arn par 2 par 2a. Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Goedemorgen

Wat gaan we doen?

Herhaling vorige les

Les Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe

Jaren 60

1960 - 1970

Cultureel-Mentale ontwikkelingen na 1945

3kb3 - periode 3

De wederopbouw was in de volgende periode

1. 1945-1950
2. 1940-1950
3. 1945-1960
4. 1940-1960

Nederland kreeg hulp van Amerika bij de wederopbouw. Dit heet de

1. Trumandoctrine
2. Marshallhulp
3. Dawesplan
4. SER

Vanaf 1945 wederopbouw, beleid vooral gericht op

1. welvaart
2. mechanisering landbouw
3. uitbreiding en modernisering industrie
4. hoge lonen

Hoe wordt de samenwerking tussen de regering, de werkgevers en werknemers ook wel genoemd?

1. Marshallplan
2. harmoniemodel
3. geleide loonpolitiek
4. wederopbouw

2. Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe.

Waardoor veranderde Nederland vanaf de jaren zestig?

?

Bron: Reclame van DAF (Doorne Automobiel Fabrikant) uit 1958. De 'truttenschudder'.

Toenemende welvaart

• De Nederlandse economie was halverwege de jaren vijftig hersteld. Ook in de rest van Europa gaat het goed.
• 1953: lonen stegen iets.
• 1959: Gasbel ontdekt in Slochteren (Groningen) > overheid verdiende veel geld aan de verkoop van dat gas. 
• 1963: Overheid bepaalt niet langer hoe hard de lonen mogen stijgen (ofwel; de loongolf).

loongolf

Enorme stijging van de lonen in een korte tijd. In de jaren '60 vond er een loongolf plaats waarbij de lonen wel met tien procent stegen.

Bron: Reclame van DAF (Doorne Automobiel Fabrikant) uit 1958. De 'truttenschudder'.

consumptiemaatschappij

Maatschappij waarin mensen een groot deel van hun inkomen besteden aan producten die ze voor hun levensonderhoud niet nodig hebben.

Consumptiemaatschappij

Mensen gingen steeds meer geld uitgeven aan luxegoederen. 

Hierdoor werd Nederland een consuptiemaatschappij.

Noem twee oorzaken waardoor de welvaart in de jaren zestig steeg.

00:43

Noem drie nieuwe uitvindingen voor de moderne huisvrouw.

00:43

Door welke uitvinding kan de vrouw bepalen hoeveel kinderen zij wilt?

01:09

Wat is volgens Jannie het mooiste aan huisvrouw zijn?

01:09

Juist of onjuist:
Vrouwen in de jaren zestig hebben meer vrijheid.

1. Juist
2. Onjuist

01:20

Waarom ziet de man het niet zitten om thuis te zijn?

Hoe is de rolverdeling tegenwoordig bij jou thuis?

Nog niet iedereen had in de jaren zestig een televisie.

Er werd maar een paar uur per dag uitgezonden (zwart-wit). Gevolg is dat iedereen naar alle programma's kijkt en niet alleen naar de programma's van de eigen zuil. 

In de tweede helft van de jaren zestig werd de televisie een massamedium.

De televisie

Leerlingen laten nadenken over de vraag: hoeveel tv kijk jij? Hebben jullie een televisie in huis?

Leg uit dat de televisie in de jaren zestig voor een grote verandering zorgde.

1. Mensen keken ook naar programma's van andere zuilen (dus niet alleen de eigen zuil).

2. De televisie bereikte een hele grote groep mensen en werd daardoor een massamedium.

Bron: Begin jaren zestig had nog niet iedereen televisie, dus kwam de hele buurt bij jou kijken. 

Leerlingen laten nadenken over de vraag: hoeveel tv kijk jij? Hebben jullie een televisie in huis?

Leg uit dat de televisie in de jaren zestig voor een grote verandering zorgde.

1. Mensen keken ook naar programma's van andere zuilen (dus niet alleen de eigen zuil).

2. De televisie bereikte een hele grote groep mensen en werd daardoor een massamedium.

De dappere dodo was een kinderprogramma van de KRO uit de jaren zestig. (Werd uitgezonden tussen 1955 en 1964. Het ging om een jongen 'Dappere Dodo' die met vrienden Kees, Ome Harrekie, de Kapiteit, Opa Buiswater en Juffrouw Vulpen allerlei avonturen beleefde.

Pension Hommeles werd uitgezonden door de VARA tussen 1957 en 1959. Het gaat over een pension waar alles mis gaat tussen bewoners. Het is geschreven door Annie M.G. Schmidt.

Wat was het gevolg van de komst van televisie?

Bermtoerisme

Door groeiende welvaart konden meer mensen een auto betalen. Met als gevolg dat uitstapjes makkelijker werden. 

Mensen gingen naar pretparken (Efteling) of op vakantie (in Nederland of naar het buitenland). Soms pakten ze zelfs het vliegtuig.

Bron: Bermtoerisme in de jaren zestig was enorm populair. Foto uit 1963.

Zo zag de Efteling er vroeger uit. 

Wat zie je op de foto?

1. Bermtoerisme
2. De Efteling
3. Consumptie maatschappij
4. Loongolf

Na de tweede wereld oorlog vond er een periode van wederopbouw plaats, waarbij de Nederlandse economie zich herstelde. Wat heeft vooral bijgedragen aan dit herstel van de Nederlandse economie?

1. De loongolf
2. De amerikanisering
3. De Marshallhulp
4. De ontzuiling

Wat is een loongolf?

1. grote stijging van de uitkeringen
2. dat de lonen lange tijd hetzelfde blijven
3. grote stijging van de lonen in een korte tijd
4. stijging van de winst die wordt uitgekeerd aan werknemers

Wat hoort niet bij het begrip consumptiemaatschappij?

1. Secundaire levensbehoefte
2. Reclame
3. Luxe producten
4. Primaire levensbehoefte

De tijd waarin het in de VS economisch supergoed leek te gaan noemen we de

1. Roaring twenties
2. consumptiemaatschappij
3. The Great Depression
4. De Gouden Standaard

Welk product hielp de ontzuiling?

1. Auto
2. Fiets
3. Televisie
4. Telefoon

wat word er bedoeld met nieuwe media?

1. radio en televisie
2. televisie en laptop
3. telefoon en computeer

Wanneer werd de allereerst televisie uitzending uitgezonden?

1. 1951
2. 1952
3. 1965
4. 1967

Welke stelling over televisie in Nederland (NL) in de jaren 50-60 is niet juist:

1. veel mensen in NL hadden nog geen tv
2. sex op televisie paste niet in de normen en waarden van die tijd
3. veel uitzendingen waren nog in zwart-wit
4. er was alleen maar journaal op televisie

Na de Tweede Wereldoorlog kwam een nieuw medium: Televisie. Op deze televisie werden commerciële zenders gebruikt, wat waren dit?

1. Een nieuw massamedium dat in de hele VS populair werd
2. Dit waren sponsoren, ondernemingen of stichtingen met geld
3. Radio en televisie die worden betaald met geld van adverteerders.
4. Een nieuwe cultuur met eigen smaak en waarden.

Bermtoerisme komt door de toename van mobiliteit, wat is nog meer een voorbeeld?

1. Fietsvakantie naar Texel
2. Uitstapjes zoals de Efteling
3. Stoomboten zoals de Titanic
4. Reisje naar de maan

Wat wordt er bedoeld met : Televisie werd een massamedium?

1. Iedereen had een tv
2. De tv bereikte veel mensen
3. Iedereen wilde een tv
4. De tv zond de hele dag programma's uit

Na de Tweede Wereldoorlog kwam een nieuw medium: Televisie. Op deze televisie werden commerciële zenders gebruikt, wat waren dit?

1. Een nieuw massamedium dat in de hele VS populair werd
2. Dit waren sponsoren, ondernemingen of stichtingen met geld
3. Radio en televisie die worden betaald met geld van adverteerders.
4. Een nieuwe cultuur met eigen smaak en waarden.

Learnbeat

Meer geld, meer vrije tijd en meer luxe

Maken: 

Vraag 

Door welke oorzaak konden mensen in de jaren zestig op vakantie?

Oefening oorzaak/gevolg.

Geef telkens aan of het een oorzaak of gevolg is.

Doordat het goed ging met de economie in Nederland ontstonden er veel extra banen.

Gastarbeiders komen naar Nederland.

Doordat er meer mensen in steden gingen wonen, gingen mensen minder naar de kerk.

Begrippen uit deze les

• Consumptiemaatschappij
• Loongolf

Wat is een consumptiemaatschappij?

1. Een samenleving waarin mensen zuinig moeten zijn.
2. Een samenleving waarin mensen luxegoederen kunnen kopen.
3. Een samenleving waarin mensen hard moeten werken.
4. Een samenleving waarin iedereen een uitkering krijgt.

Wat is een loongolf?

1. Een snelle stijging van de lonen over een langere periode.
2. Een langzame stijging van de lonen over een langere periode.
3. Een snelle stijging van de lonen over een korte periode
4. Een langzame stijging van de lonen over een korte periode.

Geef antwoord op de deelvraag:
Hoe veranderde Nederland vanaf de jaren zestig?

Jaartallen uit deze les

• 1953: Eerste loonstijging na de Tweede Wereldoorlog
• 1959: gasbel bij Slochteren (Groningen) ontdekt. 
• 1960: invoering van de vrije zaterdag.
• 1963: Einde van de geleide loonpolitiek.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.