Nederland 1848-1914; 1.3 Een verzuilde samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Nederland van 1848 tot 1914

1.3 Een verzuilde samenleving

Wat gaan we doen?

> Terugblik Lessonup (15 min); 

> Stuk uitleg (20 min); 
> Opdrachten (15 min).

Na deze paragraaf ken je/kun je

• Deelvraag: Waarom en hoe raakte de samenleving verdeeld in vier zuilen?
• Begrippen: Confessionelen, liberalen, socialisten, verzuiling, caoutchouc artikel.
• Van elke politieke stroming tenminste één leider + partij kunnen noemen (van Confessionelen 2).
• Gevolgen Chaoutchouc artikel kunnen noemen. Hiermee de vaagheid en mogelijkheden voor politici uitleggend.
• Personen: Troelstra, Kuyper, Schaepman, Thorbecke
  

Wie hebben er kiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaald mag hij stemmen
4. Niemand mag stemmen

Hoe heet het als er maar een beperkte rijke groep mag stemmen?

Onschendbaarheid betekent:

1. Ministers kunnen niet vervolgd worden
2. Koning is niet verantwoordelijk voor politiek
3. Koning mag niets zeggen
4. Ministers zijn verantwoordelijk voor de koning

Land met volksvertegenwoordiging is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Wie heeft de wetgevende macht?

1. Parlement
2. Regering
3. Rechters

Recht van interpellatie heeft/hebben:

1. De Eerste Kamer
2. De Tweede Kamer
3. Beide Kamers

Recht van initiatief heeft/hebben:

1. De Eerste Kamer
2. De Tweede Kamer
3. Beide Kamers

De regering is:

1. Eerste en Tweede Kamer
2. Ministers en staatssecretarissen

Noem een klassiek grondrecht

Wat is géén sociale wet gekomen door de sociale kwestie?

1. Kinderwetje van Van Houten
2. Ongevallenwet
3. Woningwet
4. Vrijheid van vergaderingwet

Welke drie politieke stromingen waren er in de 19e eeuw?

Nederland van 1848 tot 1914

1.3 Een verzuilde samenleving

Politieke stromingen

1. Liberalen
2. Confessionelen 
   Protestanten & Katholieken
3. Socialisten

Liberalen

• Rijke burgers, eerste politici
• Thorbecke
• Politieke partij: Liberale Unie.
• Overheid moet zich zo min mogelijk met het land bemoeien, alleen zorgen voor veiligheid. Zeker niet met de economie.

Confessionelen

• Twee stromingen: Katholieken en protestanten.
• Beleid moet zijn volgens christelijke leer.
• Beiden willen dat overheid ook bijzondere scholen (christelijke scholen) betaald.
• Beiden zijn tegen socialisten en revolutie.

Protestanten

• Eerste politieke partij van Nederland: ARP (1879).
• Abraham Kuyper, 
• Stemmers: "Kleine Luyden": arbeiders die hard werkten: winkeliers, schoolmeesters, boeren.
• Kuyper wil dat zijn achterban mag stemmen.  

Katholieken

• RKSP & KVP
• Herman Schaepman
• Achtergestelde groep (alleen veel katholieken in het Zuiden). Willen zelfde rechten als protestanten.

Socialisten

• SDAP
• Pieter Jelles Troelstra
• Opkomen voor fabrieksarbeiders.
• Gelijkheid

Schaepman is een?

1. Confessioneel
2. Liberaal
3. Socialist

Abraham Kuyper is een?

1. Confessioneel
2. Liberaal
3. Socialist

SDAP is een ... partij

1. Confessionele
2. Liberale
3. Socialistische

Verzuiling

• Politieke stromingen zijn ook in gewone leven van grote invloed:
• Verzuiling: iedereen leeft binnen zijn eigen groep.

1. Protestanten
2. Katholieken
3. Socialisten
4. Neutralen (liberalen etc).

Sociale Wetten

• Liefdadigheid alleen is niet genoeg om armen te helpen. 
• Overheid moet ingrijpen in deze situatie, maar hoe? =Sociale Kwestie.

Caoutchouc-artikel

• In 1887 wordt het kiesrecht uitgebreid. Nu mogen alle volwassenen stemmen die 'hiervoor geschikt zijn'.
• Hierdoor zijn er vanaf dit moment veel politici die met argumenten de kiesdrempel lager maakt.
• Caoutchouc = rubber (is ook in vormen te kneden).

SDAP wordt opgericht door ...? (alleen achternaam invoeren)

ARP is een .. partij

1. Confessionele
2. Liberale
3. Socialistische

Caoutchouc betekent:

Caoutchouc artikel werd ingevoerd in:

1. 1848
2. 1887
3. 1914
4. 1918

Na deze paragraaf ken je/kun je

• Deelvraag: Waarom en hoe raakte de samenleving verdeeld in vier zuilen?
• Begrippen: Confessionelen, liberalen, socialisten, verzuiling, caoutchouc artikel.
• Van elke politieke stroming tenminste één leider + partij kunnen noemen (van Confessionelen 2).
• Gevolgen Chaoutchouc artikel kunnen noemen. Hiermee de vaagheid en mogelijkheden voor politici uitleggend.
• Personen: Troelstra, Kuyper, Schaepman, Thorbecke