Grammatica herhaling 28 nov

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Planning:

• Uitleg
• Zelf aan de slag

Grammatica 

Vandaag herhalen we:

Het werkwoordelijk gezegde (WWG)

Het onderwerp (OND)

Het lijdend voorwerp (LV)

Nieuw:

Splitsbare werkwoorden

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Splitsbaar werkwoord

Soms kan de persoonsvorm van een werkwoord gesplitst in de zin voorkomen.

Ruimt op komt van het hele werkwoord opruimen.

Ruimt en op horen bij elkaar en vormen samen één zinsdeel.

Mijn vader laat elke avond de hond uit.

Wat is de pv?

1. laat uit
2. laat
3. uit

De docent kijkt de toets na.

Wat is de pv?

1. kijkt
2. kijkt na
3. na

Onderwerp - OND

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Staan er nog meer werkwoorden in de zin?

Stap 3: Wie/wat + wwg = het onderwerp

Wat is het OND in de volgende zin:

De timmerman zaagt de planken.

1. de timmerman
2. zaagt
3. de planken

Wat is het OND in de volgende zin:

Straks kijk ik de oefening na.

1. straks
2. kijk na
3. ik

Lijdend voorwerp - LV

Stap 1: Zoek de persoonsvorm.

Stap 2: Staan er nog meer werkwoorden in de zin?

Stap 3: Wat is het onderwerp van de zin?

Stap 4: Wie/wat + onderwerp + wwg + = het lijdend voorwerp

Wat is het LV in de volgende zin:

Kun je mij die lastige som uitleggen?

1. Kun
2. je
3. die lastige som

Wat is het LV in de volgende zin:

Mijn vader poetst zijn auto.

1. Mijn vader
2. zijn auto
3. poetst

Lidwoord - LW

Een lidwoord staat altijd voor een zelfstandig naamwoord.

DE jongen

HET meisje

EEN jongen en EEN meisje

Zelfstandig naamwoord

Achter een lidwoord staat altijd  een zelfstandig naamwoord.

de JONGEN

het MEISJE

een JONGEN EN EEN MEISJE

Namen zijn ook zelfstandige naamwoorden. Je zet hier geen lidwoord voor. Bijvoorbeeld:

Indy, Limburg, Rotterdam, Efteling, Feyenoord, Máxima

Je bewaart je geld in een....

1. portemonee
2. portemmonnee
3. portemmonee
4. portemonnee

Een ....... is een zomerse vrucht

1. ananas
2. annanas
3. anannas
4. annannas

Op mijn kamer ligt altijd veel ....

1. romel
2. rommel
3. romel
4. rommol

Een toetje met .... vind ik altijd heerlijk.

1. banaan
2. bannaan
3. baanaan
4. baanan

Die nieuwe Miss World is echt een ....

1. schoonheit
2. schoonheid
3. schoonhijt
4. schoonhijd

Het hoofd van de politie noem je de ....

1. comisaris
2. comissaris
3. commisaris
4. commissaris

eend + kroos =

1. eendenkroos
2. eendekroos

zon + hoed =

1. zonnenhoed
2. zonnehoed

reus + rad =

1. reuzerad
2. reuzenrad

maan + schijn =

1. maneschijn
2. manenschijn

groente + soep =

1. groentesoep
2. groentensoep

Zelf werken

• Basis  en Kader Blok 2 Grammatica: 2.4 - 2.5 - 2.6 - 2.7

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp met 'aan'

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met 'aan' of 'voor', maar dat hoeft niet altijd. 

Als 'aan' of 'voor' niet aan het meewerkend voorwerp voorafgaat, kan je het 'erbij denken' / het toegevoegen.

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heeft de docent jou een voldoende gegeven?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje.

Zij heeft het mij toch verteld.

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Zij heeft hem het nieuwtje al verteld.

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Heb je voor mij ook een blikje meegebracht?