen bijv.).

Pleuritis

Veel pijn!!

Oorzaak:

Bij jonge mensen vaak een virus

Vocht tussen de longvliezen

longvliezen zijn erg gevoelig.

Bij andere oorzaken van pleuritis zit er vaak vocht tussen de longvliezen. Als dit vocht veel eiwit bevat, wordt gesproken van pleura-exsudaat . 

Oorzaak kan bijv. zijn; gevolg van longontsteking, maar kan ook gevolg van kanker zijn.  In het pleuravocht bevinden zich dan kankercellen. Berucht is de kanker van de longvliezen zelf. 

Longembolie

Bij een longembolie zit een bloedvat (slagader) naar de longen verstopt.

Daardoor komt er minder zuurstof in het bloed.

Patiënt is benauwd, kan een angstig gevoel geven. 

Onderzoeken: bloed of longscintigrafie 

Pijn thorax door gastro-intestinaal probleem 

Wat betekent een gastro-intestinaal probleem?

Waarom staat dit op de kaart pijn thorax?

Welk ziektebeeld in je achtergrondinformatie zie je? Welke symptomen horen hier bij?

Problemen vanuit maag/darmstelsel

Maag/darmklachten kunnen een gevoel van pijn op de borst veroorzaken

Refluxoesofagitis

Oprispend maagzuur kan scherpe en branderige pijn veroorzaken midden op de borst. Verergert tijdens vooroverbuigen of liggen. Bij reflux kunnen oesofagusspasmen optreden die verminderen na nitroglycerine.

Pijn thorax door myalgie

Wat is myalgie?

Welke urgentie hoort hier bij?

Welke adviezen geef je?

Pijn door spieren/skelet

In principe U5

Myalgie is pijn aan een (overbelaste of verrekte) spier. Het herstel is afhankelijk van de ernst en kan enige weken duren. In de acute fase koelen. Rust en warmte bevorderen bij spierpijn het genezingsproces. Paracetamol tegen pijn.

Pak de kaart er eens bij

Snap je de vragen - urgenties?

Wat zou je doen?
Meneer Larsson belt naar de praktijk. Hij heeft sinds 2 uur een wat drukkende pijn op zijn borst. Hij zou deze pijn een 5 of 6 geven als cijfer. Hij voelt zich niet klam, zweterig of duizelig. De pijn straalt niet uit. Hij is niet duizelig.

Wat voor urgentie komt je op uit?
Wat is je vangnet?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

U3 – dringend i.vm. Matige pijn.

Vangnet: direct contact opnemen bij: toename pijn, uitstraling, vegetatieve verschijnselen

Wat zou je doen?
Mevrouw Dilan (23 jaar oud) belt naar de praktijk. Ze heeft zo’n pijn op haar borst.
Ze is gister in de sportschool geweest en heeft zichzelf daar flink uitgedaagd met het wegdrukken van gewichten.
Er is geen uitstraling; geen vegetatieve verschijnselen. Het zit over haar hele borst, maar ook schouders en bovenarmen, alles doet daar zeer.

Welke urgentie kies je?

1. U2
2. U3
3. U4
4. U5

U5 - vermoedelijk myalgie

Adviezen geven

Wat zou je doen?
Mevrouw Jackson belt over haar man. Hij geeft sinds een half uur pijn op zijn borst aan. Hij kan zelf echt niet aan de telefoon komen hoor….het wordt steeds erger. Hij ziet er ook zo naar grijzig uit en zweet helemaal. Het voelt alsof er een olifant op zijn borst is gaan zitten…
Dit heeft hij nog nooit gehad! Nitro..? Nee dat heeft hij niet hoor.
Welk beleid kies je? Waarom?
Hoe zet je dit in?

1. U1
2. U2
3. U3
4. U4

U1 –< 12 uur, snel progressief, vegetatieve verschijnselen en grauw.

Vangnet: Meneer laten zitten, bij meneer blijven. Geen inspanning leveren.

Bij verergering/wegraken - 112 bellen

Hoe overleg je dit met de HA?

GOLD-stadium (I t/m IV)

De ernst van COPD wordt in stadia ingedeeld.

- mate van klachten en beperkingen adhv vragenlijst

- aantal exacerbaties per jaar (zkh of corticosteroïden)

- FEV1 waarde

- voedingstoestand van de patiënt

Leg aan de patiënt uit wat met bovenstaande wordt bedoeld.

Waarom kan GOLD score belangrijk zijn? 

De agressieve patiënt

Heb je dit zelf meegemaakt?

Wat kun je doen om te de-escaleren?

Hoe geef je een grens aan? 

S: 

Begin met ingangsklacht

Noteer ALLE informatie die je hebt gekregen

Zo kort mogelijk

Logische opbouw

Pas op met afkortingen (sommige afkortingen kunnen wel)

Denk aan de hulpvraag....

O 

Leeg laten bij telefonische triage

E

Ingangsklacht

Geen diagnose

P 

Begin met urgentie

Reden dat je voor deze urgentie kiest

Afspraak dit je hebt gemaakt

Adviezen/vangnet uitschrijven

Casus oefenen

- 1 assistent (vrijwilliger of wijst docent iemand aan?)

- 1 patiënt (casus gemaakt als huiswerk)

- Andere studenten openen een SOEP formulier en typen het gesprek uit

- Pak ter ondersteuning je gespreksfasen kaart...

Klassikaal nabespreken - gesprek én SOEP

Casus: zie lesmateriaal

SOEP: zie lesmateriaal

Huiswerk

Toets volgende week over de onderwerpen tot aan nu

Brandwonden, wonden, tetanus

hoesten en kortademig

pijn thorax