revius retorica

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Hier is hij dan, de  langverwachte retoricacursus 2021. 

Nu hoor ik jullie al een beetje denken, fijn hier komt die flauwe voorzitter met een retoricacursus vlak voor de voorjaarsvakantie. Maar ik beloof jullie dat aan het einde van deze cursus jullie allemaal betere debaters zullen zijn. 

Maar eerst, waar denk je aan bij het woord retorica?

Retorica in 1 zin

Retorica valt het best te omvatten als de kunst van het overtuigen. Want denk maar eens na, is iedereen die je kent even overtuigend? Nee natuurlijk niet. Maar vaak zijn de mensen waar men het meeste respect voor heeft degene die de menigte het beste kunnen overtuigen.

Oude grieken

Retorica ontstond in het oude Athene samen met de democratie.  Maar de meningen van de filosofen uit die tijd verschilden nogal.

Plato.

Plato vergeleek retorica met een krachtig wapen, als een AK-47. Maar zeg nu zelf iedereen een AK-47 geven is niet het allerbeste idee in de wereld. 

Deze vergelijking klopt opzich ook wel, kijk bijvoorbeeld naar Hitler. Hij zou zonder zijn goede spreekvaardigheid nooit aan de macht zijn gekomen.

Meer dan praten

Wat wel gezegd moet worden is dat retorica veel meer is dan alleen spreken, al gaan we ons voor nu juist door op focussen. Retorica is ook de gave om meningen goed te onderbouwen en het vinden van nieuwe kennis.

Hoe spreek je nu overtuigend? 

Eigenlijk weten jullie al een beetje hoe je overtuigend moet presenteren. Rechtop staan, luid en duidelijk praten, ogen de zaal in. En dit is vaak al genoeg voor een acht. Maar bij retorica gaat het allemaal om de details. Dit is ook vaak de reden dat oudere jury's lagere scores geven. Want zij letten veel meer op de details. 

Element van retorica

Toonatie, oftewel emoties in je stem en ook sarcasme

Volume, Ben je wel goed te verstaan? 

Lichaamshouding, sta je er als de beste debater van Maassluis of als een bange reservist? 

Gebruik van gebaren, spreek je wel met je hele lichaam?

Tempo, laat je de belangrijke delen van je betoog duidelijk overkomen? Neem je pauze's waar nodig?

Er zijn eigenlijk veel meer delen van retorica, maar hier focussen we ons nu even op.

Voorbeelden en uitleg

Alle punten van de vorige slide zullen aan de hand van voorbeelden verder worden toegelicht. Want anders zitten jullie ook alleen maar tegen een lapt tekst aan te kijken en dat is ook niet de ideale manier om mensen hun aandacht bij de cursus te houden.

Wat viel jouw op aan deze speech van Kennedy?

Kennedy

Man wat kon Kennedy goed spreken! Wat vooral opvalt is het feit dat hij bij ieder kernpunt van zijn speech een pauze neemt. voornamelijk namelijk tijdens het let them come to Berlin gedeelte van de speech. Hierdoor bouwt hij als het ware een bepaalde spanning op, door de luisteraars als het ware te laten wachten. Daardoor komt de quote ook extra hard binnen. Een goed voorbeeld van het gebruik van een gevarieerd tempo en van kleine pauzes in een speech.

Slechte speeches

Speeches gaan natuurlijk lang niet altijd goed, daar kan iedereen over meepraten. Maar het volgende voorbeeld maakt wel heel erg duidelijk dat altijd opgewonde praten niet altijd een goed idee is.

Nou, wat ging er allemaal fout tijdens deze speech?

Toon   

De toon van deze man was veel te eenvoudig. Er zat geen variatie in. Dit is belangrijk omdat je publiek eigenlijk alleen al aan je toon moet kunnen afleiden wat de belangrijkste punten uit je verhaal zijn. Maar dat kan niet als je alleen maar schreeuwt.

Zijn volume ging ook omhoog op de gekste momenten. Dit filmpje is vervelend om naar te kijken, laat staan om naar die man te luisteren.

houding en Pauze's 

Deze man beging een van de hoofdzondes van de retorica, namelijk het lopen tijdens een speech. Het geeft een zenuwachtige indruk en de cameraman zal je haten. Verder nam hij pauze's op de slechste momenten, niet voor of na een hoogtepunt. Maar tijdens. Verschrikkelijk!!!!!

Houding en pauze's

Kijk het volgende filmpje niet helemaal. Tenzij je er echt zin in hebt.

Wat deed Barack Obama NIET zo goed tijdens zijn speech.

1. Gebruiken van de handen
2. Variëren in toon
3. Pauze's op de juiste punten nemen.
4. Variëren in tempo

Obama

Niemand, republikein of democraat kan de spreekvaardigheid van Barack Obama ontkennen. En al klinkt het heel simpel, zijn gebaren zijn gewoon heel goed. Zijn handen bewegen mee met het ritme van zijn stem als een stokje van een dirigent op de muziek. Sommige debaters maken vaak wel gebruik van gebaren. Maar vaak passen hun gebaren niet bij hun verhaal. Dan bewegen zij hun armen naar buiten als zij juiste de kleinschaligheid van iets willen benadrukken. In dit voorbeeld is het niet heel erg dat de toon nauwelijks varieert, want het is een overwinningsspeech, men kan zich wel voorstellen hoe Obama zich voelt.

Nina Paley

Het volgende filmpje is een ted talk over copyright van mijn favoriete artiest Nina Paley.  Ik ben zeer te spreken over haar kunst, maar niet zo zeer over haar retorische vaardigheden. Let bij het volgende filmpje vooral op haar gebaren en de pauze's in haar stem.

Wat viel je op aan de ted-talk van Nina Paley?

Gebaren gebruiken pt. 2

Dit is een uitstekende voorbeeld om te laten zien dat het gebruik van gebaren veel complexer is dan gewoon een beetje zwaaien. Want zoals je merkt is de zaal waarin zij spreekt erg groot. Dus dan is het niet erg om grote gebaren te maken om aan de mensen achter in de zaal ook de indruk te geven dat je met meer dan alleen je mond praat. verder is ook variatie met je gebaren belangrijk, laat je armen eens meer doen dan alleen rondraaien, maar je mag ook best tijdens een fel debat met je vuist (zacht) op de tafel slaan, en niet steeds zoals Paley deed, armen een beetje naar buiten bewegen om ze daarna weer te laten hangen.

Gebaren pt. 3 

Verder spreek je met meer dan alleen je stem en je handen. Maar ga eens voor je gevoel wat overdreven energiek spreken. Steek als je naar een hoogtepunt opbouwt eens je borst voorruit af ga desnoods op je tenen staan, knik mee met je hoofd of wat dan ook, zolang je maar overtuigender overkomt. Je mag best creatief zijn met je gebaren en je houding.

even kort

Variatie is the name of the game. Zolang je varieert in je toon, je houding, je volume en je gebaren blijft je speech interessant. Maar dan blijft de grote vraag hoe varieer je nu goed? En het antwoord op die vraag is helaas oefenen. Maar gelukkig gaan we dat ook doen.

Retorica opdracht

Debatteren moet je doen! Daarom bijdeze een kleine opdracht om de vrijdag na de vakantie in te leveren. Niks is verplicht. Maar ik kan je wel vertellen dat wanneer er maar een beperkt aantal plekken beschikbaar zijn bij een debat, er voorrang zal worden verleend aan de mensen die deze opgave hebben gemaakt.

De speech op pride rock

Simba is terug op pride rock, in de tussentijd hebben de leeuwinnen zelf een democratie op touw gezet en willen deze behouden. Maar een deel van de andere dieren willen  Simba en de monarchie weer terug nu Simba is teruggekeerd uit ballingschap.

De opdracht luidt als volgt: houd een speech waarbij je 1 van de 2 partijen vertegenwoordigd.

De speech op pride rock pt. 2

De speech hoeft niet lang te zijn, 3 minuten is genoeg minder mag opzich ook wel. , wel moet er meer dan 1 argument genoemd worden met een intro en een outro. Het is vooral van belang dat je goed  rekening houdt met je toon, tempo, houding, gebaren en pauze's. Je argumentatie is voor nu wat minder belangrijk. Stuur het filmpje naar mij op voor vrijdag 5 Maart en dan zul je spoedig feedback ontvangen, zodat je de 19de beter debatteert dan dat je ooit eerder hebt gedaan!

Tips

Schrijf de gebaren die je wilt gaan doen tijdens je speech op hetzelfde blaadje als je tekst. 

Neem je komma's serieus, neem dus een kleine pauze als je ze tegenkomt. 

Onderstreep de allerbelangrijkste zinnen uit je speech, en zorg ervoor dat juist die goed overkomen. 

Ten slotte is het nog belangrijk om ook lekker jezelf te blijven, als jij juist wat kalmer spreekt is dat niet erg. Zolang er nog wel pit je speech blijft zitten.

Was deze mini-cursus een beetje te doen?

Extra

De 5 taken van de redenaar 

Inventio, kennis verzamelen 

Ordo, deze kennis ordenen 

Elocutio, deze kennis overbrenegn 

Memoria, deze kennis uit het hoofd te leren 

Actio, de bewegingen die gepaard gaan met elocutio