Hoofdstuk 2.5 Energiegebruik in en om het huis

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

2.5 Energiegebruik in en om het huis

Bronnen van energie

Hoeveel en welke energie wordt er verbruikt?

• energie: vermogen om arbeid te verrichten
• Welke soort energie is er nodig op het plaatje?

Hoeveel energie verbruiken we in Nederland in een jaar?

1. 120 miljard kWh
2. 10000 kWh
3. 10 miljoen kWh
4. 20.000 Kwh

Maar hoeveel is dat nou?

Laten we het vergelijken met het energieverbruik van enkele huishoudelijke apparaten:

Een gloeilamp (60 watt):

Als je een gloeilamp van 60 watt 120 miljard uur zou laten branden, zou dit overeenkomen met 120 miljard kWh.

Een elektrische auto (gemiddeld 0,2 kWh per kilometer):

Als je een elektrische auto hebt die gemiddeld 15 kilometer per uur verbruikt, zou je deze 8 miljard kilometer kunnen laten rijden voordat je ongeveer 120 miljard kWh verbruikt.

Welke factoren?

1. samenstelling van het huishouden
2. het inkomen 
3. opleidingsniveau
4. type woningen

Ecologische voetafdruk?

Met de ecologische voetafdruk kun je berekenen hoeveel ruimte er nodig is om alles wat je in een jaar verbruikt te produceren en verwerken.
Maar, met de ecologische voetafdruk kun je ook zien hoeveel ruimte een land per inwoner gebruikt.
Hoe meer inwoners -> hoe meer ruimte het land inneemt

 Als de ecologische voetafdruk van de inwoners groter is dan de biocapaciteit van het land, vraagt het land meer van de natuur dan de eigen ecosystemen kunnen leveren.

Zet in volgorde van lage naar hoge ecologische voetafdruk. Gebruik pagina 63 (bron 3)

België

Qatar

India

China

Geef aan of de zin juist is of onjuist. 

Je ecologische voetafdruk is groter als...

... je rijk bent dan wanneer je arm bent.

....je heel vaak nieuwe kleren koopt.

Juist

onjuist

...je met de fiets naar school gaat in plaats van met de bus.

...je water uit de kraan drinkt in plaats van uit een plastic flesje

Bronnen van energie

Energiebronnen

Hoeveel en welke energie wordt er verbruikt?

 Er zijn twee soorten!

• niet-hernieuwbare energiebron: energiebron die voorradig is in de ondergrond en kan maar één keer gebruikt worden.
  
  
• hernieuwbare energiebron: energiebron die niet opraakt.
  
  Laten we samen uitzoeken welke dit kunnen zijn!

niet-hernieuwbaar

hernieuwbaar

 Bronnen van energie

Hoeveel en welke energie wordt er verbruikt?

Naar verwachting is er steeds meer energie nodig, omdat

• de bevolking groeit
• het opleidingsniveau en welvaart
  
• het type woning

01:01

Wat kunnen mensen volgens jou doen om hun woningen te verduurzamen?

 Bronnen van energie

 Uitputbaar: fossiele brandstoffen

Hoe ontstaan fossiele brandstoffen?

Fossiele brandstoffen bestaan uit gefossilisseerde resten van planten, bomen en/of dieren.

• steenkool
• aardolie
• aardgas

Een fossiel is een afdruk van een plant, boom of dier in steenkool die miljoenen jaren geleden gestorven is.

Bronnen van energie

Uitputbaar: fossiele brandstoffen

Hoe ontstaan fossiele brandstoffen?

Er zijn twee provincies in Nederland die bekend staan om de fossiele brandstoffen:

• Groningen heeft aardgas
• Limburg heeft steenkool

Gebruik de bodemkaart van Nederland: 

Waarom komt er in Limburg steenkool voor en in Groningen aardgas?

Kalksteen

Aardolie

Aardgas

Steenkool

vervuiling?

Milieuvervuiling

Watervervuiling            Bodemvervuiling            Luchtvervuiling

Duurzame energiebronnen

Leerdoel

• Wat is de grootste energie verbruiker in en om het huis?
  
• Hoeveel procent draagt transport bij aan ons algemene energie verbruik?
  
• Welke groep van de Nederlandse bevolking verbruikt het meeste energie?
  
• Leg uit wat de ecologische voetafdruk in houdt

Energie om te verwarmen

Meeste energie gebruik je om water te verwarmen: 
douchen, verwarming van het huis.

• vooral aardgas
• ook aardwarmte, zonneboilers en warmtepompen

Verwarmingsketel (CV)

• verbranding van aardgas
• verwarming van water

Energie voor transport

Vliegtuigen, vrachtschepen, vrachtwagens, treinen, auto’s 

• kerosine, benzine, diesel. Verbranding levert energie.
• Maar ook elektriciteit. Veel duurzamer en minder energie nodig.
• Met groene stroom: dubbel zo duurzaam. 

Niet iedereen gebruikt evenveel

Hangt af van vier factoren: 

1. De samenstelling van het huishouden
2. Het inkomen
3. Het opleidingsniveau van de bewoners
4. Het type woning

Hoe hoger de welvaart, hoe hoger het energie verbruik.

Ecologische voetafdruk

Hoeveel ruimte er nodig is om alles wat je in een jaar

gebruikt te produceren en verwerken.

Hoe meer je gebruikt, hoe groter je ecologische voetafdruk.

• De VS spant te kroon. Elke inwoner heeft bijna 5 planeten nodig.
• NL gemiddeld 3,3 planeet.
• Wat is jou afdruk?

voetafdruktest.wwf.nl

Duurzame energie noemen we ook wel...

1. Rode energie
2. Gele energie
3. Blauwe energie
4. Groene energie

Hoe kun je de term 'ecologische voetafdruk' het beste omschrijven?

1. De ecologische voetafdruk zegt iets over hoeveel jij van de aarde gebruikt
2. De ecologische voetafdruk gaat over hoeveel ruimte jij inneemt
3. De ecologische voetafdruk heeft alleen te maken met het gebruik van het landoppervlak
4. De ecologische voetafdruk zegt iets over de bevolkingsdichtheid in een land

Wie heeft de grootste ecologische voetafdruk?

1. Keniaan
2. Amerikaan
3. Braziliaan
4. Nederlander

Begrippen

ecologische voetafdruk

Aan het werk

Wat: §2.5 'Energiegebruik in en om het huis' vraag 1 t/m 5

Wanneer: deze les, en wanneer je het niet af krijgt, thuis afmaken!

Hulp: de theorie (Lees goed!)

           buurman/buurvrouw naast je

           de docent

          

Klaar: maak test jezelf of versterk jezelf of doe de flitskaarten 

Klaar: laat controleren, kijk na en maak verdieping of herhaling

Tijd: 5 minuten voor de bel