Dubbelop

Formuleren
1 / 34
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 34 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Formuleren

Slide 1 - Slide

Dubbelop

Slide 2 - Mind map

Tijdens deze coronacrisis lees ik graag boeken over de toekomst van de samenleving, zoals bijvoorbeeld '1984' van George Orwell.
A
Contaminatie
B
Correct
C
Pleonasme
D
Tautologie

Slide 3 - Quiz

De import van mondkapjes uit het buitenland is de laatste maanden met meer dan 300 procent gestegen.
A
Contaminatie
B
Correct
C
Pleonasme
D
Tautologie

Slide 4 - Quiz

Die nieuwe sneakers van Nike zijn prachtig, maar ze kosten toch echt veel te duur.
A
Contaminatie
B
Correct
C
Pleonasme
D
Tautologie

Slide 5 - Quiz

Misschien moet je er toch maar van afzien om op die kleine flat een hond te nemen.
A
Contaminatie
B
Correct
C
Pleonasme
D
Tautologie

Slide 6 - Quiz

Als overheid zijnde ontkomen we er niet aan om de coronamaatregelen wekelijks te evalueren.
A
Contaminatie
B
Correct
C
Pleonasme
D
Tautologie

Slide 7 - Quiz

Ik heb toestemming van de directeur van het verzorgingshuis om mijn oma volgende week te mogen bezoeken.
A
Contaminatie
B
Correct
C
Pleonasme
D
Tautologie

Slide 8 - Quiz

Aan het eind van de les...
... ken je vijf vormen van dubbelop: onjuiste herhaling, tautologie, pleonasme, contaminatie en dubbele ontkenning;

... kun je de vijf vormen van dubbelop herkennen, benoemen en verbeteren.


Slide 9 - Slide

Onjuiste herhaling
Een voorzetsel of voornaamwoordelijk bijwoord (zoals hierdoor of waarmee) wordt ten onrechte twee keer gebruikt.

Slide 10 - Slide

Onjuiste herhaling
(1) Op zo'n partij als Partij voor de Dieren zou een overtuigd vleeseter niet op moeten stemmen.
(2) Het invullen van de belastingaangifte is iets waarmee veel mensen moeite mee hebben.

Slide 11 - Slide

Hoe zou je de volgende zin verbeteren?
Het invullen van de belastingaangifte is iets waarmee veel mensen moeite mee hebben.

Slide 12 - Open question

Onjuiste herhaling: let op!
(1) De woorden met en mee zijn varianten van hetzelfde voorzetsel.
Vb. Met de huidige maatregelen om de verspreiding van COVID-19 tegen te gaan, heb ik geen moeite mee.
(2) Als twee keer hetzelfde voorzetsel in een zin staat, is dat niet per se fout.
Vb. Tussen de middag moesten we kiezen tussen wraps en groentesoep.

Slide 13 - Slide

Tautologie
Er wordt twee keer hetzelfde gezegd met verschillende woorden van dezelfde woordsoort (synoniemen).

(1) Hoewel we de catalogus reeds weken van tevoren al in huis hadden, konden we geen keuze maken uit het enorme aanbod van artikelen.

Slide 14 - Slide

Hoe zou je de volgende zin verbeteren?
Hoewel we de catalogus reeds weken van tevoren al in huis hadden, konden we geen keuze maken uit het enorme aanbod van artikelen.

Slide 15 - Open question

Pleonasme
Een deel van de betekenis van een woord of woordgroep wordt nog eens door een ander woord uitgedrukt. Dat andere woord is meestal van een andere woordsoort.

(1) Bij de tandarts kreeg je vroeger een gratis cadeautje na de halfjaarlijkse controle.

Slide 16 - Slide

Hoe zou je de volgende zin verbeteren?
Bij de tandarts kreeg je vroeger een gratis cadeautje na de halfjaarlijkse controle.

Slide 17 - Open question

Contaminatie
Twee woorden of uitdrukkingen worden verward en ten onrechte vermengd.

(1) Het maakt voor mij geen enkel verschil uit of ik veel studeer of weinig: ik haal toch wel voldoendes.
(2) Toen mijn moeder de thee omstootte, moest ik helemaal overnieuw beginnen met mijn tekening.

Slide 18 - Slide

Hoe zou je de volgende zin verbeteren?
Het maakt voor mij geen verschil uit of ik veel studeer of weinig: ik haal toch wel voldoendes.

Slide 19 - Open question

Dubbele ontkenning
In zinnen met een werkwoord dat al een ontkennend karakter heeft, zoals verbieden of nalaten, wordt soms ten onrechte een tweede ontkenning, zoals niet of geen, toegevoegd.

(1) De examenkandidaten deden veel moeite om te voorkomen dat er in hun profielwerkstuk geen spelfouten zouden staan.
(2) Minister-president Mark Rutte raadt ons af om in de meivakantie geen reis te boeken.

Slide 20 - Slide

Hoe zou je de volgende zin verbeteren?
Minister-president Mark Rutte raadt ons af om in de meivakantie geen reis te boeken.

Slide 21 - Open question

Hoe pak je het aan?
  1. Lees de zin een of twee keer goed door.
  2. Herken je de fout meteen: gefeliciteerd! Benoem de fout en verbeter de zin.
  3. Herken je de fout niet meteen, concentreer je dan eerst op de fouten die het eenvoudigst te herkennen zijn: de dubbele ontkenning en de onjuiste herhaling.

Slide 22 - Slide

Hoe pak je het aan?
- Dubbele ontkenning: kijk naar de werkwoorden in de zin. Heeft een van de werkwoorden een ontkennend karakter en staat er een woord als niet of geen, controleer dan of de betekenis van de zin klopt of niet.
- Onjuiste herhaling: loop de voorzetsels na. Staat er twee keer hetzelfde voorzetsel in de zin, controleer dan of dat klopt of niet.

Slide 23 - Slide

Hoe pak je het aan?
4. Heb je geen dubbele ontkenning of onjuiste herhaling gevonden, ga dan op zoek naar de andere drie vormen van dubbelop: tautologie, pleonasme en contaminatie. Een grote woordenschat helpt hier.

Slide 24 - Slide

1. De familie Delfgaauw was dolgelukkig, want op het winnen van de straatprijs in de postcodeloterij had ze absoluut niet op gerekend.
2. De titel van het nieuw tv-programma dat morgen voor het eerst wordt uitgezonden, heet Vertrouwen in de toekomst.
3. Voor de supporters zullen Feyenoord en Ajax altijd elkaars grootste aartsrivalen blijven.
Contaminatie
Dubbele ontkenning
Onjuiste herhaling
Pleonasme
Tautologie

Slide 25 - Drag question

Hoe noteer je de fouten?
(1) De familie Delfgaauw was dolgelukkig, want op het winnen van de straatprijs in de postcodeloterij had ze absoluut niet op gerekend.

Je noteert in je schrift:
1. op ... op - onjuiste herhaling
tweede 'op' weghalen

Slide 26 - Slide

Hoe noteer je de fouten?
(2) De titel van het nieuwe tv-programma dat morgen voor het eerst wordt uitgezonden, heet Vertrouwen in de toekomst.

Je noteert in je schrift:
2. De titel ... heet - contaminatie
De titel ... is   OF   Het nieuwe tv-programma ... heet
Andere optie voor de eerste verbetering: heet -> is 

Slide 27 - Slide

Wat noteer je in je schrift bij de volgende zin?
(3) Voor de supporters zullen Feyenoord en Ajax altijd elkaars grootste aartsrivalen blijven.

Slide 28 - Open question

Aan de slag!
  • Maak opdracht 1 (NN, p. 228-229). De eerste drie zinnen hebben we net gezamenlijk gedaan. Maak gebruik van de aanwijzing 'Elke fout komt twee keer voor.'
  • Ik zal je over een aantal minuten vragen om een foto van je schrift te maken.
  • Stel tussendoor vragen als je er niet uitkomt.

Slide 29 - Slide

Maak een foto van je schrift, meer specifiek van de uitwerkingen van opdracht 1 (p. 228-229).

Slide 30 - Open question

Opdracht 1 - Antwoorden
4. want ... immers - tautologie
5. afgeschaft ... geen - dubbele ontkenning
6. raadt ... af ... niet - dubbele ontkenning
7. mogelijk ... kunnen - pleonasme
8. de hete kolen uit het vuur halen - contaminatie
9. daarom ... dus - tautologie
10. aan ... aan - onjuiste herhaling

Slide 31 - Slide

Aan het eind van de les...
... ken je vijf vormen van dubbelop: onjuiste herhaling, tautologie, pleonasme, contaminatie en dubbele ontkenning;

... kun je de vijf vormen van dubbelop herkennen, benoemen en verbeteren.


Slide 32 - Slide

Wat vind je nog onduidelijk of lastig?

Slide 33 - Open question

Huiswerk
Maak opdracht 1 en 2 (p. 228-229).

Slide 34 - Slide