12.4 Regeling glucoseconcentratie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Al besproken

- hormonen

- negatieve terugkoppeling

- glycogenese en gluconeogenese (11.2)

Deze les

- regeling bloedsuikerspiegel door:

> hormonen

> lever

> spieren

Leerdoelen

Bron 13: EvL en functie alfa en beta cellen

Bron 14: Handhaving glucosespiegel mbv EvL alfa en beta cellen

Bron 15: Hoe glucose de cel ingaat mbv insuline

Bron 16:  Verschil in verminderde opname glucose bij diabetes 1 en 2

Bron 17: Cascade reacties voor afbraak glycogeen mbv adrenaline

Glucose

Glucose =  de energiebron van alle cellen

Teveel glucose (na maaltijd) > opslag in glycogeen (door lever en spieren)

=> glycogenese

Te weinig glucose > afbraak glycogeen -> aanmaak glucose =>

gluconeogenese

Glyco/genese en Gluco/neo/genese

Glycogenese: (glyco = glycogeen; genese = vorming) is het proces dat zorgt voor de vorming van glycogeen. Glucose wordt door middel van het hormoon insuline omgezet in glycogeen. Glycogeen wordt vooral opgeslagen in de lever en skeletspieren. Hierdoor gaat de bloedsuikerspiegel dalen. Op een later tijdstip wanneer de bloedsuikerspiegel onder een drempelwaarde komt, vindt het omgekeerde proces plaats (glycogenolyse).

Gluconeogenese: (glu = glucose; neo = opnieuw; genese = vorming) is het proces dat zorgt voor het opnieuw vormen van glucose. Er wordt glucose uit niet-koolhydraatbronnen als aminozuren en glycerol gebruikt. De glycerine (ook glycerol genaamd) is van de afbraak van vetten.

Hormonen

Alvleesklier regelt suikerspiegel door hormonen glucagon en insuline.

Organen reageren op deze hormonen.

Glucagon zorgt voor afbraak glycogeen door lever en spieren.

Daarnaast afbraak vetten.

Glucose

Insuline zorgt voor opname glucose door lichaamscellen. Lever en spiercellen vormen glycogeen.

Vetcellen nemen meer vetten op.

Glucosewaarde daalt > lagere productie insuline.

Eilandjes van Langerhans

Alpha cellen

maken glucagon

Beta cellen

maken insuline

Glucagon en insuline zijn elkaars antagonisten

Glucagon

Alvleesklier regelt suikerspiegel door hormonen glucagon en insuline.

Organen reageren op deze hormonen.

Glucagon zorgt voor afbraak glycogeen door lever en spieren.

Daarnaast afbraak vetten.

Insuline

Insuline zorgt voor opname glucose door lichaamscellen. Lever en spiercellen vormen glycogeen.

Vetcellen nemen meer vetten op.

Glucosewaarde daalt > lagere productie insuline.

Bron 14, blz 141

Diabetes

Diabetes type 1: geen vorming insuline > geen daling bloedsuiker -> geen glucose in de cellen (te weinig energie): beta cellen kapot

Diabetes type 2: receptoren minder gevoelig voor insuline. Dus wel genoeg insuline gemaakt door Eilandjes

Effect van binden insuline aan zijn receptor

1. Binding insuline

2. Cascade van reacties

3. Blaasjes met glucosepoortjes gaan naar het celmembraan en fuseren ermee

4. Glucose stroomt de cel in

Door welke stof word glucose omgezet in glycogeen?

1. Suiker
2. Insuline
3. glucagon
4. Glycogeen

Je bent aan het sporten. Wat gebeurt met het glycogeen en je glucose gehalte?

1. glycogeen daalt glucose stijgt
2. glycogeen stijgt glucose stijgt
3. glycogeen daalt glucose daalt
4. glycogeen stijgt glucose daalt

Adrenaline zet glycogeen om in glucose. Welk ander hormoon ken je die dit ook doet?

1. cortisol
2. insuline
3. glycogeen
4. glucagon

Wie krijgen diabetes type 1 meestal

1. Ouderen
2. Jongeren
3. Pubers

.... komt veel voor bij mensen met overgewicht die weinig bewegen

1. diabetes type 1
2. diabetes type 2

Kijk goed!
Wie heeft diabetes?
Michel of Monique?

1. Michel
2. Monique

Wie krijgen diabetes type 1 meestal

1. Ouderen
2. Jongeren (tot 30 jaar)
3. Kleuters
4. Kinderen

.... komt veel voor bij mensen met overgewicht die weinig bewegen

1. diabetes type 1
2. diabetes type 2

Diabetes

Diabetes type 1: geen vorming insuline > geen daling bloedsuiker

De beta cellen worden aangevallen door de eigen afweer (auto immuun reactie)

Diabetes type 2: receptoren minder gevoelig voor insuline, de cascade komt niet op gang