6.4: Noordelijk Bezoek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, mavo
• Leerjaar 1

H6: Licht op de Middeleeuwen

6.4: Noordelijk bezoek

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Leerdoelen

1. kun je herkennen en uitleggen wie de Vikingen waren

2. kun je voorbeelden geven van positieve en negatieve gevolgen van de komst van de Vikingen.

3. kun je uitleggen welke feiten en meningen er over de Vikingen bestaan.

4. Kun je voorbeelden geven van de invloed van de Noormannen op Noord-Europa.

5. Kun je verschillende voorbeelden geven waarom de plunderingen van de Noormannen in de elfde eeuw afgenomen zijn.

+ ken je de begrippen Noormannen, Vikingen, rooftochten en Scandinavië.

Wat weet je van
Vikingen?

Wijs het juiste leefgebied van de Vikingen aan op de kaart.

Leefgebied

Rond het jaar 800 vonden er in West-Europa veel invallen vanaf zee plaats. Deze Noormannen uit  kwamen snel aan land en spraken in Europa enorm tot de verbeelding. 

De Noormannen (Vikingen) kwamen uit het gebied dat nu Scandinavië heet.  

 

Rooftochten

Vanuit Scandinavië vertrokken veel mensen op zoek naar nieuwe woonplaatsen. Eerst werden IJsland en Groenland gekoloniseerd. In West-, Midden- en Noordoost-Europa lagen veel rijkdommen voor het grijpen. Hierom werden er veel plundertochten gehouden op kloosters en handelssteden. 

In Nederland werd er bij Dorestad (nu Wijk bij Duurstede) veel geplunderd. 

Schepen

Om te reizen bouwden de Vikingen goede schepen, de bekendste is het langschip. Dit schip was snel en licht, en geschikt voor handel en oorlog. Ze konden met die schepen goed op de zee en goed op de rivieren varen, een groot voordeel!

Op de voorkant werd vaak uit hout een draken- of slangenkop gesneden om tegenstanders bang te maken en boze geesten te verjagen.

Sleep de afbeeldingen naar het juiste vak. Kies of de afbeelding een oorzaak of gevolg is van de komst van de vikingen.

                         

Oorzaak

Gevolg

Welke landen hebben de Vikingen allemaal ontdekt?

1. Walhalla - IJsland - Amerika
2. IJsland - Groenland - Amerika
3. Walhalla - IJsland - Groenland
4. Walhalla - Groenland - Amerika

Twee uitspraken:

1. Dorestad werd aangevallen in 834. Dat is dus in de 8e / 9e eeuw. 

2. Vikingen hebben koeienhoorns op hun helm. Deze uitspraak is juist / onjuist. 

1. 1 = 8e 2 = juist
2. 1 = 8e 2 = onjuist
3. 1 = 9e 2 = juist
4. 1 = 9e 2 = onjuist

Je ziet een oude schoolplaat over de Vikingen van Isings uit 1927.

Geschreven bronnen zijn bronnen met tekst.

Ongeschreven bronnen zijn afbeeldingen of voorwerpen.

Primaire bronnen zijn bronnen die uit de tijd zelf komen. 

Secundaire bronnen komen van iemand uit een andere tijd.

De schoolplaat hiernaast is dus een.....

1. ongeschreven primaire bron
2. ongeschreven secundaire bron
3. geschreven primaire bron
4. geschreven secundaire bron.

Hier zie je een hele bekende schoolplaat over de Vikingen. Kun jij alle onderdelen vinden? 

Plunderaar met helm

Loopplank

Drakekop

Zeil

Muzikant

Plundering/brand

Karel & de Noormannen

Karel de Grote kwam regelmatig in conflict met de Noormannen. Hij voerde oorlogen tegen de Saksen, een Germaans volk en bondgenoten van de Noormannen. 

Bovendien hadden de Noormannen het voorzien op de rijkdommen in het Frankische rijk. Ten slotte zag Karel de Grote het als zijn taak als christen om de Noormannen te bekeren tot het christelijke geloof.

Welke zin over de godsdienst van de Vikingen is juist? 

1. De Vikingen geloofden in één god. Dat noem je monotheïsme.

2. De Vikingen geloofden in meerdere goden. Dat noem je monotheïsme. 

3. De Vikingen geloofden in één god. Dat noem je polytheïsme

4. De Vikingen geloofden in meerdere goden. Dat noem je polytheïsme.  

1. Zin 1
2. Zin 2
3. Zin 3
4. Zin 4

Noorse godsdienst

De Vikingen hadden een polytheïstische godsdienst. 

De bekendste goden zijn Odin, Thor, Loki en Freya. Deze goden werden vereerd in de tempels, met standbeelden en offers. 

Volgens de Vikingen behoorde het Walhalla toe aan de oppergod Odin. Om een plekje in het Walhalla te verkrijgen, moest je sterven in de strijd. 

Aanpassing aan Europa

In de 11e eeuw werden de aanvallen van de Vikingen minder:

• Veel Vikingen bleven in de geplunderde gebieden wonen. 
• Veel Noormannen bekeerden zich alsnog tot het christendom
• Er werden vredesverdragen getekend tussen Europese koningen en de Vikingen. Zo kregen de Vikingen in 911 het Franse gebied Normandië. 

Werktijd

Nu

Volgende keer

KLAAR ?

Maak paragraaf 6.4: Noordelijk bezoek

Hoe?

• Alleen
• Muziek in mag
• Vraag? Steek je vinger op!

Vroeger & Zo: De Vikingen komen (15 min) + verdere werktijd

Nakijken 

Hoe?

• Lever je opdrachten in en laat het me weten. Je kan via Tijd voor GS zelf nakijken.