BG3 - Module 3 - Les 5

• Beroepsgericht
• MBO
• Studiejaar 1

Beroepsgericht 3

Module 3 - Les 5

Lesindeling BG3 - Module 3

De lessen zijn vormgegeven op basis van de theorie uit het boek Methodiek (thema 1 en 2)

• Lesweek 1: Hoofdstuk 1  - Sociaal-Agogisch werk

                               Hoofdstuk 2 - Werken in de maatschappelijke zorg

• Lesweek 2: Hoofdstuk 3  - Ontwikkelingspsychologie, wat is dat?                                                                                      Hoofdstuk 4  -  Baby's                                        
• Lesweek 3: Hoofdstuk 5 - Peuter en Kleuter 
• Lesweek 4: Hoofdstuk 6 - Schoolkind
• Lesweek 5: Hoofdstuk 7 - Puber en adolescent
• Lesweek 6: Hoofdstuk 8 - Volwassene en oudere
• Lesweek 7: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling
• Lesweek 8: Afronding     - O meting, Problemen in de ontwikkeling en/of gastspreker

Vandaag

Vandaag behandelen we de puber en adolescent.

Thema 2: Oriëntatie op de mens en zijn ontwikkeling

Hoofdstuk 6: Puber en adolescent

Termen puber en adolescent

Puber: 12-17 jaar > ook wel jongere

Adolescentie: 17-22 jaar > ook wel jongvolwassene

Verschillende culturen wordt de term anders gebruikt. (VS = adolescent 13 tot 24 jaar)

Lichamelijke- en seksuele ontwikkeling
Puber (12-17 jaar)

Lichamelijke ontwikkeling

Groei > zowel in de lengte als de breedte

Seksuele ontwikkeling

Onzekerheid en minderwaardigheidsgevoelens

Seksuele rijping

Het uitgroeien tot volwassene (schema volgende slide)

Seksuele rijping puber

Bij een meisje begint de seksuele rijping zo rond het 12e jaar, bij jongens rond het 14e jaar. Voor een meisje houdt de seksuele rijping onder andere in: ontwikkeling van de borsten, groei van de eierstokken en het op gang komen van de menstruatie. 

Voor een jongen houdt de seksuele rijping onder andere in: productie van sperma, groei van de penis en groei van het schaamhaar.

Seksuele ontwikkeling

Uiteraard veranderen in de puberteit ook de contacten met de andere sekse. 

Er wordt met elkaar geflirt en veel pubers krijgen op een gegeven moment voor het eerst verkering.

Op 16-jarige leeftijd zegt 23% ooit seksuele gemeenschap te hebben gehad. Jongens geven vaker aan dat zij seksuele gemeenschap hebben gehad dan meisjes.

De leeftijd waarop 50% van de jongeren naar eigen zeggen ervaring met geslachtsgemeenschap heeft, is de laatste jaren gestegen van 17,1 naar 18,6 jaar (Rutgers, 2017).

Naarmate adolescenten (17-22 jaar) meer uitgaan, gaan ze vrijer om met seksualiteit. Het gebruik van alcohol  versterkt dat nog eens.

Wat merkte jij aan jou zelf toen je in de puberteit kwam?

Cognitieve ontwikkeling

Puber (12-17 jaar)

Overstap van basisschool naar voortgezet onderwijs

- Vaak enthousiaste start op de middelbare school

- Dit neemt vaak snel af > puber is vooral met leeftijdsgenoten en zichzelf bezig

Ontwikkelingen in de hersenen

Effectievere hersenprocessen (gevaar = alcohol)

Biologische klok van slag (-1,5 uur)  later slapen, voorkeur voor uitslapen

Plannen en organiseren (niet goed gevolgen handeling overzien)

Risicogedrag  kiezen voor wat op korte termijn winst oplevert

Impulsen minder goed beheersen (impulsief beslissen, agressief gedrag)

Cognitieve ontwikkeling

Puber (12-17 jaar)

Het brein is sterk in ontwikkeling in de puberteit 

De biologische klok raakt tijdens de puberteit tijdelijk
1,5 uur van slag

Pubers kunnen net zo goed redeneren als volwassenen.  

Pubers kiezen vaak voor wat op korte termijn winst oplevert, zeker als er emoties in het spel zijn. 

   

Pubers zijn minder goed dan volwassenen in staat hun impulsen te beheersen. 

Hersenprocessen effectiever laten verlopen.

Gebruik van alcohol is om deze reden juist in de puberteit schadelijk.

Pubers vallen later in slaap en hebben hierdoor meer behoefte om langer uit te slapen.

Maar als het gaat om het plannen en organiseren, dan slagen ze daar minder goed in.  Oorzaak-gevolg van handeling niet goed in kunnen zien.

Vandaar het risicogedrag bij pubers.

Impulsieve beslissingen kunnen hiermee samenhangen, maar ook agressief gedrag.

>

>

>

>

>

Cognitieve ontwikkeling puber (12-17 jaar) 
Ontwikkeling van de hersenen 

Cognitieve ontwikkeling
Puber (12-17 jaar)

• Abstract denken: nadenken over zaken die je niet direct kan waarnemen/ervaren.
  

• Kritisch denken: kritische houding van pubers, kritiek op maatschappij/ouders.
  Pubers gaan op zoek naar wat zij belangrijk vinden in het leven.

Cognitieve ontwikkeling

Adolescent (17-22 jaar)

• Genuanceerd denken: mensenkennis en inlevingsvermogen neemt toe
  Realiseren dat regels, waarden en normen samenhangen met verschillen tussen mensen.

• Idealisme: nog heel leven in het vooruitzicht.
  Als ideaal zien ze een gezinsleven en het krijgen en opvoeden van kinderen, maar ook verder leren en ontplooien.

Sociale- en persoonlijkheidsontwikkeling

Puber (12-17 jaar)

Twee belangrijke groepen:

• Ouders
  
• Vriendengroep
  
  
  

Losmakingsproces ouders > een puber wil zelfstandig zijn en verantwoordelijkheid dragen. Dit kan leiden tot conflicten. 

Vriendengroep (peergroup) wordt belangrijker voor pubers. De peergroup geeft de puber: 

• Ruimte om te experimenteren met gedrag;
• Gelegenheid om te oefenen met allerlei rollen;
• Kans om zich te oriënteren op waarden en normen;
• Mogelijkheid om zich te identificeren.

Puber wil vooral niet opvallen in vriendengroep > conformeren aan de groep

Vormgeven identiteit

Puber (12-17 jaar)

Pubers zijn op zoek naar eigen identiteit:

-   Wie ben ik?           -   Wat kan ik?
-   Wat wil ik?             -   Wat vind ik?

Dit gaan ze ondervinden door:

• Identificeren met idolen  op sociale media> puber wil net zo zijn, er hetzelfde uitzien;
  
• Experimenteren met onafhankelijkheid > dingen uitproberen zoals te laat (thuis)komen, spijbelen en roken;
  
• Op zoek gaan naar eigen normen en waarden > normen en waarden van ouders/verzorgers worden kritisch bekeken plus het in aanmerking komen met normen en waarden van de vriendengroep.
  

Vormgeven identiteit

Adolescent (17-22 jaar)

Een adolescent heeft zijn eigen identiteit veel duidelijker. 

De adolescent maakt keuzes voor de toekomst: 

• Beroep
• Studie
• Partner

Deze keuzes kunnen definitief zijn, maar in principe zijn ze voorlopig.

Emotionele ontwikkeling

Puber (12-17 jaar) & adolescent (17-22 jaar)

Pubers: onzekerheid, neerslachtige buien en woede-uitbarstingen.

• Worden vaak overdonderd door alle veranderingen die zij doormaken;
• Voelen zich soms nog niet thuis in het volwassen lichaam > opgelaten en verward voelen.

Adolescent: meer duidelijkheid over eigen identiteit, ook beter in staat impulsen en emoties te controleren.

• Voorbeeld: adolescent kan kwaad zijn als zijn nieuwe lesrooster tegenvalt, maar hij zal hierover niet in woede uitbarsten.

Werken aan de levenslijn

De levenslijn

Wat komt er in de levenslijn aan bod:

- Je benoemt met welke groepsgenoten je de opdracht hebt gemaakt;

- Je maakt online/op papier een levenslijn van 0-100 jaar;

- Je noteert alle ontwikkelingsfasen op de levenslijn, met de bijbehorende leeftijden;

- Je noteert een aantal ontwikkelingsaspecten per ontwikkelingsfase op de levenslijn;

- Je noteert per ontwikkelingsaspect een bijbehorend voorbeeld van een ontwikkelingstaak;

- Je noteert alle informatie in eigen woorden. Bij een te hoge plagiaatscore wordt dit gezien als fraude.

Ga verder met de levenslijn van puber en nu

Je maakt online/op papier een levenslijn van 12- 17 jaar en nu ( 17-22 jaar)

- Je noteert alle ontwikkelingsfasen- men aspecten op de levenslijn, met de bijbehorende leeftijden;

                    Hoe was jij als puber? Denk aan vrienden, cognitief, sociaal- emotioneel, interesses,                             muziek, e.d.

                    Hoe was je op middelbare school en nu op het MBO?

- Je noteert per ontwikkelingsaspect een bijbehorend voorbeeld van een ontwikkelingstaak;

- Je noteert alle informatie in eigen woorden. Bij een te hoge plagiaatscore wordt dit gezien als fraude.

- Kijk of je een foto van jezelf ( of van de persoon van wie jij de levenslijn maakt) als puber en foto van nu kan plaatsen.