Les 2. Kwetsbare ouderen

Les 2. Kwetsbare ouderen

Learnbeat 22.2: kwetsbare ouderen 

Leerdoelen

• Je legt het verschil tussen comorbiditeit en multimorbiditeit uit.
  
• Je legt in eigen woorden uit wat kwetsbaarheid is. 
• Je benoemt wat de lichamelijke en cognitieve gevolgen zijn van veroudering.
  
• Je benoemt de kenmerken van de geriatrische zorgvrager.
  
• Je legt uit waarom het belangrijk is om kwetsbare ouderen en geriatrische problemen op tijd te herkennen.
  
• Je legt uit wat ethische dilemma’s in de ouderenzorg zijn en hoe je ermee om kunt gaan.
  
• Je benoemt waarom het belangrijk is om de vraag ‘wel of niet reanimeren?’ op tijd te bespreken.  

Kenmerken van oudere zorgvragers

Kenmerken

• Mensen worden steeds ouder, dus de zorg behoefte neemt toe.
  
• Hoe ouder de zorgvrager, hoe groter de kwetsbaarheid
  
• Problemen op alle gebieden, zowel somatisch en psychosociaal

Alle ouderen zijn kwetsbare ouderen

1. Juist
2. Onjuist

Wanneer is iemand kwetsbaar?

Kwetsbare oudere: Oudere waarbij meerdere risicofactoren spelen die kwetsbaarheid veroorzaken

We onderscheiden dan ook vier ‘gebieden’ waarop ouderen kwetsbaar kunnen zijn.

Fysieke kwetsbaarheid: belemmeringen in lichamelijk functioneren door bijvoorbeeld gewichtsverlies, evenwichtsproblemen, vermoeidheid

Cognitieve kwetsbaarheid: belemmeringen in geheugen en flexibiliteit van denken

Sociale kwetsbaarheid: belemmeringen door eenzaamheid of verlies van sociale steun (familie, vrienden, buren)

Psychische kwetsbaarheid: belemmeringen door psychische aandoeningen, zoals een depressie

Maak groepjes van 4 personen

Schrijf voor je zelf op wat je weet van lichamelijke en cognitieve achteruitgang bij kwetsbare ouderen op de placemat. (5 minuten)

Bespreek in je groep jullie punten

5 geriatrische reuzen

1. gestoorde mobiliteit – minder goed kunnen bewegen en doen wat je wilt

2. gestoorde stabiliteit – je lichaam niet goed in balans kunnen houden en sneller vallen

3. incontinentie – urine of ontlasting niet goed kunnen ophouden

4. cognitieve problemen – minder goed nieuwe informatie kunnen opnemen en een slechter geheugen krijgen

5. gestoorde communicatie – vooral de verbale communicatie (spreken) gaat achteruit

Ouderen hebben vaak veel aandoeningen tegelijk

1. Juist
2. Onjuist

Co en multi-morbiditeit

Comorbiditeit is het bestaan van één of meer (chronische) aandoeningen naast de zogenoemde hoofddiagnose waar de meeste aandacht naar uitgaat

Multimorbiditeit is het hebben van twee of meer chronische aandoeningen waarbij de ene aandoening niet méér centraal staat dan een andere.

Risico signalering: Als zorgverlener ben je voortdurend alert:

Ik maak bij mij op stage ook gebruik van signaleringslijsten

Ja

Nee

Mijn voorkeur gaat uit naar

continentie

dementie

depressie

ondervoeding

huidletsel

medicatie

mondzorg

probleem-gedrag

vallen

vrijheids-beperking

Benoem het verschil tussen co-morbiditeit en multimorbiditeit

Wat zijn normen en waarden?

Een verzameling van gedragsregels en morele principes.

Normen zijn gedragsregels (hoe gedraag ik mij? en waarden zijn morele principes (wat vind ik belangrijk, waar sta ik voor?)

Waarde: Respect

Norm: Zorgvragers aanspreken met u

Welke waardes heb jij?

Ik weet wat een ethisch dilemma is

Ja

Nee

Wat is jouw visie op wel of niet reanimeren?

Wat is een ethisch dilemma?

Ethiek is nadenken over de waarden en normen die richting geven aan jouw handelen

Ethiek is ook nadenken over de vraag of jouw handelen leidt tot goede zorg. 

Het kan zijn dat de waarden van de zorgvrager en zijn familie niet overeenkomen met het medische beleid of het beleid van jouw organisatie

Wat voor ethische dilemma`s kom je tegen je stage?

Opdracht

1. Maak viertallen

2. Beschrijf een voorbeeld van een oudere zorgvrager die kwetsbaar is vanuit jouw stage. Maak hier een poster van.

3. Koppel hier een ethisch dilemma en werk deze uit volgens het stappenplan. Noteer de uitkomsten.