Les 3: De Griekse cultuur (paragraaf 3.3)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Laptop (dicht)

Welkom bij de Geschiedenisles ZV1!

Niet op tafel:

Telefoon of Zakkie

Tas

Warming-up: Schrijf de antwoorden in je schrift:

1. Welke bestuursvorm had de stadstaat Athene?

2. Wat is het verschil tussen een tirannie en een monarchie?

3. Waarom stichtten de oude Grieken kolonies op andere plekken dan Griekenland?

Welk woord weg?

1. Monarchie
2. Koningin
3. Vorst
4. Tiran

Welk woord weg?

1. Athene
2. Polis
3. Aristocratie
4. Democratie

Programma deze les:

1. Warming-Up

2. Lesdoelen

3. Sleepopdracht democratie 

4. Uitleg Griekse cultuur, 

5. Opdrachten

Hoofddoelen

Kun je de begrippen ambachtslieden, farao, ambtenaren, sociale verschillen, hiërarchie en hiërogliefenschrift uitleggen. (R)

Je kunt uitleggen dat Egypte rond 3000 werd verenigd door een farao. (R)

Je kunt uitleggen hoe het hiërogliefenschrift hielp bij het besturen van een staat. (T2)

Je kunt uitleggen waarom er rituelen waren bij het maken van mummies. (T1)

Je kunt uitleggen waarom alleen de aller rijksten zich een mummificatie konden veroorloven, en dat daarom mummies iets zeggen over sociale verschillen in Egypte. (T2)

Je kunt verklaren wat de sociale, politieke en economische veranderingen met de gemeenschappen deed. (T2)

Subdoelen/checklist

Hoofddoel

Je kunt de Griekse cultuur beschrijven

1. Je kunt de volgende begrippen beschrijven: mythe, orakel, wetenschappers, filosofie, polytheïsme (R)

2. Je kunt beschrijven hoe de Griekse cultuur eruit zag. (T1)

3. Je kunt het verschil tussen politiek, economie en cultuur uitleggen. (T2)

4. Je kunt uitleggen dat wetenschappelijk denken is ontstaan in Griekse poleis (T2)

Herhaling

Stemmen

Volksvertegenwoordigers

Alleen mannen mogen stemmen

Het volk is de baas

Er is ook een koning

Wat is een cultuur?

Cultuur

Opdracht Athene vs. Sparta

1. Maak groepjes van 4 of 5!
2. Open de volgende link: https://view.genial.ly/6560977c05b3c500103ce684
3. Kijk naar het materiaal en maak in de groep een tegenoverstelling van Athene en Sparta! Let op de volgende aspecten:

• Staatsvorm / samenleving
• Cultuur
• Opvoeding
• Ontstaan van de ruzie tussen Athene en Sparta
• De Peloponnesische Oorlogen (vechtstrategieën en verloop)

Tip: Verdeel het werk!

Athene

Sparta

Zeus: heerser van de Olympus

Hera: godin van de Griekse vrouwen

Poseidon: de zeegod van de Grieken

Demeter: godin van de vruchtbaarheid

Athena: godin van de wijsheid

Apollo: god van de wijsheid

Artemis: godin van de jacht

Ares: woeste oorlogsgod 

Hephaistos: god van smeedkunst en vulkanen

Aphrodite: godin van de liefde

Hermes: boodschapper van de Griekse goden

Hades: god van de dood

Dionysus: de wijngod

De almachtige goden

- Dingen in de natuur die de Grieken niet konden verklaren

- Pestepidemieën, zonsverduistering, aardbevingen en onweer als straf van de goden

Om te weten welke god boos was gingen de Grieken naar orakels (heilige plaatsen waar je via priesters of priesteressen antwoord kon krijgen).

Verhalen over de goden = mythen (leerzaam)

De natuur begrijpen

Rond 600 v. Chr. gingen sommige mensen anders tegen deze mythen aankijken:

• Handel met Perzen en Egyptenaren (andere verhalen en verklaringen voor allerlei natuurverschijnselen)
• Filosofen (letterlijk: vrienden van de wijsheid) aan het begin van de moderne wetenschap!
• Hellenistische tijd vanaf 300 v. Chr.: Alexandrië in Egypte als belangrijkste centrum van de wetenschap.
• Verspreiden van de wetenschap over de hele toen bekende wereld!

De mens begrijpen

Vanaf de 5e eeuw v. Chr. begonnen de filosofen steeds meer na te denken over de mens en de samenleving. 

Sokrates (469 - 399 v. Chr.)

Bestaat goed en kwaad eigenlijk?

Welke staatsvorm is het beste?

Zijn alle mensen gelijk?

Amphiaros raakt de schouder van Archinos aan

Archinos vraagt om hulp

Een slang bijt de slapende Archinos

Het paneel op de pilaar toont dat het gaat om een heilige plek

Twee ogen beschermen het reliëf tegen het kwaad

Oude Grieken hadden twee grote hobby's: beeldhouwen en architectuur

: 

Pak je leerboek, blz. 42 t/m 63

Bekijk de bronnen 1 t/m 32 

Maak een schema in je schrift:

Reliëf	Standbeeld	Schilderij	Anders
Bron 4		Bron 1
etc.

Mythe

Wetenschap

Ga op zoek naar voorbeelden van Griekse mythologie in de hedendaagse samenleving, namelijk in voetbalclubs.

 

 Zoek naar voetbalclubs met een naam die verwijst naar de Griekse mythologie.  Onderzoek waarom deze clubs de namen hebben gekozen en of het logo en de kleuren van de clubs ermee te maken hebben. 

Voorbeeld: 

Ajax Amsterdam

Wil je wat langer stilstaan bij de Griekse filosofen en hun ideeën? In deze opdracht verdiep je je in een filosoof en zijn denkbeelden. 

 

 Als een Griekse filosoof in onze tijd had geleefd had hij vast een mooie website gehad waar de mensen hem kunnen vinden. Voor wijze raad, huiswerkbegeleiding of personal coaching voor een belangrijke sportwedstrijd. Kies een beroemde filosoof uit de Griekse wereld en ontwerp de frontpage van zijn website. Zet op deze "pagina" een profiel waarin hij vertelt hoe hij denkt over mythen en wetenschap.

Maak opdracht  (werkboek blz. ) 

IN STILTE!