Les 3
Hoofdstuk 10 Werktuigen
1 / 19
next
Slide 1: Slide
NatuurkundeMiddelbare schoolvmbo bLeerjaar 4
This lesson contains 19 slides, with text slides and 1 video.
Lesson duration is: 45 minItems in this lesson
Hoofdstuk 10 Werktuigen
Slide 1 - Slide
leerdoelen
paragraaf 4 : katrollen en takels
10.4.1 Je kunt het verschil tussen een vaste katrol en een losse katrol beschrijven.
10.4.2 Je kunt vaste en losse katrollen herkennen in toepassingen.
10.4.3 Je kunt uitleggen hoe de kracht bij een takel wordt verminderd.
10.4.4 Je kunt berekenen hoeveel touw je bij een takel moet inhalen.
Slide 2 - Slide
Slide 3 - Video
vaste katrol
Een katrol is een platte schijf met een groef waar een touw of een kabel in ligt.
De katrol zit vast en kan niet op en neer bewegen.
De grootte van de kracht verandert niet, maar de richting van de kracht wel
Slide 4 - Slide
Slide 5 - Slide
losse katrol
Een losse katrol beweegt op en neer.
Eén eind van het touw zit vast. Aan het andere eind moet je trekken om de katrol omhoog te bewegen.
Met een losse katrol heb je de helft van de kracht nodig om een last op te tillen.
Dat komt doordat de zwaartekracht op het gewicht wordt verdeeld over twee stukken touw.
Slide 6 - Slide
takels
Een losse katrol is niet altijd handig in gebruik. Je moet boven de last staan en de last omhoogtrekken.
Meestal is het handiger om onder de last te staan. Daarvoor gebruik je een combinatie van een vaste en een losse katrol.
Dit werktuig heet een takel.
Slide 7 - Slide
takels
De kist weegt 60 kg dus heeft een zwaartekracht van 600 N.
omdat je een losse katrol gebruikt heb je maar de helft nodig om hem omhoog te krijgen.
Je hebt dus maar 300 N nodig. (spierkracht Fs)
Slide 8 - Slide
takels
Je hebt dus de helft van de kracht nodig, maar je moet wel 2× zo veel touw inhalen.
Slide 9 - Slide
takels
De kist hangt nu aan drie touwen.
Daardoor verdeelt de kracht zich over drie touwen.
Je hebt nu 200 N nodig om de kist te tillen.
Je moet nu wel 3× zo veel touw binnenhalen.
Voor een hijsafstand van 4 m moet je nu 3 × 4 = 12 m touw binnenhalen.
Slide 10 - Slide
voor takels geldt dus
Als een voorwerp aan 2 stukken touw hangt, heb je 2× zo weinig kracht nodig, maar moet je wel 2× zo veel touw inhalen.
Als een voorwerp aan 3 stukken touw hangt, heb je 3× zo weinig kracht nodig, maar moet je wel 3× zo veel touw inhalen.
Enzovoort.
Slide 11 - Slide
opdrachten maken
(BLZ 55 t/m 64)
Slide 12 - Slide
leerdoelen
paragraaf 5 : druk
10.5.1 Je kunt beschrijven hoe de druk op een ondergrond verandert als de kracht van grootte verandert.
10.5.2 Je kunt beschrijven hoe de druk op een ondergrond verandert als de oppervlakte van grootte verandert.
10.5.3 Je kunt de druk berekenen van een voorwerp op een ondergrond.
Slide 13 - Slide
gewicht verdelen
Met een hak komt al het gewicht op de hak te staan.
Het doet daarom meer pijn als iemand met een hak op je voet staat dan met een platte zool.
We noemen dit de druk die uit oefent.
Slide 14 - Slide
oppervlakte
Iemand met een hakken aan zou gelijk in het zand wegzakken
maar deze tank niet omdat hij een groter oppervlakte heeft met de aanraking op de grond.
Zijn druk wordt verdeeld.
De druk is dan kleiner.
Slide 15 - Slide
kracht verdelen
Je kan druk uitrekenen met de volgende formule
druk=kracht : oppervlakte
druk is in pascal (Pa)
Slide 16 - Slide
gegevens verzamelen
l=7,5 cm
b= 5,6 cm
h= 18 cm
m= 2,1 kg
oppervlakte= l x b = 7,5 x 5,6 = 42 cm2
Slide 17 - Slide
oppervlakte= 42 cm2
fz=m x 10
m= 2,1
2,1 x 10=21 N
druk = kracht : oppervlakte
21:42= 0,5 N/cm2 (of Pa)
Slide 18 - Slide
opdrachten maken
(BLZ 67 t/m 74)
